11. Definicja reklamacji na gruncie podatku akcyzowego.
W art. 83 oraz 83a uregulowana została możliwość obniżenia kwoty akcyzy do, której wpłaty zobowiązany jest podatnik, na skutek złożenia skutecznej reklamacji przez odbiorców wyrobów akcyzowych, którym uprzednio sprzedane zostały wyroby akcyzowe. Jednocześnie istota reklamacji nie została sprecyzowana w zakresie ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r., w związku z powyższym sformułowanie to doprecyzowywane jest m.in. na gruncie orzeczeń sądów administracyjnych.
Jak wskazał WSA w Łodzi w wyroku z dnia 25 lutego 2019 r. (III SA/Łd 1300/15): Istotą reklamacji jest więc wada tkwiąca w nabytym towarze w momencie jego nabycia. Pomimo, że w definicji tej nie wskazano momentu, w którym wada powstała, nie oznacza to, że moment ten nie jest istotny dla zakwalifikowania jej zgłoszenia jako reklamacji.
Skoro bowiem zawiadomienie o wadzie jest powiązane z niezgodnością towaru z warunkami uprzednio zawartej umowy, to oczywistym jest, że już w momencie zawarcia tej umowy wada musiała tkwić w wyrobie, choć wówczas nie była jeszcze widoczna. Logiczne jest też, że reklamacja jest dokonywana z uwagi na wadę towaru, a o jej uznaniu przesądza to, czy rzeczywiście wada taka tkwiła w wyrobie w momencie jego wydania nabywcy.
Obiektywną okolicznością uznania reklamacji za zasadną powinna zatem być tkwiąca w towarze wada w momencie jego sprzedaży. Tak też w odczuciu społecznym odbierana jest reklamacja. Nie bez znaczenia jest tu i ta okoliczność, że każde odstępstwo od opodatkowania stanowi wyłom w zasadzie powszechności opodatkowania, co ma tę konsekwencję, że przesłanki stosowania jakichkolwiek obniżek/zmniejszeń/wyłączeń należy interpretować ściśle.
Kierując się tą regułą przyjąć zatem należy, że pojęcie „reklamacji” należy interpretować ściśle na gruncie wykładni językowej, jako odnoszącej się do wad jakościowych towaru istniejących już w momencie dopuszczenia do konsumpcji, a nie szeroko jak tego domaga się spółka poprzez objęcie przypadku zwrotu towaru z uwagi np. na utratę ważności znaków akcyzy czy wprowadzenie zakazu obrotu tym towarem, co w istocie prowadzi do wycofania wyrobu z obrotu handlowego.
Na gruncie analizowanych powyżej przepisów prawa wbrew wyraźnej woli ustawodawcy nie można zatem zrównywać pojęcia „reklamacji” z pojęciem samego „wycofania” (tak też wyrok WSA w Gliwicach z dnia 7 maja 2013 r., III SA/Gl 1995/12). Tak pojmowana istota „reklamacji” nie pozwala uznać za prawidłowe stanowisko skarżącej spółki, wedle którego reklamację stanowi również wada towaru zaistniała w przyszłości, np. wobec utraty przydatności towaru do użycia czy wprowadzenia zakazu obrotu określonym rodzajem towaru. Uznanie reklamacji z przyczyn innych niż wada towaru, tkwiąca w nim w momencie wyprowadzenia ze składu podatkowego spółki, nie wypełnia hipotezy art. 83 i art. 83a u.p.a.
Alan Lipnicki
Młodszy Konsultant podatkowy
alan.lipnicki@isp-modzelewski.pl
tel. (22) 517 30 60
