Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (dalej : ?rozporządzenie 2016/679?) określa „dane osobowe” jako wszelkie informacje o zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osobie fizycznej (?osobie, której dane dotyczą?); możliwa do zidentyfikowania osoba fizyczna to osoba, którą można bezpośrednio lub pośrednio zidentyfikować, w szczególności na podstawie identyfikatora takiego jak imię i nazwisko, numer identyfikacyjny, dane o lokalizacji, identyfikator internetowy lub jeden bądź kilka szczególnych czynników określających fizyczną, fizjologiczną, genetyczną, psychiczną, ekonomiczną, kulturową lub społeczną tożsamość osoby fizycznej. Zgodnie z art. 6 powołanego rozporządzenia, przetwarzanie jest zgodne z prawem wyłącznie w przypadkach i takim zakresie, w jakim spełniony jest co najmniej jeden z warunków wymienionych w tym przepisie, tj. m.in. w przypadku gdy osoba, której dane dotyczą wyraziła zgodę na przetwarzanie swoich danych osobowych w jednym lub większej liczbie określonych celów.
Jednocześnie w świetle art. 51 Konstytucji Rzeczpospolitej dane osobowe stanowią dobra osobiste człowieka, zaliczane do sfery życia prywatnego, podlegającego ochronie. Zgodnie z ust. 1 powołanego przepisu, nikt nie może być obowiązany inaczej niż na podstawie ustawy do ujawniania informacji dotyczących jego osoby. Stosownie zaś do art. 23 k.c. dobra osobiste człowieka, jak w szczególności zdrowie, wolność, cześć, swoboda sumienia, nazwisko lub pseudonim, wizerunek, tajemnica korespondencji, nietykalność mieszkania, twórczość naukowa, artystyczna, wynalazcza i racjonalizatorska, pozostają pod ochroną prawa cywilnego niezależnie od ochrony przewidzianej w innych przepisach.
Przychody osiągane z tytułu udzielenia praw do wykorzystywania wizerunku podlegają opodatkowaniu, co potwierdza m.in. interpretacja indywidualna nr ITPB1/415-194/14/PSZ Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 20 maja 2014 r. Niemniej jednak w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej określanej jako: „ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych”) brak jest przepisu, który wprost kwalifikowałby przychody z tytułu udzielania zgody na korzystanie z danych osobowych do określonych w tej ustawie źródeł przychodów.
W interpretacji indywidualnej z dnia 31 lutego 2020 r. o sygn. 0113-KDIPT2-3.4011.717.2019.1.PR Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej odniósł się do sytuacji, gdy w ramach działalności gospodarczej dany podmiot wykorzystuje aplikację mobilną, skierowaną do konsumentów, którzy chcąc korzystać z aplikacji pobierają ją ze strony internetowej tego podmiotu, uiszczają cenę i wykonują czynności weryfikujące tożsamość. Jeśli użytkownik skorzysta z opcji wysłania zapytań do administratorów danych, w jego panelu klienta w aplikacji mobilnej pojawia się raport na temat tego kto i na jakiej podstawie przetwarza jego dane osobowe. Przedsiębiorca, na rzecz którego interpretacja została wydana, na podstawie umów z niektórymi Administratorami danych osobowych, traktowanych wówczas jak Partnerzy Przedsiębiorcy, gromadzi dane użytkowników zainteresowanych towarami lub usługami oferowanymi przez tychże Partnerów, dzięki czemu podmioty te mogą prowadzić działalność marketingową, skierowaną do osób zainteresowanych. Użytkownik aplikacji może wyrazić zgodę na czasowe (obowiązujące przez minimum 30 dni) udostępnienie jego danych konkretnemu podmiotowi za wynagrodzeniem. W takiej sytuacji, Administrator danych płaci Przedsiębiorcy za dostarczenie danych osobowych konsumentów, którzy wyrazili na to zgodę (tj. zawarli w drodze elektronicznej umowę z Przedsiębiorcą), a Użytkownik (konsument) otrzymuje 60% kwoty, jaką Administrator zapłaci Przedsiębiorcy za uzyskane dane osobowe. Wynagrodzenie za czasowe udostępnienie danych przysługuje Użytkownikowi po upływie 30 dni od dnia wyrażenia zgody na przekazanie danych do celów marketingowych. Administrator przekazuje Przedsiębiorcy raport oraz wypłaca wynagrodzenie za udostępnione dane.
W przedstawionej sytuacji Przedsiębiorca wnioskując o wydanie interpretacji uznał, że przychód Użytkownika z tytułu czasowego udostępnienia jego danych osobowych za wynagrodzeniem jest przychodem z praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 7 w zw. z art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i zachodzi przez to konieczność pobierania zaliczek na podatek dochodowy od osób fizycznych na podstawie art. 41 ust. 1 tejże ustawy.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej zakwestionował powyższe stanowisko, uznając, że uzyskiwane przez Użytkowników aplikacji przychody z odpłatnego czasowego udostępniania swoich danych osobowych nie mieszczą się w pojęciu przychodów z praw majątkowych, bowiem prawo udostępniania własnych danych osobowych należy traktować jako prawo o charakterze osobistym czyli niemajątkowym.
Organ podatkowy założył, że konsumentami, których dane podlegają udostępnieniu za wynagrodzeniem są osoby fizyczne podlegające nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu na terytorium RP, dokonujące z udostępniającym ich dane Przedsiębiorcą czynności prawnych niezwiązanych bezpośrednio z ich działalnością gospodarczą lub zawodową.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej przyjął także, że wobec braku przesłanek umożliwiających jednoznaczne zakwalifikowanie wynagrodzenia za czasowe udostępnienie danych osobowych w celach marketingowych do konkretnego źródła przychodu, w tym do przychodów z praw majątkowych, o których mowa w art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, należy uznać te świadczenia za przychody z innych źródeł, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w związku z art. 20 ust. 1 ustawy podatku dochodowym od osób fizycznych.
W konsekwencji powyższej kwalifikacji organ interpretujący wskazał, że Przedsiębiorca, oferujący aplikację, dokonując wypłaty wynagrodzenia z tytułu udostępnienia danych nie ma obowiązku pobierania zaliczki na podatek dochodowy, zobowiązany jest jednak na podstawie art. 42a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, począwszy od rozliczeń za 2019 r., do wystawienia i przekazania, zarówno Użytkownikom jak i właściwym naczelnikom urzędów skarbowych, informacji o przychodach z innych źródeł oraz o dochodach i pobranych zaliczkach na podatek dochodowy (PIT-11).
dr Joanna Kiszka
Dyrektor Śląskiego Oddziału Instytutu Studiów Podatkowych
joanna.kiszka@isp-modzelewski.pl
tel. 32 259 71 50