Pojęcie ?stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej?

W dniu 3 czerwca2021 r. TSUE w wyroku w sprawie C-931/19 stwierdził, że wynajmowana w państwie członkowskim nieruchomość nie stanowi stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 43 dyrektywy 2006 w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej oraz art. 44 i 45 dyrektywy 2006/112 zmienionej dyrektywą 2008/8, w sytuacji gdy właściciel tej nieruchomości nie posiada własnego personelu do świadczenia usług związanych z najmem.

Sprawa dotyczyła spółki Titanium z siedzibą na wyspie Jersey zajmującej się wynajmem nieruchomości w Austrii. Z uwagi na brak własnego personelu korzystała ona z usług austriackiej spółki zarządzającej (zajmującej się pośrednictwem w relacjach z kontrahentami, fakturowaniem czynszu oraz prowadzeniem rozliczeń). Titanium zachowała jednak uprawnienia decyzyjne do zawierania i rozwiązywania umów najmu, określania ich warunków, a także wyboru dostawców, w tym spółki zarządzającej nieruchomością. Austriacki organ podatkowy uznał, że wynajmowana nieruchomość stanowi dla Titanium FE w Austrii.

Sprawa trafiła do sądu, który zadał TSUE pytanie prejudycjalne, czy pojęcie ?stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej? należy interpretować w ten sposób, że zakłada ono obecność zasobów ludzkich oraz technicznych, i w związku z tym w miejscu prowadzenia działalności gospodarczej konieczna jest obecność własnego personelu usługodawcy, czy też w konkretnym przypadku podlegającego opodatkowaniu wynajmu nieruchomości położonej na terytorium krajowym, który to wynajem stanowi tylko bierną usługę polegającą na tolerowaniu [działań usługobiorcy], można to miejsce uznać za ?stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej? również w sytuacji braku własnego personelu obsługującego te nieruchomości?

W przedmiotowej sprawie TSUE orzekł, że ?(?) zgodnie z utrwalonym orzecznictwem Trybunału pojęcie 'stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej' wymaga stałej obecności zasobów ludzkich i technicznych niezbędnych do świadczenia określonych usług. Wymaga ono zatem wystarczającego stopnia trwałości oraz struktury, która z punktu widzenia zasobów ludzkich i technicznych jest w stanie umożliwić samodzielne świadczenie rozpatrywanych usług (wyrok z dnia 28 czerwca 2007 r., Planzer Luxembourg, C-73/06, EU:C:2007:397, pkt 54 i przytoczone tam orzecznictwo). W szczególności struktura pozbawiona własnego personelu nie może mieścić się w zakresie pojęcia 'stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej' (zob. podobnie wyrok z dnia 17 lipca 1997 r., ARO Lease, C-190/95, EU:C:1997:374, pkt 19).

43. Orzecznictwo to znajduje potwierdzenie w art. 11 rozporządzenia wykonawczego nr 282/2011, zgodnie z którym stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej charakteryzuje się w szczególności 'odpowiednią strukturą w zakresie zaplecza personalnego i technicznego'. Choć rozporządzenie wykonawcze weszło w życie, zgodnie z jego art. 65, dopiero z dniem 1 lipca 2011 r., a zatem nie ma zastosowania ratione temporis do sprawy w postępowaniu głównym, to motyw 14 wspomnianego rozporządzenia wykonawczego stanowi, że ma ono na celu doprecyzowanie pewnych pojęć, w tym pojęcia 'stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej', z uwzględnieniem orzecznictwa Trybunału.
44. W niniejszym przypadku z akt sprawy, którymi dysponuje Trybunał, wynika, że skarżąca w postępowaniu głównym nie posiada żadnego własnego personelu w Austrii i że osoby odpowiedzialne za niektóre zadania w zakresie zarządzania były upoważnione umownie przez tę spółkę, przy czym spółka ta zastrzegła sobie podejmowanie wszystkich ważnych decyzji dotyczących wynajmu omawianej nieruchomości.
45. Tymczasem nieruchomość, która nie ma żadnych zasobów ludzkich umożliwiających samodzielne działanie, w sposób oczywisty nie spełnia ustanowionych w orzecznictwie kryteriów uznania za stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu zarówno dyrektywy 2006/112, jak i dyrektywy 2006/112 ze zm?.

Podsumowując TSUE uznał, że wynajmowana w państwie członkowskim nieruchomość nie stanowi stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w rozumieniu art. 43 dyrektywy 2006/112 oraz art. 44 i 45 dyrektywy 2006/112 ze zm., w sytuacji gdy właściciel tej nieruchomości nie posiada własnego personelu do świadczenia usług związanych z najmem.