„Wydatki bezpośrednio poniesione na nabycie waluty wirtualnej” a zakup energii elektrycznej zużywanej w tym celu

     Pozyskiwanie (tzw. kopanie) waluty wirtualnej w sposób pierwotny metodą „Proof of Work”, przy użyciu urządzeń elektronicznych (np. kart graficznych GPU lub układów ASIC) generuje szereg wydatków, których istotnym elementem – z uwagi na energochłonność tego procesu ? są wydatki na nabycie energii elektrycznej. Dopuszczalność zaliczenia tego rodzaju wydatków do „wydatków bezpośrednio poniesionych na nabycie waluty wirtualnej”, o których mowa w art. 22 ust. 14 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: „ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych”) stanowi przedmiot kontrowersji.

Przychody z odpłatnego zbycia waluty wirtualnej zakwalifikowane zostały do przychodów z kapitałów pieniężnych ? w przypadku podatku dochodowego od osób fizycznych oraz odpowiednio do przychodów z zysków kapitałowych ? w przypadku podatku dochodowego od osób prawnych. Jednocześnie wzajemna wymiana walut wirtualnych w obu tych podatkach zachowuje neutralność. W podatku dochodowym od osób fizycznych dochodem z odpłatnego zbycia walut wirtualnych jest osiągnięta w roku podatkowym różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia walut wirtualnych a kosztami uzyskania przychodów określonymi na podstawie art. 22 ust. 14-16 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

     W art.22 ust.14 tejże regulacji ustawodawca wskazał ogólnie, że koszty uzyskania przychodów z tytułu zbycia waluty wirtualnej stanowią udokumentowane wydatki bezpośrednio poniesione na nabycie tej waluty oraz koszty związane z jej zbyciem. Wydaje się, że wydatki na zakup sprzętu do kopania waluty wirtualnej i na zakup energii elektrycznej zużywanej przez ten sprzęt, stanowią wydatki ponoszone bezpośrednio na nabycie waluty wirtualnej, bowiem bez ich poniesienia niemożliwe jest kopanie waluty wirtualnej, w tym pozyskanie jej metodą „Proof of Work”. Dla oceny wskazanych wydatków nie powinno mieć znaczenia, że istnieją alternatywne metody kopania walut wirtualnych.

     Organy podatkowe jednakże na ogół nie akceptują traktowania jako „wydatki bezpośrednio poniesione na nabycie waluty wirtualnej”, o których mowa w powołanym przepisie wydatków na zakup sprzętu przeznaczonego do kopania waluty wirtualnej ani nawet wydatków na zakup energii elektrycznej zużywanej w tym celu. Przykład takiego stanowiska zawiera interpretacja indywidualna nr 0113-KDIPT3.4011.599.2018.1.SK Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 26 marca 2019 r.

     W interpretacji tej Organ uznał, że w przypadku uzyskiwania przychodu ze zbycia waluty wirtualnej pozyskanej w drodze tzw. kopania, przedmiotowe wydatki kwalifikowane są do kosztów pośrednich i choć ich wysokość może być udokumentowana, nie mogą zostać rozpoznane jako wydatki bezpośrednio poniesione na nabycie waluty wirtualnej, o których mowa w art. 22 ust. 14 ustawy. Stanowiska tego jednak nie uzasadnił w sposób wyczerpujący, tj. z przytoczeniem okoliczności stanu faktycznego wskazujących na trafność przyjętej oceny.

     Interpretacja ta została zaskarżona, a WSA w Łodzi prawomocnym wyrokiem (I SA/Łd 411/19) z dnia 19 listopada 2019 r. dokonał jej uchylenia. Sąd ocenił, że ?[?] Wyłączenie tych wydatków z kosztów uzyskania przychodów stanowi ? przy odpłatnym zbyciu waluty wirtualnej pozyskanej w procesie pierwotnego jej nabycia ? naruszenie zasady opodatkowania dochodu a nie przychodu. Stanowi też, jak słusznie wskazano w skardze, naruszenie konstytucyjnej zasady równości (art.32 ust.1 Konstytucji RP), poprzez zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów z tytułu zbycia waluty wirtualnej, kosztów ponoszonych przez podmioty dokonujące wtórnego nabycia tej waluty, i pozbawienie możliwości rozpoznania w kosztach uzyskania przychodów kosztów ponoszonych przez podmioty zbywające taką walutę, ale pozyskaną w procesie jej pierwotnego nabycia.?

     Także w interpretacji indywidualnej z dnia 19 maja 2020 roku nr 0113-KDIPT3.4011.599.2018.8.MH wydanej po ponownym rozpatrzeniu wniosku skarżącej Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał stanowisko podatniczki za nieprawidłowe. Tym razem w uzasadnieniu, odnosząc się do możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków bezpośrednio poniesionych na nabycie waluty wirtualnej, o których mowa w art. 22 ust. 14 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych organ stwierdził, że oprócz ceny zakupu są to również prowizje pobierane przez podmioty pośredniczące w wymianie. Kosztami uzyskania przychodów nie są jednak koszty pośrednie, w szczególności koszty finansowania zakupu walut wirtualnych (koszty pożyczek, kredytów, itp.), zakup komputera, koszty zużycia prądu, koszt zakupu „koparek do kryptowalut”. Wydatki te przyczyniają się bowiem się w sposób ogólny do osiągania przychodów i nie można ustalić, uzyskaniu jakiego konkretnego przychodu dany wydatek służy.

     WSA w Łodzi, uchylił również tę interpretację. W wyroku z dnia 21 lipca 2020 r. (I SA/Łd 285/20), odwołując się do literatury przedmiotu (zob. J. Kudła, Bitcoin i inne kryptowaluty (wirtualne mierniki wartości) jako przedmiot procesu i egzekucji, Polski Proces Cywilny 2018, s. 19-20) ocenił, że ?położenie prawne wydobywcy bitcoina przypomina sytuację osoby, która nabyła własność ruchomej rzeczy niczyjej przez jej objęcie w posiadanie samoistne (art. 181 k.c.), albo osoby, która wytworzyła rzecz ruchomą z własnych materiałów (art. 192 k.c.)?. Dla Sądu było jasne, że wykopanie waluty wirtualnej metodą „Proof of Work”. nie jest możliwe bez użycia przeznaczonego do tego celu sprzętu i zużycia w tym właśnie celu energii elektrycznej. Jako błędne ponownie ocenił więc stanowisko organu interpretującego, że wydatki te stanowią koszty pośrednie, a także w ramach wykonania wyroku zobowiązał organ do wydania interpretacji stwierdzającej, że przedmiotowe wydatki podlegają kwalifikacji jako wydatki „bezpośrednio poniesione” na nabycie wirtualnej waluty i jako takie stanowią koszty uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego jej zbycia.

 

 

Wróć do spisu treści serwisu