Znaki akcyzy
1. Nanoszenie znaków akcyzy na opakowania jednostkowe wyrobów akcyzowych w postaci taśmy dwustronnej.
Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 17 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym, znakami akcyzy są znaki określone przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych służące do oznaczania wyrobów akcyzowych podlegających obowiązkowi oznaczania.
Stosownie do art. 120 ust. 1 tej ustawy, znaki akcyzy mogą mieć w szczególności postać banderol, znaków cechowych lub odcisków pieczęci.
Z kolei zgodnie z uregulowaniem art. 120 ust. 2, znak akcyzy jest nanoszony na opakowanie jednostkowe wyrobu akcyzowego lub bezpośrednio na wyrób akcyzowy w taki sposób, aby zdjęcie znaku lub otwarcie opakowania w miejscu przeznaczonym do jego otwierania albo użycie wyrobu powodowały trwałe i widoczne uszkodzenie znaku w sposób uniemożliwiający jego powtórne użycie, chyba że znak akcyzy jest nanoszony bezpośrednio na wyrób akcyzowy w sposób trwały.
W świetle ust. 3 cytowanego artykułu, opakowanie jednostkowe wyrobu akcyzowego jest to opakowanie samodzielne, bezpośrednio chroniące wyrób akcyzowy:
- jednorazowego lub wielokrotnego użytku oraz
- przystosowane lub umożliwiające jego przystosowanie do przechowywania, eksponowania i sprzedaży w nim lub z niego wyrobu akcyzowego, oraz
- posiadające zamknięcie lub wskazane miejsce i sposób otwierania, które jest lub może być przystosowane do bezpośredniego lub pośredniego spożycia wyrobu albo umożliwia bezpośrednie lub pośrednie spożycie wyrobu, a także
- przystosowane do pakowania, przechowywania i przewożenia go w opakowaniach zbiorczych lub transportowych.
Minister Finansów, mając na uwadze m.in. konieczność zapewnienia kontroli nad obrotem wyrobami akcyzowymi, korzystając z delegacji zawartej w art. 122 ww. ustawy o podatku akcyzowym, określił wzory znaków akcyzy wraz z opisami w rozporządzeniu z dnia 23 grudnia 2015 r. w sprawie oznaczania wyrobów akcyzowych znakami akcyzy (t.j. Dz. U. z 2018 r., poz. 428), zwanego dalej „rozporządzeniem”, podając szczegółowe ich cechy graficzne niezbędne do ich weryfikacji przez służby kontrolne.
W myśl uregulowań zawartych w § 13 ust. 2 rozporządzenia, oznaczanie wyrobów akcyzowych znakami akcyzy polega na naniesieniu, z użyciem odpowiedniego kleju, ważnej i nieuszkodzonej banderoli na opakowanie jednostkowe wyrobu akcyzowego podlegającego oznaczaniu tą banderolą, niezależnie od miejsca i metody oznaczania. W przypadku oznaczania wyrobów akcyzowych banderolami na zautomatyzowanej linii technologicznej do procesu oznaczania należy zaliczyć także czynności włożenia banderol do urządzenia banderolującego oraz następujące łącznie, bezpośrednio po oznaczaniu, zautomatyzowane czynności przemieszczenia opakowania wyrobu akcyzowego do końca linii technologicznej, zdjęcia opakowania jednostkowego wyrobu akcyzowego z tej linii i jednoczesnego włożenia go do opakowania zbiorczego.
Stosownie do § 4 ust. 1 rozporządzenia, banderole są nanoszone na opakowania jednostkowe wyrobów akcyzowych w sposób określony w załączniku nr 4 do tego rozporządzenia. W załączniku tym, rysunek 4 przedstawia sposób umocowania odpowiednim klejem banderoli podatkowej i legalizacyjnej o wymiarach 50 x 12 mm, bezpośrednio na opakowaniu jednostkowym (butelce) wyrobu spirytusowego o pojemności (zawartości) do 0,2 l włącznie oraz banderoli podatkowej i legalizacyjnej, o wymiarach 90 x 16 mm, bezpośrednio na opakowaniu jednostkowym (butelce) wyrobu winiarskiego o pojemności (zawartości powyżej 0,2 l (od góry na zamknięciu i szyjce opakowania, w kształcie odwróconej litery ?L?), z tym że napis ?MINISTERSTWO FINANSÓW RP ZNAK AKCYZY PODAT.-KRAJ.? (odpowiednio do rodzaju banderoli) zawarty na marginesie banderoli znajduje się na zamknięciu opakowania.
