W dniu 9 czerwca 2020 r. DKIS wydał interpretację indywidualną nr 0113-KDIPT2-3.4011.277.2020.MS w przedmiocie podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika w związku ze zwrotem zryczałtowanych kwot za używanie samochodu prywatnego do celów służbowych w jazdach lokalnych asystentowi rodziny i kierownikowi Ośrodka.
Zgodnie z treścią interpretacji Wnioskodawca ? Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej jest samodzielną jednostką organizacyjną, utworzoną na podstawie art. 110 ustawy o pomocy społecznej. Ośrodek zatrudnia asystenta rodziny, który zgodnie z ustawą wykonuje swoją pracę głównie w terenie. Praca asystenta rodziny wymaga przemieszczania się w celu bezpośredniego świadczenia opieki i pomocy wobec klientów pomocy społecznej. Ośrodek nie jest w stanie zapewnić pojazdu służbowego, dlatego też, z pracownikiem podpisano umowę o użytkowanie prywatnego samochodu w jazdach lokalnych. Z kierownikiem Ośrodka, również zawarto umowę w sprawie używania pojazdu służbowego niebędącego własnością pracodawcy do celów służbowych. Ośrodek pokrywa koszty używania pojazdu do celów służbowych na podstawie art. 34a ust. 2 ustawy z dnia 6 września 2001 r. o transporcie drogowym, według stawki z § 2 pkt 1 lit. b rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 25 marca 2002 r. w sprawie warunków ustalania oraz sposobu dokonywania zwrotu kosztów używania do celów służbowych samochodów osobowych, motocykli i motorowerów niebędących własnością pracodawcy. Ponadto Wnioskodawca wskazał, że asystent rodziny oraz kierownik Ośrodka nie mają statusu pracownika socjalnego w rozumieniu przepisów ustawy o pomocy społecznej.
W przedmiotowej sprawie wątpliwości Wnioskodawcy budził fakt czy wypłacana przez Ośrodek, na rzecz swojego pracownika ? asystenta rodziny oraz kierownika Ośrodka, zryczałtowana kwota tytułem zwrotu kosztów poniesionych przez pracownika w związku z użyciem prywatnego samochodu w jazdach lokalnych, w sytuacji, gdy przejazd samochodem prywatnym jest związany z wykonywaniem zadań służbowych, na polecenie pracodawcy, a Ośrodek zleca oraz wyraża zgodę na przejazd pracownika jego samochodem prywatnym jest przychodem pracownika w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i czy powoduje po stronie Ośrodka jako pracodawcy, obowiązek płatnika, o którym mowa w art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Zdaniem Wnioskodawcy, wypłacana przez Ośrodek, na rzecz swojego pracownika ? asystenta rodziny oraz kierownika Ośrodka, zryczałtowana kwota tytułem zwrotu kosztów poniesionych przez pracownika w związku z użyciem prywatnego samochodu w jazdach lokalnych, w sytuacji, gdy przejazd samochodem prywatnym jest ściśle związany z wykonywaniem zadań służbowych, na polecenie pracodawcy, a Ośrodek zleca oraz wyraża zgodę na przejazd pracownika jego samochodem prywatnym nie jest przychodem w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, a w związku z tym nie powstaje po stronie Ośrodka jako pracodawcy, obowiązek płatnika o którym mowa w art. 31 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Jednak DKIS nie zgodził się ze stanowiskiem Wnioskodawcy i wskazał, że z art. 21 ust. 1 pkt 23b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że zwrot kosztów poniesionych przez pracownika z tytułu używania pojazdu stanowiącego jego własność dla potrzeb zakładu pracy jest wolny od podatku dochodowego, jeżeli samochód jest wykorzystywany w jazdach lokalnych, a obowiązek ponoszenia tych kosztów przez zakład pracy, albo możliwość przyznania prawa do zwrotu tych kosztów wynika wprost z przepisów odrębnych ustaw.
Odrębnymi ustawami, do których odsyła powyższy przepis są:
- ustawa z dnia 5 września 2008 r. o komercjalizacji państwowego przedsiębiorstwa użyteczności publicznej „Poczta Polska”,
- ustawa z dnia 28 września 1991 r. o lasach,
- ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej.
Powyższe zwolnienie obejmuje zatem zwrot kosztów (wypłacenie ryczałtu) tylko niektórym pracownikom, dla których ww. ustawy przewidują możliwość przyznania prawa do zwrotu kosztów poniesionych z tytułu używania pojazdów stanowiących własność pracownika lub nakładają na pracodawcę obowiązek ich zwrotu. W pozostałych przypadkach ryczałt samochodowy (zwrot kosztów) za tzw. jazdy lokalne jest opodatkowany.
W myśl art. 121 ust. 3c ustawy o pomocy społecznej, pracownikowi socjalnemu, do którego obowiązków należy świadczenie pracy socjalnej w środowisku lub przeprowadzanie rodzinnych wywiadów środowiskowych poza siedzibą jednostki, przysługuje zwrot kosztów przejazdów z miejsca pracy do miejsc wykonywania przez niego czynności zawodowych, w przypadku braku możliwości zapewnienia dojazdu środkami pozostającymi w dyspozycji zatrudniającego go pracodawcy.
Zacytowany powyżej przepis ustawy o pomocy społecznej odnosi się do zwrotu kosztów przejazdów związanych z wykonywaniem obowiązków zawodowych. Przewiduje on możliwość przyznania takiego zwrotu w sytuacji, gdy pracodawca nie ma możliwości zapewnienia dojazdu środkami transportu będącymi w jego dyspozycji. Należy zatem stwierdzić, że jest to przepis ustawowy, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 23b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zauważyć również należy, że powyższy przepis obejmuje swoją dyspozycją wyłącznie pracowników socjalnych, o których mowa w ustawie o pomocy społecznej. Natomiast z wniosku wynika, że Wnioskodawca wypłaca ryczałt za używanie prywatnego samochodu na rzecz asystenta rodziny oraz kierownika Ośrodka, którzy nie są pracownikami socjalnymi w myśl powołanej ustawy o pomocy społecznej.
W ustawie o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej, określającej zasady i formy wspierania rodziny przeżywającej trudności w wypełnianiu funkcji opiekuńczo wychowawczych, w Rozdziale 2 Działu II określone zostały zadania oraz kwestie dotyczące zatrudnienia asystenta rodziny. Z treści tej ustawy nie wynika, by asystentowi rodziny z tytułu używania własnego samochodu dla celów służbowych przysługiwał od zatrudniającego go pracodawcy zwrot kosztów przejazdów do miejsc wykonywania przez niego czynności zawodowych.
Z ustawy tej nie wynika również, by kierownikowi Ośrodka z tytułu używania własnego samochodu dla celów służbowych przysługiwał zwrot kosztów przejazdów do miejsc wykonywania przez niego czynności zawodowych.
Podsumowując DKIS stwierdził, że zwrot w formie ryczałtu kosztów używania prywatnego samochodu do celów służbowych asystentowi rodziny oraz kierownikowi Ośrodka stanowi dla tych osób przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ponadto wskazać należy, że przychód ten nie korzysta ze zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 23b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem prawo do takiego zwrotu nie wynika wprost z przepisów odrębnych ustaw. W konsekwencji na Wnioskodawcy jako płatniku podatku dochodowego od osób fizycznych ciążą obowiązki wynikające z art. 31 powyższej ustawy.
Katarzyna Wawrzonkiewicz
Specjalista ds. obsługi ubezpieczenia podatkowego
katarzyna.wawrzonkiewicz@isp-modzelewski.pl
tel. 22 517 30 76