Nabycie udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością przez osobę fizyczną tytułem darowizny podlega podatkowi od spadków i darowizn (art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r.). Zgodnie z art. 5 tej ustawy obowiązek podatkowy ciąży na obdarowanym, a wysokość podatku uzależniona jest od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. W myśl art. 14 ustawy do grupy I zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów, do grupy II zalicza się zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych, natomiast do grupy III zalicza się innych nabywców.
Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. w przypadku darowizny od osób zaliczanych do I grupy podatkowej, gdy wartość darowizny nie przekracza 11 833 zł podatek wynosi 3%, gdy darowizna ma wartość od 11 833 zł do 23 665 zł podatek wynosi 355 zł oraz 5% nadwyżki powyżej kwoty 11 833 zł, natomiast gdy wartość darowizny jest wyższa niż 23 665 zł podatek wynosi 946,60 zł oraz 7% od nadwyżki ponad 23 665 zł. Podatek obliczany jest od nadwyżki podstawy opodatkowania ponad kwotę wolną od podatku.
Niezależnie od powyższego ustawodawca w art. 4a ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. przewidział zwolnienia podmiotowe, zgodnie z którym zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu spadkowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. Zgodnie z powyższym podstawowym warunkiem uzyskania zwolnienia jest dokonanie zgłoszenia nabycia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w określonym terminie. Początkiem biegu sześciomiesięcznego terminu na dokonania zgłoszenia nabycia właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego jest dzień powstania obowiązku podatkowego, tj. przy nabyciu w drodze darowizny termin ten rozpoczyna swój bieg od dnia złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – od dnia spełnienia przyrzeczonego świadczenia. Wskazany termin jest terminem nieprzywracanym. Zgodnie z art. 4a ust. 4 pkt 2 ustawy z dnia28 lipca 1983 r., nabywcy nie muszą składać druku SD-Z2, gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego. Zgodnie z powyższym zwolnienie dla najbliższej rodziny jest zwolnieniem warunkowym, uzależnionym od dopełnienia zgłoszenia. W przypadku niespełnienia tych warunków nabycie własności praw majątkowych podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej, tj. z uwzględnieniem m.in. przepisów art. 9 i 15 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. Stosownie do art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. w przypadku, gdy nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej opodatkowaniu podlegać będzie nabycie od jednego zbywcy własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 36 120 zł. Podatek obliczany jest od nadwyżki podstawy opodatkowania ponad kwotę wolną od podatku, a wysokość stawek uzależniona jest od przynależności podatnika do grupy podatkowej. Natomiast stawka podatku wynosi 20%, w przypadku gdy obowiązek podatkowy powstał wskutek powołania się podatnika przed organem podatkowym lub organem kontroli skarbowej w toku czynności sprawdzających, postępowania podatkowego, kontroli podatkowej lub postępowania kontrolnego na okoliczność dokonania darowizny, a należny podatek od tego nabycia nie został zapłacony (art. 15 ust 4 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r.).
Gabriela Korycińska
aplikant adwokacki
gabriela.korycinska@isp-modzelewski.pl
22 517 30 60 (wew. 277)
