TSUE w wyroku z dnia 13 października 2022 r. w sprawie C‑397/21 orzekł w przedmiocie oddalenia wniosku węgierskiej spółki Humdy o zwrot podatku od wartości dodanej, który został wykazany omyłkowo na fakturze w odniesieniu do transakcji niepodlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług na Węgrzech i dotyczącej towaru znajdującego się w innym państwie członkowskim.
Spółka korzystała ze świadczonych na jej rzecz usług przez BHA w ramach projektu budowy pawilonu Węgier na wystawie światowej. W związku z tymi usługami BHA wystawiła dziewięć faktur zawierających podatek od towarów i usług w łącznej kwocie wynoszącej około 1,2 mln euro. Faktury te zostały zapłacone przez spółkę, której następcą prawnym jest Humda, a BHA przekazała zafakturowany podatek węgierskiemu organowi podatkowemu. Podczas kontroli organ ten stwierdził, że na podstawie węgierskich przepisów nie był on należny na Węgrzech, ponieważ rozpatrywane świadczenie usług dotyczyło nieruchomości znajdującej się we Włoszech. W związku z tym podatek został błędnie zafakturowany. Humda nie wystąpiła z roszczeniem o zwrot do kontrahenta, ponieważ toczy się wobec niego postępowanie likwidacyjne, ale zwróciła się do regionalnej dyrekcji ds. podatków i ceł z wnioskiem o zwrot kwoty około 320 tys. euro, odpowiadającej kwocie podatku od towarów i usług, a także o zapłatę odsetek od tego podatku. Wniosek ten oraz późniejsze odwołanie zostały oddalone. Zdaniem organu ze względu na to, iż rozpatrywane świadczenie usług nie jest objęte zakresem stosowania węgierskich przepisów z dziedziny podatku VAT, nie można dokonać zwrotu, którego domaga się Humda. Spółka wniosła skargę do sądu.
TSUE orzekł, iż w przypadku gdy podatnik, na rzecz którego inny podatnik wyświadczył usługę, może dochodzić bezpośrednio od organu podatkowego zwrotu kwoty odpowiadającej VAT, który został mu nienależnie wykazany na fakturze przez owego usługodawcę i który został przekazany przez tego usługodawcę skarbowi państwa. Organ ten jest zobowiązany wówczas do zapłaty odsetek od tej kwoty, jeżeli nie dokonał zwrotu tej kwoty w rozsądnym terminie po tym, jak został do tego wezwany. TSUE wskazał, iż zasady stosowania odsetek od tej kwoty należą do autonomii proceduralnej państw członkowskich, ograniczonej przez zasady równoważności i skuteczności, przy czym przepisy krajowe dotyczące w szczególności obliczania ewentualnie należnych odsetek nie mogą prowadzić do pozbawienia podatnika stosownego odszkodowania z tytułu straty spowodowanej zwłoką w zwrocie tej kwoty.
TSUE uznał, iż w celu przestrzegania zasady skuteczności państwa członkowskie powinny ustanowić w swych wewnętrznych porządkach prawnych możliwość skorygowania wszystkich bezzasadnie wykazanych na fakturze podatków, o ile wystawca faktury wykaże dobrą wiarę oraz przewidzieć środki i zasady proceduralne niezbędne dla umożliwienia odbiorcy odzyskania nienależnie wykazanego w fakturze podatku.
Zdaniem TSUE dyrektywę VAT w świetle zasad skuteczności i neutralności VAT należy interpretować w ten sposób, że sprzeciwia się ona uregulowaniu państwa członkowskiego, na podstawie którego podatnik, na rzecz którego inny podatnik wyświadczył usługę, nie może dochodzić bezpośrednio od organu podatkowego zwrotu kwoty odpowiadającej VAT, który został mu nienależnie wykazany na fakturze przez tego usługodawcę i który ów usługodawca przekazał skarbowi państwa, podczas gdy odzyskanie owej kwoty od wspomnianego usługodawcy jest niemożliwe lub nadmiernie utrudnione ze względu na to, iż usługodawca ten jest przedmiotem postępowania likwidacyjnego, i to także wówczas, gdy nie można zarzucić owym dwóm podatnikom żadnego oszustwa lub nadużycia, a tym samym nie istnieje ryzyko utraty wpływów podatkowych przez owe państwo członkowskie.
Karolina Karaś
tel. 32 259 71 50
