W dniu 1 czerwca 2020 r. DKIS wydał interpretację indywidualną nr 0111-KDIB1-1.4010.168.2020.1.DK w przedmiocie podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie braku powstania przychodu po stronie likwidowanej Spółki w sytuacji, gdy na dzień zakończenia likwidacji i wykreślenia Spółki z KRS Spółka będzie posiadać niespłacone zobowiązanie w postaci zaciągniętej pożyczki.
Zgodnie z treścią interpretacji Wnioskodawca jest polskim rezydentem podatkowym, podlegającym obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania. Wnioskodawca posiada jednego udziałowca, który podjął decyzję o zakończeniu prowadzenia działalności gospodarczej w ramach Spółki. Spółka aktualnie jest w procesie likwidacji. Proces ten zmierza do zakończenia działalności i wykreślenia Spółki z rejestru. Spółka aktualnie posiada nieprzedawnione zobowiązania pieniężne w stosunku do swojego udziałowca w postaci zaciągniętej pożyczki. Zobowiązanie pieniężne obejmuje zarówno kwotę główną udzielonej Spółce pożyczki jak i naliczone w związku z ta pożyczką odsetki. Proces likwidacji Spółki wykazał, że środki gromadzone przez likwidatora w ramach prowadzonego postępowania nie wystarczą na pokrycie zobowiązania Spółki z tytułu zaciągniętej pożyczki i przewiduje się, że będzie to jedyne niespłacone zobowiązanie Spółki. Udziałowiec, wobec którego istnieje zobowiązanie z tytułu pożyczki nie zamierza zrezygnować ze swoich należności i nie podpisze porozumienia, na mocy którego pożyczka zostałaby umorzona. Takie umorzenie nie jest przewidywane ani w zakresie kwoty głównej udzielonej pożyczki ani w zakresie naliczonych w związku z tą pożyczką odsetek.
W związku z powyższym Wnioskodawca zwrócił się z pytaniem, czy wartość niespłaconego zobowiązania ? pożyczki (zarówno w zakresie kwoty głównej pożyczki jak i naliczonej od tej kwoty odsetek), pozostająca w Spółce na dzień zakończenia likwidacji i wykreślenia Spółki z rejestru przedsiębiorców, będzie stanowić dla niej przychód podatkowy powodujący powstanie obowiązku w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych.
Zdaniem Wnioskodawcy, wartość niespłaconego zobowiązania z tytułu pożyczki (zarówno w zakresie kwoty głównej pożyczki jak i naliczonych od tej kwoty odsetek), która pozostanie w Spółce na dzień zakończenia jej likwidacji i wykreślenia jej z rejestru przedsiębiorców KRS nie będzie stanowiła dla niej przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych, w szczególności przychodu, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2 lub pkt 3 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przychodem, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, jest wartość otrzymanych rzeczy lub praw, a także wartość innych świadczeń w naturze, w tym wartość rzeczy i praw otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń, z wyjątkiem świadczeń związanych z używaniem środków trwałych otrzymanych przez samorządowe zakłady budżetowe w rozumieniu ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych oraz spółki użyteczności publicznej z wyłącznym udziałem jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków od Skarbu Państwa, jednostek samorządu terytorialnego lub ich związków w nieodpłatny zarząd lub używanie. Natomiast według art. 12 ust. 1 pkt 3 lit. a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przychodem, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, jest wartość, z zastrzeżeniem ust. 4 pkt 8, umorzonych lub przedawnionych zobowiązań, w tym z tytułu zaciągniętych pożyczek (kredytów), z wyjątkiem umorzonych pożyczek z Funduszu Pracy.
Zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, do przychodów nie zalicza się kwot stanowiących równowartość umorzonych zobowiązań, w tym także z tytułu pożyczek (kredytów), jeżeli umorzenie zobowiązań jest związane z:
- bankowym postępowaniem ugodowym w rozumieniu przepisów o restrukturyzacji finansowej przedsiębiorstw i banków lub
- postępowaniem restrukturyzacyjnym, postępowaniem upadłościowym lub
- realizacją programu restrukturyzacji na podstawie odrębnych ustaw lub
- przymusową restrukturyzacją w rozumieniu ustawy z dnia 10 czerwca 2016 r. o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, systemie gwarantowania depozytów oraz przymusowej restrukturyzacji.
Brzmienie powyższych przepisów wskazuje, że aby powstał przychód podatkowy, konieczne jest przede wszystkim, aby po stronie podatnika doszło do faktycznego i realnego przysporzenia majątkowego, mającego konkretny wymiar finansowy ? bądź to wskutek otrzymania czegoś nieodpłatnie (częściowo odpłatnie) od innego podmiotu, bądź na skutek umorzenia istniejącego już zobowiązania.
W niniejszej sprawie, w ocenie Spółki, nie można jednak przyjąć, że Wnioskodawca otrzymuje w związku z zakończeniem likwidacji i wykreśleniem go z rejestru przedsiębiorców jakiekolwiek nieodpłatne (lub częściowo odpłatne) świadczenie (realne przysporzenie). Tym samym, nie można mówić o przychodzie na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W szczególności nie może być tu również mowy o umorzeniu zobowiązania do spłaty pożyczki. Przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie wskazują, co należy rozumieć pod pojęciem „umorzenie” zobowiązania. Według definicji zawartej w Słowniku Języka Polskiego PWN, pojęcie „umorzenie” oznacza zrezygnowanie całkowicie lub częściowo ze ściągania jakichś należności pieniężnych. Natomiast przepisy kodeksu cywilnego wskazują, że z wygaśnięciem wierzytelności lub zobowiązań mamy do czynienia przez potrącenie (art. 498 Kodeksu cywilnego), odnowienie (art. 506 Kodeksu cywilnego) lub zwolnienie z długu (art. 508 Kodeksu cywilnego).
Reasumując, w ocenie Spółki, wartość niespłaconego zobowiązania (pożyczki) Spółki, istniejącego na dzień zakończenia likwidacji i wykreślenia jej z rejestru przedsiębiorców KRS, nie będzie stanowiła dla niej przychodu podatkowego. DKIS uznał stanowisko Spółki za prawidłowe.
Katarzyna Wawrzonkiewicz
Specjalista ds. obsługi ubezpieczenia podatkowego
katarzyna.wawrzonkiewicz@isp-modzelewski.pl
tel. 22 517 30 76