Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (UD158, KSeF2), wprowadzający obligatoryjne wystawianie faktur ustrukturyzowanych w Krajowym Systemie e-Faktur (KSeF), przeszedł intensywny proces konsultacji publicznych.
Proces konsultacji ujawnił różnorodne obawy, od technicznych aspektów KSeF po kwestie ochrony danych i dostępności dla konsumentów. MF przeanalizowało wszystkie uwagi, wprowadzając zmiany w projekcie lub szczegółowo uzasadniając ich odrzucenie. Spośród nich należy wymieć te najbardziej istotne.
Przedsiębiorcy i organizacje konsumenckie wskazywały na brak jasnych instrukcji przekazywania e-faktur konsumentom, szczególnie osobom wykluczonym cyfrowo, jako dowodu zakupu. Podnoszono problem dostępu do KSeF dla osób bez NIP lub VAT.
MF wprowadziło rozwiązanie tzw. dostępu anonimowego (art. 106gb projektu z 5 listopada 2024 r.). Konsument może uzyskać e-fakturę bez logowania do KSeF, poprzez kod weryfikujący lub kod QR, co umożliwia wygodny dostęp, np. w formie elektronicznej lub wydruku. Wystawca ma obowiązek dostarczyć fakturę w sposób prosty i dostosowany do potrzeb nabywcy. MF podkreśliło, że paragon fiskalny pozostaje podstawowym dokumentem dla konsumentów, co minimalizuje ryzyko wykluczenia cyfrowego.
Zgłaszano obawy o konieczność uzyskania zgody konsumentów na przetwarzanie danych w KSeF oraz o potencjalne profilowanie danych, co mogłoby naruszać RODO.
Po konsultacjach z Inspektorem Ochrony Danych Osobowych MF, stwierdzono, że e-fakturowanie konsumentów jest fakultatywne, a zgoda nie jest wymagana – wystarczy żądanie faktury (art. 106b ust. 3 ustawy z dnia 11 listopada 2004 r.). Przetwarzanie danych w KSeF opiera się na interesie publicznym i władzy publicznej (art. 6 ust. 1 lit. c i e RODO), służąc kontroli rozliczeń wystawców, a nie konsumentów. MF zapewniło, że system KSeF stosuje najwyższe standardy bezpieczeństwa, z ograniczonym dostępem, monitorowaniem i brakiem automatycznego profilowania. Postulat wyłączenia profilowania odrzucono, argumentując, że przepisy precyzyjnie określają cele przetwarzania danych.
Przedsiębiorcy krytykowali tymczasowy tryb offline (art. 145r, do końca 2026 r.), postulując stałe rozwiązanie dla sytuacji awaryjnych lub specyficznych transakcji, np. z podmiotami zagranicznymi.
W odpowiedzi MF zrezygnowało z art. 145r, wprowadzając na stałe tryb offline24 (art. 106nda). Pozwalać on ma na wystawianie e-faktur zgodnie ze schematem KSeF i przesyłanie ich do systemu najpóźniej następnego dnia roboczego. Data wystawienia faktury to data wskazana przez podatnika, co zwiększa elastyczność. Tryb ten jest dedykowany m.in. transakcjom z konsumentami i podmiotami zagranicznymi, eliminując wcześniejsze ograniczenia.
Zgłaszano wątpliwości co do zróżnicowania terminów wdrożenia KSeF dla dużych i małych podatników, obawiając się nierównego traktowania.
MF potwierdziło fazowanie obowiązku po audycie systemu: od 1 lutego 2026 r. dla podatników o sprzedaży powyżej 200 mln zł w 2024 r., i od 1 kwietnia 2026 r. dla pozostałych. Rozwiązanie to uwzględnia zdolności techniczne dużych podmiotów i daje mniejszym firmom więcej czasu na przygotowanie, co uznano za kompromis wobec zgłaszanych uwag.
Przedsiębiorcy krytykowali restrykcyjne limity dla wyłączenia z KSeF, w tym limit 450 zł na fakturę, jako zbyt uciążliwy dla małych firm.
MF złagodziło przepisy, rezygnując z limitu 450 zł na fakturę i utrzymując limit miesięczny 10 000 zł dla faktur papierowych lub elektronicznych. Okres wyłączenia wydłużono do końca 2026 r., co ułatwia małym podatnikom przejście na KSeF i odpowiada na ich postulaty o większą elastyczność.
