W dniu 3 czerwca2021 r. TSUE w wyroku w sprawie C-931/19 stwierdził, że wynajmowana w państwie członkowskim nieruchomość nie stanowi stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 43 dyrektywy 2006 w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej oraz art. 44 i 45 dyrektywy 2006/112 zmienionej dyrektywą 2008/8, w sytuacji gdy właściciel tej nieruchomości nie posiada własnego personelu do świadczenia usług związanych z najmem.
Sprawa dotyczyła spółki Titanium z siedzibą na wyspie Jersey zajmującej się wynajmem nieruchomości w Austrii. Z uwagi na brak własnego personelu korzystała ona z usług austriackiej spółki zarządzającej (zajmującej się pośrednictwem w relacjach z kontrahentami, fakturowaniem czynszu oraz prowadzeniem rozliczeń). Titanium zachowała jednak uprawnienia decyzyjne do zawierania i rozwiązywania umów najmu, określania ich warunków, a także wyboru dostawców, w tym spółki zarządzającej nieruchomością. Austriacki organ podatkowy uznał, że wynajmowana nieruchomość stanowi dla Titanium FE w Austrii.
Sprawa trafiła do sądu, który zadał TSUE pytanie prejudycjalne, czy pojęcie „stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej” należy interpretować w ten sposób, że zakłada ono obecność zasobów ludzkich oraz technicznych, i w związku z tym w miejscu prowadzenia działalności gospodarczej konieczna jest obecność własnego personelu usługodawcy, czy też w konkretnym przypadku podlegającego opodatkowaniu wynajmu nieruchomości położonej na terytorium krajowym, który to wynajem stanowi tylko bierną usługę polegającą na tolerowaniu [działań usługobiorcy], można to miejsce uznać za „stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej” również w sytuacji braku własnego personelu obsługującego te nieruchomości?
W przedmiotowej sprawie TSUE orzekł, że ?(?) zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału pojęcie 'stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej’ wymaga stałej obecności zasobów ludzkich i technicznych niezbędnych do świadczenia określonych usług. Wymaga ono zatem wystarczającego stopnia trwałości oraz struktury, która z punktu widzenia zasobów ludzkich i technicznych jest w stanie umożliwić samodzielne świadczenie rozpatrywanych usług (wyrok z dnia 28 czerwca 2007 r., Planzer Luxembourg, C-73/06, EU:C:2007:397, pkt 54 i przytoczone tam orzecznictwo). W szczególności struktura pozbawiona własnego personelu nie może mieścić się w zakresie pojęcia 'stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej’ (zob. podobnie wyrok z dnia 17 lipca 1997 r., ARO Lease, C-190/95, EU:C:1997:374, pkt 19).
- Orzecznictwo to znajduje potwierdzenie w art. 11 rozporządzenia wykonawczego nr 282/2011, zgodnie z którym stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej charakteryzuje się w szczególności 'odpowiednią strukturą w zakresie zaplecza personalnego i technicznego’. Choć rozporządzenie wykonawcze weszło w życie, zgodnie z jego art. 65, dopiero z dniem 1 lipca 2011 r., a zatem nie ma zastosowania ratione temporis do sprawy w postępowaniu głównym, to motyw 14 wspomnianego rozporządzenia wykonawczego stanowi, że ma ono na celu doprecyzowanie pewnych pojęć, w tym pojęcia 'stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej’, z uwzględnieniem orzecznictwa Trybunału.
- W niniejszym przypadku z akt sprawy, którymi dysponuje Trybunał, wynika, że skarżąca w postępowaniu głównym nie posiada żadnego własnego personelu w Austrii i że osoby odpowiedzialne za niektóre zadania w zakresie zarządzania były upoważnione umownie przez tę spółkę, przy czym spółka ta zastrzegła sobie podejmowanie wszystkich ważnych decyzji dotyczących wynajmu omawianej nieruchomości.
- Tymczasem nieruchomość, która nie ma żadnych zasobów ludzkich umożliwiających samodzielne działanie, w sposób oczywisty nie spełnia ustanowionych w orzecznictwie kryteriów uznania za stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu zarówno dyrektywy 2006/112, jak i dyrektywy 2006/112 ze zm?.
Podsumowując TSUE uznał, że wynajmowana w państwie członkowskim nieruchomość nie stanowi stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 43 dyrektywy 2006/112 oraz art. 44 i 45 dyrektywy 2006/112 ze zm., w sytuacji gdy właściciel tej nieruchomości nie posiada własnego personelu do świadczenia usług związanych z najmem.
Katarzyna Wawrzonkiewicz
Specjalista ds. obsługi ubezpieczenia podatkowego
katarzyna.wawrzonkiewicz@isp-modzelewski.pl
tel. 22 517 30 76