Zeznanie podatkowe, o którym mowa w art. 17a ustawy o podatku od spadków i darowizn ma charakter sprawozdawczy, informacyjno-dowodowy

Wyrokiem z dnia 10 kwietnia 2024 r. sygn. akt III FSK 85/22 Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargę kasacyjną, podatnika w sprawie umorzenia postepowania w podatku od spadków i darowizn. Przedmiotem postępowania sądowoadministracyjnego była decyzja o umorzeniu postępowania podatkowego w podatku od spadków i darowizn. Organy podatkowe zakwestionowały zdziałanie na rzecz skarżącej darowizny przez jej matkę H.C., uznały bowiem, że H.C. nie dysponowała kwotą 340 000 zł, jaką rzekomo miała darować skarżącej. Z przyjętego przez Sąd I instancji stanu faktycznego sprawy wynikało, że skarżąca złożyła zeznanie podatkowe SD-3, w którym wykazała nabycie w drodze darowizny środków pieniężnych w wysokości 340 000 zł od matki H.C. Zgodnie z art. 165 § 7 pkt 1 i § 8 O.p. zeznanie, o którym mowa w art. 17a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn wszczyna postępowanie podatkowe. Zeznanie podatkowe, o którym mowa w art. 17a u.p.s.d., ma charakter sprawozdawczy, informacyjno-dowodowy (H. Dzwonkowski, Charakter prawny deklaracji podatkowych, „Prokuratura i Prawo” 2006/3, s. 27-28, za: Bogucki S., Liszewski G., Smoleń P., Winiarski K. Podatek od spadków i darowizn. Komentarz. WKP 2021 (el.). Zatem dane zawarte w zeznaniu złożonym dla celów podatku od spadków i darowizn nie korzystają z domniemania prawdziwości, organ podatkowy ma obowiązek przeprowadzić postępowanie podatkowe celem ustalenia wszystkich istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy okoliczności faktycznych. Należy przy tym zauważyć, że zgodnie z art. 4 O.p. obowiązkiem podatkowym jest wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem zdarzenia określonego w tych ustawach. Według zaś art. 5 O.p. zobowiązaniem podatkowym jest wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu albo gminy podatku w wysokości, w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego. Nie może zatem budzić wątpliwości, że przesłanką ustalenia zobowiązania podatkowego jest zaistnienie zdarzenia określonego w ustawie podatkowej. Brak takiego zdarzenia, lub uzasadnione wątpliwości co do jego zaistnienia, wyklucza powstanie zobowiązania podatkowego. Jeżeli zatem w toku postępowania podatkowego organ ustali, że nie miało miejsce zdarzenie określone w ustawie podatkowej, z którym ustawa wiąże powstanie obowiązku podatkowego ma on obowiązek umorzyć takie postępowanie jako bezprzedmiotowe na podstawie art. 208 § 1 O.p.

W okolicznościach rozpoznawanej sprawy organ podatkowy ustalił i stwierdził, że nie zaistniało zdarzenie, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie obowiązku podatkowego albowiem po pierwsze nie wykazano w sposób nie budzący wątpliwości, że darowizna w wymiarze określonym w zeznaniu miała miejsce, po drugie stwierdzono, że darczyńca nie posiadał (nie mógł posiadać) na dzień zdziałania darowizny dostatecznych środków pieniężnych. W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego Sąd I instancji prawidłowo te ustalenia organów podatkowych zaaprobował. Wbrew bowiem zarzutom skargi kasacyjnej organy podatkowe nie naruszyły art. 122 w zw. z art. 187 § 1 O.p. oraz art. 191 O.p.

Wróć do spisu treści serwisu