Opodatkowanie podatkiem od towarów i usług w przypadku stosowania bonów reguluje rozdział 2a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. Ustawodawca na potrzeby omawianego podatku definiuje pojęcie bonu, a także dokonuje podziału bonów na bony jednego przeznaczenia i bony różnego przeznaczenia. Ponadto ustawa definiuje pojęcia emisji bonu oraz transferu bonu.
Definicja bonu. Zgodnie z art. 2 pkt 41 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. ilekroć w ustawie mowa o bonie rozumie się przez to instrument, z którym wiąże się obowiązek jego przyjęcia jako wynagrodzenia lub części wynagrodzenia za dostawę towarów lub świadczenie usług. Ustawodawca doprecyzowuje, że instrument ten jest bonem w przypadku gdy towary (które mają zostać dostarczone), usługi (które mają zostać wykonane) lub tożsamość potencjalnych dostawców (lub usługodawców) są wskazane w samym instrumencie. Dane te mogą być także określone w powiązanej dokumentacji, w tym w warunkach wykorzystania tego instrumentu. Ustawodawca dzieli bony na dwa rodzaje, tj. na „bony jednego przeznaczenia” i „bony różnego przeznaczenia”.
Definicja bonu jednego przeznaczenia. Przez bon jednego przeznaczenia rozumie się bon, w przypadku którego:
- miejsce dostawy towarów lub świadczenia usług, których bon dotyczy oraz
- kwota należnego podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze z tytułu dostawy tych towarów lub świadczenia tych usług
– są znane w chwili emisji tego bonu. Ustawodawca określa więc dwie przesłanki, które muszą zostać spełnione jednocześnie by dany bon został uznany za bon jednego przeznaczenia.
Definicja bonu różnego przeznaczenia. Ustawodawca definicję bonu różnego przeznaczenia skonstruował w ten sposób, że za bon różnego przeznaczenia rozumie się każdy bon „inny niż bon jednego przeznaczenia”. Wystarczy więc, że dany bon nie spełnia jednej z wymienionych wyżej dwóch przesłanek – wtedy jest bonem różnego przeznaczenia.
Emisja bonu oraz transfer bonu. Przez emisję bonu ustawa z dnia 11 marca 2004 r. rozumie pierwsze wprowadzenie bonu do obrotu. Transferem jest z kolei emisja bonu oraz każde przekazanie tego bonu po jego emisji. Warto zauważyć, że przekazanie komuś bonu do „wykorzystania” nie musi być przekazaniem odpłatnym – może to być przykładowo prezent w postaci karty podarunkowej do wykorzystania w sklepie.
Opodatkowanie stosowania bonu jednego przeznaczenia. Transfer bonu jednego przeznaczenia dokonany przez podatnika działającego we własnym imieniu uznaje się za dostawę towarów (lub świadczenie usług), których ten bon dotyczy.
Faktycznego przekazania towarów (lub faktycznego świadczenia usług) w zamian za bon jednego przeznaczenia przyjmowany przez dostawcę (lub usługodawcę) jako wynagrodzenie (lub część wynagrodzenia) nie uznaje się za niezależną transakcję w części, w której wynagrodzenie stanowił bon.
Jeżeli transferu bonu jednego przeznaczenia dokonuje podatnik działający w imieniu innego podatnika, uznaje się, że taki transfer stanowi dostawę towarów (lub świadczenie usług), których ten bon dotyczy, dokonane przez podatnika, w imieniu którego działa podatnik.
W przypadku gdy dostawca towarów (lub usługodawca) nie jest podatnikiem, który działając we własnym imieniu, wyemitował bon jednego przeznaczenia, uznaje się, że ten dostawca (lub usługodawca) dokonał odpowiednio dostawy towarów lub świadczenia usług, których ten bon dotyczy, na rzecz podatnika, który wyemitował ten bon.
Opodatkowanie stosowania bonu różnego przeznaczenia. Zgodnie z art. 8b ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. faktyczne przekazanie towarów lub faktyczne świadczenie usług dokonane w zamian za bon różnego przeznaczenia przyjmowany przez dostawcę lub usługodawcę jako wynagrodzenie lub część wynagrodzenia podlega opodatkowaniu podatkiem.
W przypadku jednak gdy transferu bonu różnego przeznaczenia dokonuje podatnik inny niż podatnik dokonujący czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem zgodnie z art. 8b ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r., opodatkowaniu podatkiem podlegają usługi pośrednictwa oraz inne usługi, które można zidentyfikować, takie jak usługi dystrybucji lub promocji, dotyczące tego bonu.
Rafał Johaniuk
Konsultant podatkowy Instytutu Studiów Podatkowych
rafal.johaniuk@isp-modzelewski.pl
tel. 22 517 30 60 wew. 232