Nadzwyczajne obostrzenie kary w przypadku wystawienia bądź posłużenia się nierzetelną fakturą

W Kodeksie karnym skarbowym[1] przesłanki zastosowania instytucji nadzwyczajnego obostrzenia kary są uregulowane w art. 37 KKS oraz w art. 38 KKS. Przepisy te wyznaczają sądowi zakres kar, jakie może on zastosować w przypadku konieczności takiego nadzwyczajnego obostrzenia. Co do zasady nadzwyczajne obostrzenie kary według kodeksu karnego skarbowego polega na zastąpieniu sankcji zwykłej przewidzianą w przepisie części szczegółowej sankcją bardziej surową.

Przepis art. 37 KKS wymienia sytuacje, w przypadku których sąd musi zastosować nadzwyczajne obostrzenie kary. Należy stwierdzić, że katalog tych przesłanek ma charakter obligatoryjny, tak więc sąd nie ma tu swobody decydowania o tym, czy karę podwyższyć, czy nie. Gdy dana przyczyna wystąpi, jest zmuszony do nadzwyczajnego obostrzenia kary.

W art. 37 KKS regulującym kwestię nadzwyczajnego obostrzenia kary dodano kolejną przesłankę obligatoryjnego nadzwyczajnego obostrzenia kary poprzez dodanie w § 1 po pkt 1 pkt 1a w brzmieniu: „Sąd stosuje nadzwyczajne obostrzenie kary[..}, jeżeli sprawca popełnia przestępstwo skarbowe określone w art. 62 § 2, a kwota podatku wynikająca z faktury albo suma kwot podatku wynikających z faktur jest dużej wartości”.

W wyniku tej nowelizacji od 1 stycznia 2017 r. sąd zastosuje nadzwyczajne obostrzenie kary, jeżeli sprawca w sytuacji popełnienia przestępstwa skarbowego „Wystawienie nierzetelnej faktury (bądź posłużeniem nierzetelną fakturą” (art. 62 § 2 KKS), nie wystawi bądź posłuży się fakturą (rachunkiem) jeżeli podatek wynikający z tych faktur (rachunków) jest dużej wartości. Zmiana jest wyrazem zaostrzenia polityki karnej w zakresie tego typu zachowań.

Konsekwencją dodania punktu 1 a) w § 1 jest zmiana w § 2, który wymienia sytuacje, kiedy nie stosuje się nadzwyczajnego obostrzenie kary. I tak ustawodawca po § 2 art. 62 KKS dodał § 2a . Zgodnie z tą nowelizacją nie stosuje nadzwyczajnego obostrzenia kary jeżeli wymagalna należność publicznoprawna wynikająca z niewystawienia rzetelnie bądź posłużeniem się nierzetelnie fakturą została w całości uiszczona przed zamknięciem przewodu sądowego w pierwszej instancji.

Biorąc pod uwagę kierunek nowelizacji w zakresie penalizacji wystawiania nierzetelnych faktur (rachunków), tj. nadzwyczajnego obostrzenia odpowiedzialności za powyższe czyny w sytuacji „wielkiej wartości” podatku wynikającego z nierzetelnych faktur (art. 38 § 2 pkt 3 KKS ), zaproponowano zmianę treści przepisu art. 38 KKS. W związku z powyższym, sąd wymierzając karę pozbawienia wolności stosując nadzwyczajne obostrzenie kary wobec sprawcy przestępstwa z art. 62 § 2 KKS będzie zobligowany do wymierzenia tej kary powyżej dolnej granicy zagrożenia za ten typ przestępstwa skarbowego, tj. powyżej roku do górnej granicy zagrożenia zwiększonego o połowę (przy czynach o dużej wartości podatku wynikającego z nierzetelnych faktur – duża wartość jest to wartość, która w czasie popełnienia czynu zabronionego przekracza pięćsetkrotną wysokość minimalnego wynagrodzenia) – art. 38 § 1 pkt 3 KKS, albo do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego podwójnie (przy czynach o wielkiej wartości podatku wynikającego z nierzetelnych faktur) – art. 38 § 2 KKS. Wielka wartość jest to wartość, która w czasie popełnienia czynu zabronionego przekracza tysiąckrotną wysokość minimalnego wynagrodzenia.^[2]

 

[1] Ustawa z dnia 10 września 1999r. Kodeks karny skarbowy tj. Dz.U z 2022 r., Nr 853, zwana dalej KKS.

^[2], M. Sobiech Przestępstwa fakturowe w świetle nowelizacji Kodeksu karnego skarbowego, , BISP Doradztwo Podatkowe Nr 1/2017

 

 

Wróć do spisu treści serwisu