Zgłaszano obawy o ograniczenie możliwości wystawiania faktur przy użyciu kas fiskalnych, w tym paragonów z NIP, co jest popularne w transakcjach B2B.
MF przedłużyło możliwość wystawiania faktur z kas rejestrujących, w tym paragonów z NIP, do końca 2026 r. (wcześniej do lipca 2026 r.). Rozwiązanie to wspiera małe firmy, które polegają na kasach fiskalnych, uwzględniając ich uwagi o potrzebie dłuższego okresu przejściowego.
Przedsiębiorcy wskazywali na uciążliwość umieszczania faktur dla kontrahentów zagranicznych w KSeF, skoro nie pobierają oni dokumentów z systemu, co generuje dodatkowe obowiązki.
MF wyjaśniło, że zasady te wynikają z ustawy z 2023 r. i nie uległy zmianie. Faktury dla podmiotów zagranicznych są udostępniane w sposób uzgodniony, np. papierowo lub elektronicznie, a wymóg akceptacji zastąpiono dorozumianym uzgodnieniem. MF uznało, że obecne regulacje są wystarczające, odrzucając zmiany w tym zakresie, ale zapewniając jasność w stosowaniu przepisów.
Przedsiębiorcy, zwłaszcza z branż mediów, telekomunikacji i paliw, domagali się możliwości przesyłania załączników z danymi podatkowymi w KSeF, by sprostać wymogom szczegółowego fakturowania.
MF wprowadziło funkcjonalność przesyłania załączników (art. 106gba), ograniczoną do danych podatkowych (cena, miara, ilość), bez ograniczeń branżowych. Dodatkowe informacje można umieścić w polach „Stopka” i „DodatkowyOpis” (do 10500 znaków). Wymagane jest uprzednie zgłoszenie zamiaru przesyłania załączników, co zapewnia bezpieczeństwo systemu. Rozwiązanie uwzględnia potrzeby branż wymagających złożonych danych.
Zgłaszano postulat wyłączenia szczegółowych danych (cena, miara, ilość) z treści faktur oraz umożliwienia przesyłania faktur z załącznikami poza KSeF dla podatników krajowych.
MF odrzuciło te postulaty, argumentując, że wyłączenie danych naruszałoby art. 106e ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. i Dyrektywę VAT, a przesyłanie faktur z załącznikami poza KSeF byłoby sprzeczne z celem uszczelnienia systemu. Ograniczenie załączników do danych podatkowych zapewnia wydajność i bezpieczeństwo KSeF. MF zaproponowało alternatywę w postaci wizualizacji faktur z kodem QR, co częściowo odpowiada na potrzeby podatników.
Przedsiębiorcy obawiali się braku regulacji dla przypadków losowych w nadawaniu uprawnień „kierowniczych” do KSeF, co mogłoby utrudniać zarządzanie dostępem.
MF zapowiedziało szczegółowe uregulowanie zasad nadawania, zmiany i odbierania uprawnień w rozporządzeniu do ustawy o KSeF. Rozwiązanie to, planowane w akcie wykonawczym, uwzględnia potrzebę elastyczności w zarządzaniu dostępem, odpowiadając na zgłaszane obawy.
Konsultacje publiczne znacząco wpłynęły na kształt KSeF2. MF wprowadziło kluczowe zmiany, takie jak:
Niektóre postulaty, jak przesyłanie faktur z załącznikami poza KSeF czy wyłączenie danych z faktur, odrzucono, uzasadniając to wymogami prawnymi i celem uszczelnienia systemu podatku od towarów i usług. MF szczegółowo wyjaśniło swoje stanowisko, opierając się na przepisach unijnych i audycie systemu, co świadczy o transparentności procesu.
Po uwzględnieniu uwag, projekt KSeF2 zostanie poddany ponownym konsultacjom publicznym, co potwierdza zaangażowanie MF w dialog z interesariuszami. Następnie czeka na rozpatrzenie przez Radę Ministrów, z perspektywą uchwalenia w 2025 r., przed wdrożeniem KSeF w 2026 r.
Skontaktujemy się z Tobą w najbliższym dniu roboczym aby porozmawiać o Twoich potrzebach i dopasować do nich naszą ofertę.
Jest to elektroniczny tygodnik podatkowy, udostępniany Subskrybentom w każdy poniedziałek w formie newslettera.