Stosowanie zasady jednofazowości opodatkowania a zakończenie procedury zawieszenia poboru akcyzy

Zgodnie z art. 8 ust. 6 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (dalej: „ustawa o podatku akcyzowym”), jeżeli w stosunku do wyrobu akcyzowego powstał obowiązek podatkowy w związku z wykonaniem jednej z czynności, o których mowa w ust. 1, to nie powstaje obowiązek podatkowy na podstawie innej czynności podlegającej opodatkowaniu akcyzą, jeżeli kwota akcyzy została, po zakończeniu procedury zawieszenia poboru akcyzy, określona lub zadeklarowana w należnej wysokości, chyba że przepisy ustawy stanowią inaczej. Istota prawnej konstrukcji podatku akcyzowego polega zatem na jego jednokrotnym pobieraniu od pełnej wartości wyrobu akcyzowego.

Jak wynika z powołanego przepisu jedną z przesłanek zastosowania unormowanej w nim zasady jest to, by kwota akcyzy została, po zakończeniu procedury zawieszenia poboru akcyzy, określona lub zadeklarowana w należnej wysokości.

Wyjaśniając znaczenie powołanego sformułowania w doktrynie wskazuje się m.in., że „[…] warunkiem nieopodatkowania kolejno następujących transakcji jest prawidłowe rozliczenie kwoty należnej akcyzy (zadeklarowanie lub zapłacenie) w momencie powstania obowiązku podatkowego z tytułu pierwszej czynności podlegającej opodatkowaniu akcyzą. Przykładowo, jeżeli producent wyrobów akcyzowych dokona prawidłowego rozliczenia podatku akcyzowego, to kolejne transakcje, których przedmiotem będą wyroby akcyzowe dostarczone przez producenta, nie będą podlegać opodatkowaniu podatkiem akcyzowym, a podmioty występujące w tych kolejnych transakcjach nie będą traktowane jako podatnicy podatku akcyzowego” (por. A. Bartosiewicz, J. Wowra, Czynności i zdarzenia opodatkowane podatkiem akcyzowym).

Podobnie w oparciu o orzecznictwo – w tym wyrok NSA z dnia 15 czerwca 2012 r. (sygn. akt I GSK 888/11B) – przyjmuje B. Bieniek, w ujęciu którego „zasada jednofazowości opodatkowania akcyzą […] oznacza, że akcyza powinna być płacona na pierwszym szczeblu obrotu, który jest dokonywany poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy” (por. B. Bieniek, Podmiot zobowiązany do zapłaty akcyzy na tle art. 8 ust. 2 pkt 4 ustawy o podatku akcyzowym – uwagi de lege ferenda, „Przegląd Podatkowy” 2021, nr 3, s. 47-52).

Z kolei S. Parulski uznaje, że „[…] warunkiem nieopodatkowania kolejno następujących transakcji jest prawidłowe rozliczenie kwoty należnej akcyzy (zadeklarowanie lub określenie) w momencie zakończenia procedury zawieszenia poboru akcyzy, tj. w momencie powstania obowiązku zapłaty akcyzy w stosunku do danego wyrobu” (por. S. Parulski [w:] Akcyza. Komentarz, wyd. III, Warszawa 2016, art. 8).

Także w orzecznictwie – w tym przykładowo w wyroku WSA w Krakowie z 12 października 2017 r. (sygn. akt I SA/Kr 872/16) oraz w utrzymującym go wyroku NSA z 12 marca 2021 r. (sygn. akt. I GSK 75/18) – interpretując art. 8 ust. 6 ustawy podkreśla się, iż„[…] Z uwagi na jednofazowość podatku akcyzowego zasadą jest, że podatek ten powinien być płacony na pierwszym szczeblu obrotu, który dokonywany jest poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy. Konsekwentnie każda następna transakcja, której przedmiotem są wyroby akcyzowe, nie powinna podlegać opodatkowaniu podatkiem akcyzowym, a podmiot dokonujący kolejnej transakcji nie powinien być traktowany, jako podatnik akcyzy”.

Innymi słowy niejako zrównuje się znaczenie zakończenia procedury zawieszenia z brakiem jej stosowania. Ważny jest zatem przede wszystkim efekt w postaci możliwości powstania obowiązku zapłaty akcyzy w stosunku do danego wyrobu. To zaś prowadzi do wniosku, że dla zastosowania art.8 ust.6 ustawy nie jest istotne, by formalnie do danego wyrobu kolejno: znalazła zastosowanie i została zakończona procedura zawieszenia poboru akcyzy, ale by niejako procedura ta nie blokowała objęcia danego wyrobu akcyzowego obowiązkiem zapłaty akcyzy.

Wróć do spisu treści serwisu