Skutki w podatku od towarów i usług w przypadku sprzedaży nieruchomości objętej w części decyzją o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego
Sprzedaż nieruchomości gruntowej w świetle przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług co do zasady podlega opodatkowaniu tym podatkiem, jednakże transakcja taka może być opodatkowania, bądź może korzystać ze zwolnienia od tego podatku. W celu ujednolicenia poniższej analizy zostało przyjęte, że przedmiotowa nieruchomość gruntowa nie jest zabudowana.
Zwolnieniem, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy, objęta jest dostawa terenów niezabudowanych innych niż tereny budowlane. Przez tereny budowlane należy rozumieć zgodnie z art. 2 pkt 33 ustawy, grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, o których mowa w przepisach o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
Zatem w sytuacji, gdy cała nieruchomość nie została objęta miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego oraz nie została dla niej wydana decyzja o warunkach zabudowy, wówczas należy przyjąć, że nieruchomość taka nie stanowi terenu budowlanego i jej dostawa może korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy. Jednakże jak należy postąpić w sytuacji, gdy decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego została wydana wyłącznie dla części nieruchomości, a w pozostałym zakresie brak jest MPZP oraz nie wydano decyzji o warunkach zabudowy? Ponadto dostawie będzie podlegała jedna nieruchomość jako całość bez dodatkowego wydzielenia geodezyjnego.
W pierwszej kolejności należy odnieść się do art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, zgodnie z którym: ustalenie przeznaczenia terenu, rozmieszczenie inwestycji celu publicznego oraz określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. W świetle art. 4 ust. 2 ustawy, w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego określenie sposobów zagospodarowania i warunków zabudowy terenu następuje w dodrze decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, przy czym:
1) lokalizację inwestycji celu publicznego ustala się w drodze decyzji o lokalizacji inwestycji celu publicznego;
2) sposób zagospodarowania terenu i warunki zabudowy dla innych inwestycji ustala się w drodze decyzji o warunkach zabudowy.
Zgodnie z art. 50 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. inwestycja celu publicznego jest lokalizowana na podstawie planu miejscowego, a w przypadku jego braku - w drodze decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego. Ponadto w świetle ust. 2a niniejszego przepisu, w przypadku braku miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego budowa sieci, o których mowa w art. 29 ust. 1 pkt 2 Prawo budowlane, wymaga uzyskania decyzji o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego. Odnosząc się do przepisu art. 29 ust. 1 pkt 2 Prawa budowlanego wymienione zostały następujące sieci:
- elektroenergetycznych obejmujących napięcie znamionowe nie wyższe niż 1 kV.
- wodociągowych,
- kanalizacyjnych,
- cieplnych,
- gazowych o ciśnieniu roboczym nie wyższym niż 0,5 MPa.
Tym samym na podstawie powyższych analiz, akty prawa miejscowego są decydujące o przeznaczeniu danej nieruchomości. Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego – jako źródło prawa miejscowego, a w przypadku jego braku decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu – jako akt indywidualny prawa administracyjnego.
Przechodząc do opodatkowania dostawy nieruchomości przedstawionej w powyższy sposób należy wskazać na treść art. 7 ust. 1 ustawy, zgodnie z którym przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…). Jednakże wyrażenia „przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel” nie należy utożsamiać z prawem własności. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, definiując wyrażenie "dostawa towarów", akcentuje "własność ekonomiczną" funkcjonującą w oderwaniu od krajowych przepisów prawa cywilnego, regulujących przeniesienie prawa własności. W orzeczeniu w sprawie C-320/88 Staatssecretaris van Financiën v. Shipping and Forwarding Safe B.V. TSUE wyraził pogląd, że »wyrażenie "dostawa towarów" w rozumieniu artykułu 5 (1) VI Dyrektywy oznacza także przeniesienie prawa do dysponowania rzeczą jak właściciel, nawet jeżeli nie dochodzi do przeniesienia własności rzeczy w sensie prawnym" (pkt 1), jednak jednocześnie zastrzegł, że "zadaniem sądu krajowego jest określenie w każdym przypadku, na podstawie stanu rzeczy, czy przeniesienie prawa do dysponowania rzeczą jak właściciel, w rozumieniu artykułu 5 (1) VI Dyrektywy, miało miejsce« (pkt 2).
Podsumowując powyższe należy wskazać, że sprzedaż tej część nieruchomości, dla której została wydana decyzja o ustaleniu lokalizacji inwestycji celu publicznego będzie podlegała opodatkowaniu według właściwej stawki podatku. Z kolei sprzedaż pozostałej jej części, dla której brak jest MPZP oraz warunków zabudowy będzie korzystała ze zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 9 ustawy.
