3. Obowiązek podatkowy w akcyzie od samochodu osobowego.
Przesłanką powstania obowiązku podatkowego z art. 100 ust. 1 pkt 3 lit. b ustawy o podatku akcyzowym jest brak uiszczenia podatku akcyzowego z tytułu czynności polegającej na nabyciu wewnątrzwspólnotowym samochodu niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym.
W wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 22 stycznia 2020 r. (sygn. I SA/Go 592/19) podkreślono, że w odniesieniu do tego samego samochodu osobowego, a zatem do tego samego „obiektu”, ustawodawca wskazał na różne, następujące po sobie czynności, które powodują powstanie obowiązku podatkowego. Uwzględnić przy tym należy wyrażoną w art. 100 ust. 3 ustawy zasadę jednofazowości podatku akcyzowego, zgodnie z którą jeżeli w stosunku do samochodu osobowego powstał obowiązek podatkowy w związku z wykonaniem jednej z czynności podlegającej opodatkowaniu to nie powstaje obowiązek podatkowy na podstawie innej czynności podlegającej opodatkowaniu, jeżeli kwota akcyzy została określona lub zadeklarowana w należnej wysokości.
Sąd wskazał ponadto, że art. 100 ust. 3 ustawy reguluje sytuację, w której w ogóle nie powstaje obowiązek podatkowy, pomimo zaistnienia zdarzeń, które generują powstanie takiego obowiązku, jeżeli tylko kwota akcyzy związana z inną czynnością dotyczącą tego samego samochodu została określona lub zadeklarowana w należnej wysokości. Niepowstanie obowiązku podatkowego oznacza, że podmiot dokonujący czynności w ogóle nie jest podatnikiem.
Co więcej, w ocenie Sądu, konstrukcja art. 100 ust. 1 ustawy nie pozostawia żadnej swobody organowi podatkowemu w ustaleniu, kto jest podatnikiem, mając na uwadze następujące po sobie czynności rodzące obowiązek podatkowy. Otóż w pierwszej kolejności podatnikiem jest importer samochodu osobowego oraz nabywca wewnątrzwspólnotowy takiego samochodu. Jeżeli jednak od czynności importu lub wewnątrzwspólnotowego nabycia nie została zapłacona akcyza to podatnikiem jest (w pewnym sensie w następnej kolejności) pierwszy sprzedawca na terytorium kraju samochodu osobowego niezarejestrowanego na terytorium kraju.
Postanowienia art. 100 ust. 1 ustawy o podatku akcyzowym wprowadzają konstrukcję subsydiarnego obowiązku podatkowego, a zatem subsydiarnej podmiotowości ujętej w ramach instytucji podatnika podatku akcyzowego. Z brzmienia ustawy wynika bowiem, że przesłanką powstania i realizacji obowiązku podatkowego jest uprzedni brak uiszczenia podatku (niewykazanie tego faktu w toku postępowania) w związku z określonymi czynnościami dotyczącymi samochodów osobowych. Odnosząc się bezpośrednio do art. 100 ust. 1 pkt 3 lit. b ustawy ? przesłanką powstania obowiązku podatkowego jest brak uiszczenia podatku akcyzowego z tytułu czynności polegającej na nabyciu wewnątrzwspólnotowym samochodu niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym.
Agata Strocka
Konsultant podatkowy
Główny specjalista
w Dziale Audytu Podatkowego
agata.strocka@isp-modzelewski.pl
