Ustawodawca zamierza uzależnić obniżenie stawek VAT od dobrej kondycji budżetu. Powrót do niższych stawek VAT ma być możliwy, jeśli spowodowany tą obniżka spadek wpływów z VAT będzie akceptowalny z punktu widzenia finansów Państwa. W tym celu obniżka stawek podatku ma być dodatkowo uzależniona od stosowania stabilizującej reguły wydatkowej.
W dniu 17 września 2020 r. została uchwalona ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania społeczno-gospodarczym skutkom COVID-19 (dalej jako ?ustawa z dnia 17 września 2020 r.? lub „nowelizacja”). Wprowadzone powyższą nowelizacją zmiany mają na celu umożliwić przede wszystkim finansowanie istotnych zadań publicznych, związanych z realizacją polityki rządu w zakresie przeciwdziałania społeczno-gospodarczym skutkom epidemii COVID-19. W związku z powyższym wprowadzono rozwiązania mające opóźnić powrót do stawek VAT w wysokości 22 % i 7%. Obniżenie stawek VAT ma być trwale skorelowane z dobrą kondycją budżetu, a co za tym idzie będzie możliwe, jeśli spowodowany tą obniżka spadek wpływów z VAT będzie akceptowalny z punktu widzenia finansów Państwa. Zmiany mają wejść w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia w Dzienniku Ustaw Rzeczypospolitej Polskiej ustawy z dnia 17 września 2020 r.
Obecnie w myśl art. 146aa ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej jako ?ustawa z dnia 11 marca 2004 r.?), w okresie od dnia 1 stycznia 2019 r. do końca roku następującego po roku, dla którego wartość relacji, o której mowa w art. 38a pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (dalej jako ?ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r.?), jest nie większa niż 43% oraz wartość, o której mowa w art. 112aa ust. 5 tej ustawy, jest nie mniejsza niż -6%:
- stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%;
- stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 2, art. 120 ust. 2 i 3 oraz w tytule załącznika nr 3 do ustawy, wynosi 8%;
- stawka zryczałtowanego zwrotu podatku, o której mowa w art. 115 ust. 2, wynosi 7%;
- stawka ryczałtu, o której mowa w art. 114 ust. 1, wynosi 4%.
Z powyższej regulacji wynika, że okres stosowania podwyższonych stawek podatku VAT (23% i 8%) aktualnie uzależniony jest od określonych wskaźników:
- relacji państwowego długu publicznego netto do produktu krajowego brutto (o której mowa w art. 38a pkt 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r.) oraz
- sumy corocznych różnic pomiędzy wartością relacji wyniku nominalnego do produktu krajowego brutto oraz poziomem średniookresowego celu budżetowego (o której mowa w art. 112aa ust. 5 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r.).
Zgodnie z art. 146aa ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r., Minister właściwy do spraw finansów publicznych ogłosi w drodze obwieszczenia informację o końcu okresu obowiązywania podwyższonych stawek podatku. Obwieszczenie będzie publikowane do dnia 31 października roku poprzedzającego rok, w którym zaczną obowiązywać standardowe stawki.
Po zmianach, jeżeli w roku następującym po roku, dla którego osiągnięte zostały wartości, o których mowa w ust. 1, zostaną spełnione warunki, o których mowa w art. 112d ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r., stosowanie stawek, o których mowa w ust. 1, przedłuża się do końca roku następującego po roku, w którym:
- kwota wydatków jest obliczana zgodnie z art. 112aa ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. w związku ze spełnieniem warunków, o których mowa w art. 112d ust. 4 tej ustawy, oraz
- wartość relacji, o której mowa w art. 38a pkt 4 ustawy 27 sierpnia 2009 r., jest nie większa niż 43% oraz wartość, o której mowa w art. 112aa ust. 5 tej ustawy, jest nie mniejsza niż -6%.
Słowem wyjaśnienia, art. 112aa ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. ustanawia tzw. stabilizującą regułę wydatkową, która najprościej rzecz ujmując nakłada ograniczenia na poziom wydatków publicznych. Stosownie do art. 112d ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. stabilizującej reguły wydatkowej nie stosuje się w przypadku:
- wprowadzenia stanu wojennego,
- wprowadzenia stanu wyjątkowego na całym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
- wprowadzenia stanu klęski żywiołowej na całym terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
- ogłoszenia stanu epidemii na całym obszarze Rzeczypospolitej Polskiej
- jeżeli prognozowana w projekcie ustawy budżetowej na rok, na który jest obliczana kwota wydatków, o której mowa w art. 112aa ust. 1, przedłożonym Sejmowi lub w projekcie ustawy zmieniającej ustawę budżetową na rok, na który jest obliczana kwota wydatków, o której mowa w art. 112aa ust. 1, przedłożonym Sejmowi roczna dynamika wartości produktu krajowego brutto w cenach stałych jest mniejsza o więcej niż dwa punkty procentowe od średniej dynamiki wartości produktu krajowego brutto obliczonej na podstawie ogłoszonej przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego łącznej dynamiki wartości produktu krajowego brutto, o której mowa w art. 112aa ust. 1.
Powyższe oznacza, że powrót do stawek VAT w wysokości 22% i 7% nastąpi z upływem roku następującego po roku, w którym łącznie zostaną spełnione następujące warunki:
- osiągnięte zostaną obowiązujące dotychczas wartości wskaźników, o których mowa w art. 146aa ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r.,
- stosowana będzie stabilizująca reguła wydatkowa.
W przypadku spełnienia powyższych przesłanek, wydłużeniu do dnia 31 października roku następującego po roku, w którym zostały spełnione te przesłanki ulega termin ogłoszenia przez Ministra Finansów w drodze obwieszczenia informacji o końcu okresu obowiązywania podwyższonych stawek podatku.
Błażej Materna
Konsultant podatkowy w Oddziale Wielkopolskim ISP