Przepis art. 15e ust. 1 pkt 1 ustawy wymienia świadczenia, które można podzielić na dwie grupy. Pierwszą stanowią świadczenia wyraźnie nazwane, drugą tworzą świadczenia mające podobny charakter do świadczeń nazwanych. W tej drugiej grupie mieszczą się świadczenia posiadające cechy charakterystyczne dla świadczeń wprost wymienionych w art. 15e ust. 1 pkt 1 ustawy, ale posiadające również elementy charakterystyczne dla świadczeń innych od skonkretyzowanych w tym przepisie.
Ogólna charakterystyka ?umów (świadczeń) o podobnym charakterze do świadczeń wymienionych wprost w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych została przedstawiona m.in. w wyroku NSA z dnia 5 lipca 2016 r., sygn. akt II FSK 2369/15. Z treści tego wyroku można wyciągnąć następujące wnioski. Przepis art. 15e ust. 1 pkt 1 ustawy wymienia świadczenia, które można podzielić na dwie grupy. Pierwszą stanowią świadczenia wyraźnie nazwane, drugą tworzą świadczenia mające podobny charakter do świadczeń nazwanych. W tej drugiej grupie mieszczą się świadczenia posiadające cechy charakterystyczne dla świadczeń wprost wymienionych w art. 15e ust. 1 pkt 1 ustawy, ale posiadające również elementy charakterystyczne dla świadczeń innych od skonkretyzowanych w tym przepisie. Dla uznania, że świadczenie niewymienione wprost w art. 15e ust. 1 pkt 1 ustawy jest objęte jego zakresem, decydujące jest, aby elementy charakterystyczne dla świadczeń wprost wymienionych w omawianym przepisie przeważały nad cechami charakterystycznymi dla świadczeń w nim niewymienionych.
Powyższy pogląd wynika z wykładni językowej przepisu art. 15e ust. 1 pkt 1 tej ustawy w powiązaniu z innymi metodami interpretacji przepisów ustawy z dnia 15 lutego 1992 r., w szczególności wykładni celowościowej. Jak bowiem wskazano powyżej, jeżeli stworzone na gruncie wykładni językowej warianty interpretacyjne są względnie równoważne, to uzasadniony będzie wybór tej spośród nich, która uzyska największe „wsparcie” na gruncie innych metod wykładni, w tym wykładni celowościowej. W uzasadnieniu do projektu nowelizacji ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. (Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne) wprowadzenie niniejszego przepisu spowodowane było zwalczaniem przez ustawodawcę tzw. agresywnej optymalizacji podatkowej, ze względu na częste wykorzystywanie praw i wartości o charakterze niematerialnym (np. licencji, znaków towarowych) do sztucznego, nieuzasadnionego ekonomicznie, generowania kosztów uzyskania przychodów.
Andrzej Łukiańczuk
Doradca podatkowy nr 10266
andrzej.lukianczuk@isp-modzelewski.pl
tel. 22 517 30 60 wew. 129