Rejestracja jako podatnik VAT z datą wsteczną a prawo do odliczenia podatku naliczonego

     Czy podatnicy mogą zostać zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni z datą wcześniejszą niż data złożenia zgłoszenia VAT-R? Czy w takim przypadku możliwe jest odliczenie podatku naliczonego od wydatków poniesionych w okresach sprzed złożenia tego zgłoszenia?

     Kwestia ta została poruszona w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 6 października 2020 r. (0113-KDIPT1-3.4012.587.2020.1.KS), stwierdzając, co następuje: ?Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług przewidują określone sytuacje, w których podatnikowi nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług, pomimo tego, że spełnione są generalne przesłanki upoważniające go do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony. Ograniczenia te zawarte są w art. 88 ustawy.

     Stosownie do postanowień art. 88 ust. 4 ustawy, obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego nie stosuje się również do podatników, którzy nie są zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni, zgodnie z art. 96, z wyłączeniem przypadków, o których mowa w art. 86 ust. 2 pkt 7.

     Wskazany powyżej przepis ustawy o podatku od towarów i usług przewiduje sankcję w postaci pozbawienia podatnika prawa do obniżenia kwoty lub zwrotu różnicy podatku należnego w razie niezarejestrowania się, ale nie wskazuje wprost, z jakim momentem ? z punktu widzenia niemożności odliczenia podatku naliczonego ? należy wiązać status podatnika (zarejestrowany czy nie). Z art. 88 ust. 4 ww. ustawy nie wynika bowiem, aby do nabycia uprawnienia do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego koniecznym było posiadanie statusu podatnika VAT czynnego w momencie otrzymania faktury. Podatnik nabywa więc prawo do odliczenia podatku naliczonego w momencie otrzymania faktury, lecz aby uprawnienie to zrealizować musi posiadać status podatnika VAT czynnego.

     Zatem prawo do obniżenia podatku należnego może być realizowane przez podatnika w ściśle określonym czasie, pod warunkiem spełnienia przez niego przesłanek pozytywnych, tj. istnienia związku między zakupami i prowadzoną działalnością opodatkowaną.

     Stwierdzić należy zatem, że ustawa nie pozbawia podatnika prawa do dokonania odliczenia podatku od zakupów dokonanych przed rejestracją, o ile zakupione towary i usługi będą wykorzystywane do bieżącej lub przyszłej działalności opodatkowanej (oraz ewentualnie spełniać inne warunki określone w przepisach powołanej ustawy). Niemniej ustawodawca narzucił podatnikom, chcącym dokonać odliczenia podatku VAT od poczynionych nabyć, obowiązek rejestracji jako podatnik VAT czynny.

      (?) w wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE w sprawie C-400/98 Trybunał stwierdził, iż prawo do odliczenia podatku naliczonego związanego z dokonaniem inwestycji nie jest uzależnione od dokonania wcześniejszej rejestracji dla celów podatku VAT. Potwierdzeniem takiej tezy mogą być także wyroki TSUE w sprawach C-268/83 oraz C-110/94, gdzie TSUE wskazał, że powstanie prawa do odliczenia nie zależy od formalnego uznania statusu podatnika przez organy podatkowe. Nabywane jest ono automatycznie, z chwilą uzyskania statusu podatnika, którym się staje w momencie pierwszych inwestycji związanych z przyszłą działalnością gospodarczą.

     Natomiast z orzecznictwa TSUE w sprawie C-385/09 Nidera wynika, że prawo do odliczenia powstaje w momencie, w którym podatek ten stał się należny, a jego powstanie nie jest w żaden sposób uzależnione od formalnego uznania statusu podatnika przez organ skarbowy, ale od zaistnienia po stronie podatnika zamiaru, potwierdzonego obiektywnymi dowodami, prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów dotyczących VAT.

