Koszt uzyskania przychodów w przypadku niezamortyzowanej części środków trwałych zlikwidowanych w wyniku zdarzeń losowych

     Straty w środkach trwałych mogą być kosztem z wyłączeniem strat określonych w art. 16 ust. 1 pkt 5 i 6 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej określanej jako: „ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych”). Zatem niezamortyzowana wartość likwidowanych środków trwałych powinna być zaliczana do kosztów podatkowych w dacie ich likwidacji.

     Ustawodawca ? co do zasady ? dopuszcza możliwość zaliczenia strat związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą w poczet kosztów uzyskania przychodów, przy spełnieniu przesłanek wynikających z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a więc łącznym zaistnieniu następujących warunków dotyczących wydatku, który powinien:

• być poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika,
• być definitywny (rzeczywisty), tj. nie został podatnikowi zwrócony w jakikolwiek sposób,
• pozostawać w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
• zostać poniesiony w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
• zostać właściwie udokumentowany,
• znajdować się poza grupą wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

     Kosztem podatkowym może być wszakże tylko taka strata, która jest następstwem zdarzeń (w postaci działania lub zaniechania) niezależnych od woli podatnika, takich jak np. ubytki naturalne, zdarzenia losowe, klęski żywiołowe. Nie może więc powstać z winy podatnika lub jego pracowników, jako wynik niedbalstwa tych osób lub naruszenia przez nie przepisów np. przeciwpożarowych. Ponadto ocena możliwości zaliczenia strat do kosztów uzyskania przychodów powinna być dokonywana z uwzględnieniem podjętych przez podatnika działań zabezpieczających oraz sposobu udokumentowania straty (np. za pomocą podpisanego przez osoby uprawnione protokołu opisującego zdarzenie, jego datę i przyczynę, oraz dołączonego protokołu policji lub straży pożarnej, bądź zgłoszenia szkody instytucji ubezpieczeniowej).

     Konkluzje takie zawiera m.in. interpretacja indywidualna z 15 maja 2020 r. o sygn. 0111-KDIB1-1.4010.63.2020.1.DK. potwierdzająca prawidłowość stanowiska podatnika, w przypadku którego straty z tytułu likwidacji środków trwałych spowodowane były zniszczeniami wywołanymi przez pożar, a należytą staranność w postępowaniu podatnika oraz brak zawinienia potwierdzała dokumentacja zdarzenia sporządzona przez straż pożarną, policję oraz instytucję ubezpieczeniową, w świetle której podatnikowi nie można było przypisać niezachowania staranności wymaganej w danych warunkach lub niedopełnienia obowiązków ciążących na nim w celu uniknięcia szkody, zwłaszcza zaś lekkomyślności lub niedbalstwa, a co za tym idzie winy nieumyślnego popełnienia przestępstwa. Podatnik wnosząc we wskazanych okolicznościach o ustalenie zakresu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu przyjął, że kosztem uzyskania przychodów jest cała niezamortyzowana wartość początkowa zlikwidowanego środka trwałego, zniszczonego w wyniku działania ognia bez rozbicia na część sfinansowaną dotacją i część nieobjętą dofinansowaniem.

     Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał przedstawione stanowisko Podatnika za prawidłowe, wskazując m.in., że stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów strat w środkach trwałych oraz wartościach niematerialnych i prawnych w części pokrytej sumą odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16h ust. 1 pkt 1, a wiec a contrario pozostała wartość może być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów. Z kolei zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych kosztami uzyskania przychodów nie są straty powstałe w wyniku likwidacji nie w pełni umorzonych środków trwałych, jeżeli środki te utraciły przydatność gospodarczą na skutek zmiany rodzaju działalności. Jeżeli zatem likwidacja środka trwałego nie jest związana ze zmianą rodzaju działalności, lecz jest wynikiem zdarzeń nieprzewidywalnych, takich jak zniszczenie wskutek pożaru, wówczas ? zdaniem Organu interpretacyjnego ? strata z tytułu likwidacji wskazanych środków trwałych w wysokości niezamortyzowanej wartości początkowej środka trwałego, może stanowić koszty uzyskania przychodów. Dla rozliczenia straty nie ma znaczenia, że niezamortyzowana część środków trwałych zlikwidowanych z powodu pożaru sfinansowana została cząstkowo dotacją.

 

 

Wróć do spisu treści serwisu