4. Brak formalnej kolejności podmiotów zobowiązanych do zapłacenia akcyzy
Zgodnie z art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym,
zgodnie z którym podatnikiem akcyzy jest osoba fizyczna osoba prawna oraz jednostka organizacyjna niemająca
osobowości prawnej, która dokonuje czynności podlegających opodatkowaniu akcyzą lub wobec której zaistniał stan
faktyczny podlegający opodatkowaniu akcyzą, w tym podmiot nabywający lub posiadający wyroby akcyzowe znajdujące się
poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, jeżeli od wyrobów tych nie została zapłacona akcyza w należnej wysokości,
a w wyniku kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego albo postępowania podatkowego nie ustalono, że podatek
został zapłacony.
Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem sądów administracyjnych z treści art. 13 ust. 1
ustawy o podatku akcyzowym nie wynika kolejność podmiotów zobowiązanych do zapłacenia akcyzy, co oznacza, że każdy z
wymienionych w tych przepisach podmiotów – producent, importer, sprzedawca, nabywca i inni, w tym posiadacz wyrobów
akcyzowych – zobowiązany jest w tym samym stopniu do zapłaty podatku. Wskazane przepisy nie różnicują etapów obrotu
wyrobem akcyzowym w tym sensie, że nie zawierają żadnej regulacji, która zobowiązywałaby organy podatkowe do
podejmowania działań zmierzających do uzyskania zapłaty podatku akcyzowego w kolejności w nich wskazanej (producent,
importer, sprzedawca, nabywca, posiadacz). Nadto wyszczególnienie wśród podmiotów, na których ciążył obowiązek
podatkowy w zakresie akcyzy zarówno producentów, sprzedawców, jak też nabywców wyrobów akcyzowych, z zastrzeżeniem w
przypadku tej ostatniej grupy podatników, że dotyczy to wyrobów akcyzowych, od których nie pobrano podatku
akcyzowego lub pobrano w kwocie niższej niż należna, wskazuje na zamiar ustawodawcy zapewnienia możliwości
skutecznego pobierania akcyzy.
Tym samym organy podatkowe mogą domagać się zapłaty podatku akcyzowego od każdego z
tych podmiotów, zaś jedynym warunkiem jest to, aby wykazały, że podatek akcyzowy nie został zapłacony w poprzednich
fazach obrotu (produkcji). Mając przy tym na względzie to, że cechą konstrukcyjną podatku akcyzowego jest jego
jednokrotne nałożenie (tzw. jednofazowość) podkreślić należy, że dopiero wykazanie, iż podatek akcyzowy został już
zapłacony zwalnia z obowiązku jego zapłaty podmiot występujący w kolejnej fazie obrotu. Oznacza to, że sprzedawca
wyrobów akcyzowych jest zwolniony od podatku akcyzowego, pod warunkiem uiszczenia od tych wyrobów akcyzy na
wcześniejszym etapie (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z dnia 16 maja 2017 r., sygn.. akt III
SA/Gl 133/17).
Malwina Sik
konsultant prawny
aplikant
adwokacki
malwina.sik@isp-modzelewski.pl
tel.
(22) 517 30 67
