4. Zlecenie przemieszczenia wyrobów akcyzowych a określenie podmiotu dokonującego nabycia wewnątrzwspólnotowego.
Na gruncie art. 13 ust. 1 w związku z art. 8 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (dalej określanej jako: „ustawa”), dla uznania danego podmiotu za podatnika podatku akcyzowego przesądzające jest faktyczne dokonanie przez niego konkretnych czynności, bądź zaistnienie względem niego konkretnych stanów faktycznych określonych w ustawie. W przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia wyrobów akcyzowych ustalenie, który z podmiotów uczestniczących w transakcji jest odpowiedzialny za dopełnienie obowiązków akcyzowych bywa problematyczne, zwłaszcza gdy stosowany jest specyficzny model biznesowy.
Problem dotyczy w szczególności transakcji, w których uczestniczy podmiot zagraniczny ściśle współpracujący ze spółką polską, przyjmującą zamówienia na wyroby akcyzowe składane przez ostatecznych nabywców i przekazującą je dalej do podmiotu zagranicznego, tak że w rezultacie w schemacie transakcyjnym występują dwa odrębne zamówienia: złożone przez ostatecznych nabywców do spółki polskiej i złożone przez tę spółkę do podmiotu zagranicznego. Zamówione przez ostatecznych nabywców wyroby przemieszczane są z terytorium Unii Europejskiej bezpośrednio do ostatecznych nabywców na terytorium Polski, przy czym przemieszczenie to odbywa się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, wyroby nie są przechowywane przez spółkę polską, która na żadnym etapie obrotu nie posiada fizycznego władztwa nad towarami, a transport wyrobów od podmiotu zagranicznego do ostatecznych nabywców realizowany jest na warunkach handlowych, zgodnie z którymi to ów podmiot ponosi ryzyko za transport towarów do momentu dostarczenia ich do ostatecznych nabywców.
W świetle stanowiska przyjętego przez organy podatkowe – m.in. w interpretacji indywidualnej z dnia 22 marca 2012 r. wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie, sygn. IPPP3/443-2/12-2/SM, a następnie powielonego w interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej sygn. 0111-KDIB3-3.4013.251.2019.2.MK z dnia 20 grudnia 2019 r. – w modelu takim dla ustalenia, który z podmiotów uczestniczących w transakcji faktycznie dokonuje wewnątrzwspólnotowego nabycia wyrobów akcyzowych istotne jest to jak w rzeczywistości przebiega transakcja, tzn. kto faktycznie odbiera wyroby akcyzowe, na zlecenie kogo wyroby akcyzowe są przemieszczane i któremu z podmiotów można przypisać fakt nabycia wyrobów akcyzowych. Zdaniem organów ?[?] Kwestia własności produktu nie ma bowiem istotnego znaczenia, co oznacza, że bez względu na moment przejścia prawa własności paliwa ciekłego na klienta posiadającego siedzibę na terenie RP, podmiotem dokonującym wewnątrzwspólnotowego nabycia wyrobów akcyzowych nie będzie Wnioskodawca, lecz podmiot trzeci na zlecenie, którego Wnioskodawca działa i do którego składu podatkowego produkt jest dostarczany w procedurze zawieszenia poboru akcyzy?.
Ponieważ w opisanym na wstępie schemacie transakcji przemieszczanie wyrobów odbywa się z inicjatywy ostatecznych nabywców, a podmiot zagraniczny działa na podstawie formalnie odrębnego zamówienia na wyroby składanego przez spółkę polską, lecz zamówienia te dokonywane są w konsekwencji zlecenia i z inicjatywy ostatecznych nabywców, którzy fizycznie nabywają wyroby z państw członkowskich UE, a podmiot zagraniczny jedynie organizuje i przemieszcza wyroby, zatem podmiotu tego nie można uznać za nabywcę wewnątrzwspólnotowego.
W konsekwencji podmiot zagraniczny nie jest zobowiązany ani do dopełnienia wynikających z ustawy o podatku akcyzowym obowiązków formalnych związanych z nabyciem wewnątrzwspólnotowym wyrobów akcyzowych, ani też do ewentualnej zapłaty podatku akcyzowego z tytułu tego nabycia. Obowiązek podatkowy spoczywa natomiast z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego na odbiorcy wyrobów akcyzowych. Ustawodawca bowiem, w przypadkach określonych w art. 10 ust. 4 i 5 ustawy, jako podatnika z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego wyrobów akcyzowych, wskazał podmiot, który dokonuje czynności rodzącej obowiązek podatkowy, tj. odbiorcę wyrobów akcyzowych, które przemieszczono z terytorium kraju członkowskiego na terytorium kraju.
dr Joanna Kiszka
joanna.kiszka@isp-modzelewski.pl
tel. (32) 259 71 50
