Ustalenie podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne w przypadku zbycia środka trwałego

Zakład Ubezpieczeń Społecznych Oddział w Lublinie z dniem 31 stycznia 2024 r. wydał decyzję w sprawie o nr DI/200000/43/1177/2023, w której przedstawił stanowisko w przedmiocie ustalenia podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej w przypadku zbycia środka trwałego.

Jak wynika z art. 81 ust. 2c ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych za każdy miesiąc podlegania ubezpieczeniu osoba, o której mowa w ust. 2, wpłaca składkę na ubezpieczenie zdrowotne od miesięcznej podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne stanowiącej dochód z działalności gospodarczej uzyskany w miesiącu poprzedzającym miesiąc, za który opłacana jest składka, ustalony w następujący sposób:

1. dochód za pierwszy miesiąc podlegania ubezpieczeniu w roku składkowym jest ustalany jako różnica między osiągniętymi przychodami w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych a poniesionymi kosztami uzyskania tych przychodów w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych;
2. dochód ustalony w sposób, o którym mowa w pkt 1, jest pomniejszany o kwotę składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe opłaconych w tym miesiącu, jeżeli nie zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów;
3. dochód za kolejne miesiące ustala się jako różnicę między sumą przychodów w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, osiągniętych od początku roku, i sumą kosztów uzyskania tych przychodów w rozumieniu ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, poniesionych od początku roku;
4. dochód ustalony w sposób, o którym mowa w pkt 3, jest pomniejszany o sumę dochodów ustalonych za miesiące poprzedzające i o różnicę między sumą składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe i wypadkowe, zapłaconych od początku roku, a sumą składek odliczonych w poprzednich miesiącach; dochód nie jest pomniejszany o składki, które zostały zaliczone do kosztów uzyskania przychodów;
5. przy obliczaniu dochodów, o których mowa w pkt 1 i 3, stosuje się art. 24 ust. 1-2b i nie uwzględnia się przychodów niepodlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym innych niż określone w art. 21 ust. 1 pkt 63a, 63b, 152-154 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych; w przypadku osób prowadzących podatkową księgę przychodów i rozchodów dochód, o którym mowa w pkt 1 i 3, ustala się z uwzględnieniem art. 44 ust. 2 zdanie drugie ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jak wynika z pkt 5 niniejszego przepisu, dochód ustalany jest z uwzględnieniem art. 24 ust. 1-2b ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. W myśl art. 24 ust. 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r., zdanie drugie, dochodem lub stratą ze sprzedaży środka trwałego jest różnica pomiędzy przychodem uzyskanym ze sprzedaży a jego wartością początkową, powiększoną o wartość dokonanych odpisów amortyzacyjnych. Oznacza to, ze kosztem uzyskania przychodów w odniesieniu do zbywanego środka trwałego (również przy obliczaniu dochodu dla celów składki zdrowotnej), jest niezamortyzowana wartość tego środka trwałego.

W świetle art. 35 ustawy z dnia 9 lutego 2022 r. o zmianie ustawy – Kodeks spółek handlowy oraz niektórych innych ustaw „w przypadku ustalania dochodu, o którym mowa w art. 81 ust. 2 i 2c ustawy zmienianej w art. 10, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, od przychodów, o których mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128, z późn. zm.), dochód ustalony z uwzględnieniem art. 24 ust. 2 zdanie drugie ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych nie jest powiększany o odpisy amortyzacyjne zaliczone do kosztów uzyskania przychodów przed dniem 1 stycznia 2022 r.” W praktyce oznacza to, że strata ze sprzedaży środka trwałego wpływa na zmniejszenie dochodu z działalności gospodarczej .

Mając na uwadze powyższe ZUS Oddział w Lublinie podzielił stanowisko Przedsiębiorcy, zgodnie z którym dla celów wyliczenia składki zdrowotnej dochód ustalany od przychodów ze sprzedaży środków trwałych nie jest powiększany o odpisy amortyzacyjne zaliczone do KUP przed dniem 1 lutego 2022 r. Odpisy amortyzacyjne do KUP przed dniem 1 lutego 2022 r. zgodnie z przepisami traktowane są jak wartość nieumorzona sprzedawanego środka trwałego. Tym samym powstała strata na sprzedaży środka trwałego zmniejszy dochód z działalności gospodarczej przy ustalaniu podstawy do wyliczenia składki zdrowotnej.