     Zatem stwierdzić należy, że ustawa o podatku od towarów i usług nie pozbawia podatnika prawa do dokonania odliczenia podatku VAT od zakupów poczynionych przed rejestracją, o ile występują przesłanki, że zakupione towary i usługi będą wykorzystywane do bieżących (lub przyszłych) czynności opodatkowanych (oraz ewentualnie spełniać inne warunki określone w przepisach ustawy). Niemniej ustawodawca narzucił podatnikom obowiązek rejestracji jako podatnik VAT czynny, a zatem podatnik nabywa prawo do odliczenia podatku naliczonego w momencie powstania obowiązku podatkowego i otrzymania faktury, lecz aby uprawnienie to zrealizować musi posiadać status podatnika VAT czynnego w momencie realizacji uprawnienia.

     W niniejszej sprawie Wnioskodawca od momentu rozpoczęcia działalności gospodarczej zamierzał być czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług. Wnioskodawca zarejestrował sprzedaż w kwietniu 2020 roku oraz w maju 2020 roku. Spółka za marzec 2020 roku złożyła deklaracje VAT-7 ? w ustawowym terminie oraz JPK-VAT. W kolejnych miesiącach, tj. maju oraz czerwcu 2020 roku spółka złożyła w ustawowym terminie deklaracje VAT-7 oraz JPK-VAT, w których wskazała zgodnie z zaistniałym stanem faktycznym należny VAT. Wnioskodawca wskazał, że głównym przedmiotem prowadzonej działalności gospodarczej są usługi prawnicze, które podlegają pełnemu opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

     Okoliczności te wskazują, że Wnioskodawca pomimo formalnego braku rejestracji do podatku VAT zachowywał się jak zarejestrowany czynny podatnik podatku VAT, tj. prowadził stosowne rejestry dla celów rozliczeń podatku, złożył pliki JPK i deklarację VAT-7. Takie zachowanie wskazuje, że Wnioskodawca od chwili rozpoczęcia działalności zamierzał być czynnym podatnikiem podatku VAT. W tej sytuacji Wnioskodawca, po złożeniu zgłoszenia rejestracyjnego, posiada prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur VAT otrzymanych przed złożeniem formularza VAT-R, z uwzględnieniem zapisów wynikających z art. 86 i art. 88 ustawy.

     Należy zauważyć, że w celu realizacji przysługującego Wnioskodawcy prawa do odliczenia kwoty podatku naliczonego, był On zobowiązany do złożenia zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R ze wskazaniem daty faktycznego rozpoczęcia działalności gospodarczej ? 11 marca 2020 r. oraz okresu rozliczeniowego, za który Wnioskodawca złożył pierwszą deklarację VAT-7 ? marzec 2020 r. Wnioskodawca ma prawo do złożenia druku VAT-R, wykazując jako datę rozpoczęcia działalności gospodarczej dzień 11 marca 2020 r. i zgłoszenia jako pierwszego miesiąca do złożenia deklaracji VAT-7 ? marzec 2020 r.

     W konsekwencji, Wnioskodawca ? na podstawie art. 86 ustawy ? ma prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur VAT dokumentujących nabycie towarów i usług służących wykonywaniu czynności opodatkowanych podatkiem VAT, wystawianych na Jego rzecz od momentu rozpoczęcia działalności gospodarczej, w deklaracjach VAT-7 za właściwe okresy rozliczeniowe na zasadach określonych w ww. art. 86 ustawy, pomimo że faktycznego zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R Wnioskodawca dokonał dopiero 15 lipca 2020 r., w którym wskazał datę rozpoczęcia działalności gospodarczej 11 marca 2020 r.?.

     Reasumując należy stwierdzić, że podatnicy mogą zostać zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni z datą wsteczną, tj. wcześniejszą niż data złożenia zgłoszenia VAT-R i w takim przypadku możliwe jest odliczenie podatku naliczonego od wydatków poniesionych w okresach sprzed złożenia tego zgłoszenia.

 

 

Wróć do spisu treści serwisu