Natomiast rysunek 5 przedstawia sposób umocowania odpowiednim klejem banderoli podatkowej i legalizacyjnej o wymiarach 110 x 14 mm, bezpośrednio na opakowaniu jednostkowym (butelce) wyrobu winiarskiego o pojemności (zawartości) do 0,5 l włącznie oraz banderoli podatkowej i legalizacyjnej, o wymiarach 160 x 16 mm, bezpośrednio na opakowaniu jednostkowym (butelce) wyrobu winiarskiego o pojemności (zawartości powyżej 0,5 l (od góry na zamknięciu i szyjce opakowania, w kształcie odwróconej litery ?U?).
Z uregulowań zawartych w powyższych przepisach jednoznacznie wynika, że oznaczanie wyrobów akcyzowych znakami akcyzy polega na nanoszeniu ważnej i nieuszkodzonej banderoli bezpośrednio na opakowanie jednostkowe danego wyrobu akcyzowego, z użyciem odpowiedniego kleju. Jednocześnie przepisy nie przewidują odstępstwa od tej zasady, gdyż tylko taki sposób nanoszenia banderol na opakowania jednostkowe gwarantuje dostęp do banderol, możliwość ich weryfikacji pod kątem oryginalności oraz kontrolę prawidłowości ich naniesienia, co z kolei jest warunkiem prawidłowego działania systemu znaków akcyzy.
Organy podatkowe stoją na stanowisku, że przyklejenie znaku akcyzy za pomocą taśmy dwustronnej na powierzchni butelki, nie jest jego naniesieniem bezpośrednio na opakowanie jednostkowe za pomocą kleju. Znak akcyzy nie znajduje się bowiem bezpośrednio na powierzchni butelki, lecz pośrednio na taśmie, która dopiero pokryta jest klejem i mocowana na butelce. Ponadto przepisy wskazują, iż banderole na opakowania jednostkowe wyrobów akcyzowych powinny być nanoszone w taki sposób, aby podczas otwarcia opakowania znak akcyzy uległ zniszczeniu lub trwałemu i widocznemu uszkodzeniu uniemożliwiającemu jego powtórne użycie. Co więcej znaki akcyzy powinny być naniesione w taki sposób, aby przed otworzeniem opakowania jednostkowego niemożliwe było zdjęcie akcyzy bez jego uszkodzenia. Oznacza to, że sposób naniesienia znaków akcyzy nie może umożliwiać powtórnego użycia znaku akcyzowego. Biorąc pod uwagę właściwości taśmy klejącej, takie jak odporność na przerywanie czy całkowitą ingerencję w strukturę banderoli (niemożność oddzielenia banderoli od taśmy klejącej) należy stwierdzić, że opisany sposób naniesienia banderol nie wyklucza możliwości zdjęcia banderol bez ich widocznego uszkodzenia i możliwości ich ponownego użycia. Powyższe działanie traktowane będzie jako nieprawidłowe i niezgodne z przepisem art. 120 ust. 2 ustawy, gdyż nie wyklucza możliwości ponownego użycia banderoli. Taki sposób nanoszenia znaków akcyzy jest również niezgodny z § 13 ust. 2 rozporządzenia oraz ze schematem nanoszenia banderol na opakowania jednostkowe przedstawionym w załączniku nr 4 do rozporządzenia, nakazującym nanoszenie banderoli bezpośrednio na opakowanie jednostkowe z użyciem odpowiedniego kleju.
Marek Zagórski
konsultant podatkowy
marek.zagorski@isp-modzelewski.pl
tel. (22) 517 30 60
