Celem niniejszego artykułu jest omówienie skutków prawnopodatkowych zwrócenie środków pieniężnych tytułem rekompensaty na pokrycie rabatów/ zniżek udzielonych przez kontrahenta podatnika docelowemu klientowi (konsumentowi) w szczególności udzielenie odpowiedzi na następujące zagadnienia wydatek na pokrycie rabatu/zniżki jest kosztem uzyskania przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
W kwestii uznania za koszt uzyskania przychodu kwoty wypłaconej rekompensaty zastosowanie znajdą zasady ogólne. Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.
Z analizy powyższego przepisu wynika, że wydatek poniesiony przez podatnika może stanowić koszt uzyskania przychodów jeżeli są spełnione łącznie następujące przesłanki:
- został poniesiony przez podatnika, tj. pokryto go z zasobów majątkowych podatnika,
- jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
- pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
- poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
- został właściwie udokumentowany,
- nie może znajdować się w grupie wydatków wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r.
Co do zasady rekompensata będzie wypłacana przez podatnika z własnych środków i nie będzie podlegać zwrotowi. W tym miejscu należy przeanalizować czy wydatki ponoszone na rekompensatę zniżek udzielanych klientom (konsumentom) podatnika nie znajdują się w katalogu wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów. Wydatki ponoszone na rekompensatę udzielanych przez kontrahenta zniżek nie stanowią kosztów reprezentacji, gdyż ich celem nie jest budowanie wizerunku podatnika. W tym miejscu trzeba wskazać, że powyższy cel oznacza, iż rekompensowanie zniżek udzielanych przez kontrahenta podatnika konsumentom ma dla podatnika uzasadnienie ekonomiczne, gdyż może przyczynić się do wzrostu jego przychodów. Ponadto rekompensata wypłacana kontrahentowi podatnika nie stanowi darowizny, gdyż jest to świadczenie ekwiwalentne, w zamian za obniżenie ceny produktów. Z tego też powodu zastosowania nie znajdzie art. 16 ust. 1 pkt 14 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. wyłączający z kosztów uzyskania przychodów darowizny i wszelkiego rodzaju ofiary. Powyższe przy założeniu właściwego udokumentowania oznacza, iż wydatek na rekompensatę zniżek udzielanych przez kontrahenta może stanowić koszt uzyskania przychodu.
Zgodnie z art. 15 ust. 4 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami, poniesione w latach poprzedzających rok podatkowy oraz w roku podatkowym, są potrącalne w tym roku podatkowym, w którym osiągnięte zostały odpowiadające im przychody, z zastrzeżeniem ust. 4b i 4c. Ponadto w myśl art. 15 ust. 4d powyższej ustawy koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą. Ustęp kolejny stanowi, że za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4f-4h, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.
Reasumując należy uznać, że wydatki na rekompensatę zniżek udzielanych przez kontrahenta mogą stanowić dla podatnika koszt uzyskania przychodu ponoszony z dniem, na który ujęto go w księgach rachunkowych.
Maciej Sobiech
dyrektor Oddziału Wielkopolskiego
doradca podatkowy nr 09809
radca prawny nr wpisu 1845