Serwis Doradztwa Podatkowego

Zwolnienie z długu bez podatku od spadków i darowizn

     Córka z matką zawarły umowę pożyczki na kwotę sto dwadzieścia tysięcy złotych. Pożyczka została przekazana przelewem na osobisty rachunek bankowy córki. Umowę pożyczki córka zgłosiła do urzędu skarbowego na deklaracji PCC-3. Umowa ta została zawarta na okres pięciu lat a kwota pożyczki nie została oprocentowana. Z uwagi na problemy zdrowotne córki jej matka planuje zwolnić ją z połowy długu poprzez zawarcie umowy darowizny w postaci zwolnienia z długu. Umowa ta będzie obejmować połowę zobowiązania wynikającego z umowy pożyczki. Umowa darowizny w postaci zwolnienia z długu będzie złożona w zwykłej formie pisemnej.

     W związku z zaistniałą sytuacją zadano następujące pytania: czy darowizna w postaci zwolnienia z długu będzie skutkować obowiązkiem zapłaty podatku od spadków i darowizn po stronie córki i z tytułu przysporzenia praw majątkowych, jeśli dokona ona zgłoszenia nabycia praw majątkowych do urzędu skarbowego w ciągu 6-ciu miesięcy od dnia podpisania umowy? Powstała też wątpliwość czy konieczne będzie udokumentowanie darowizny stosownie do art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn?

     Zdaniem podatniczki, darowizna w postaci zwolnienia z połowy długu wynikającego z umowy pożyczki nie spowoduje powstania obowiązku zapłaty podatku od spadków i darowizn, jeśli dopełni ona obowiązku terminowego zgłoszenia do urzędu skarbowego nabycia praw majątkowych na podstawie umowy darowizny w postaci zwolnienia z połowy długu zgodnie z art. 4a ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn. Uważa ona, że nie będzie miał także zastosowania art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Przedmiotem darowizny nie będą bowiem środki pieniężne a wierzytelności z tytułu udzielonej pożyczki, czyli prawa majątkowe.

     Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidulanej z dnia 29 maja 2020 r. nr 0111-KDIB2-2.4015.42.2020.1.MZ zwrócił uwagę iż stosownie do treści art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn ? zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli: zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie sześciu miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego (w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia ? w terminie sześciu miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku). Zwalnia się też z podatku w przypadku, gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza określone w ustawie kwoty.

     Zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych dokonać należy na formularzu SD-Z2 zgodnie z rozporządzeniem Ministra Finansów w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych.

     W ocenie organu, nabycie w drodze darowizny rzeczy znajdujących się na terytorium RP lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium RP powyżej kwoty 9.637 zł, dokonane przez osoby wymienione w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, jest zwolnione z podatku od spadków i darowizn, jeżeli zostaną spełnione opisane warunki. Przepis ten wymienia następujące osoby: małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę.

     Organ uznał, że opisane we wniosku zwolnienie z długu dokonane w formie darowizny przez darczyńcę matkę na rzecz córki będzie stanowiło nabycie prawa majątkowego tytułem darowizny określone w art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Jednocześnie nabycie to będzie korzystało ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn na podstawie art. 4a ust. 1 ustawy.

     Organ podkreślił, iż nie dojdzie do darowizny środków pieniężnych, tylko prawa majątkowego, a więc dla spełnienia warunku koniecznego do zwolnienia nie wystąpi obowiązek udokumentowania nabycia ? o którym to obowiązku mowa w art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Z uwagi na fakt, że zwolnienie z długu, które przybierze postać darowizny będzie wiązało się z oświadczeniem matki o zwolnieniu córki w ramach darowizny z połowy długu oraz oświadczeniem córki o przyjęciu darowizny, złożonymi w zwykłej formie pisemnej i zawartymi w tak zawartej umowie darowizny (a zatem nie w formie aktu notarialnego), to w przedmiotowej sprawie dla zastosowania zwolnienia koniecznym będzie dokonanie przez córkę zgłoszenia na formularzu SD-Z2 nabycia ww. prawa majątkowego właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie sześciu miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego.

     W związku z powyższym należało uznać iż darowizna w postaci zwolnienia z połowy długu wynikającego z umowy pożyczki, dokonana wśród najbliższej rodziny, nie będzie skutkować obowiązkiem zapłaty podatku od spadków i darowizn.

 

Malwina Sik

Konsultant prawny
malwina.sik@isp-modzelewski.pl
tel. 22 517 30 93

Skontaktuj się z naszą redakcją