Umowa sponsoringu a koszty uzyskania przychodu

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r., kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 tej ustawy.

W myśl tego przepisu, podatnik ma możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich wydatków, pod tym jednak warunkiem, że wykaże ich związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu.

W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:

• został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
• jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
• pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
• poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
• został właściwie udokumentowany,
• nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.

W tym miejscu należy podkreślić, że koszty ponoszone przez podatnika należy ocenić pod kątem ich celowości, a więc dążenia do uzyskania przychodów. Aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodu, między tym wydatkiem, a osiągnięciem przychodu musi zachodzić związek przyczynowy tego typu, że poniesienie wydatku ma wpływ na powstanie lub zwiększenie tego przychodu.

Wyrażenie „w celu osiągnięcia przychodu” zawarte we wskazanym przepisie art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. oznacza, że nie wszystkie wydatki ponoszone przez podatnika w związku z prowadzoną działalnością, podlegają odliczeniu od podstawy opodatkowania. Aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodu, między tym wydatkiem a osiągnięciem przychodu musi zachodzić związek przyczynowy tego typu, że poniesienie wydatku ma wpływ na powstanie lub zwiększenie tego przychodu, zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów. Zauważyć należy, iż przez sformułowanie „w celu” należy rozumieć dążenie do osiągnięcia jakiegoś stanu rzeczy (przychodu), a dążenie podatnika ma przymiot „celowości”. Zatem, możliwość kwalifikowania konkretnego wydatku jako kosztu uzyskania przychodu, uzależniona jest od rzetelnej i całościowej oceny tego, czy w świetle wszystkich występujących w sprawie okoliczności, przy zachowaniu należytej staranności, podatnik w momencie dokonywania wydatku mógł i powinien przewidzieć, iż wydatek ten przyczyni się do powstania, zachowania lub zabezpieczenia przychodu.

Kosztami uzyskania przychodów są więc wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów.

Należy jednak mieć na uwadze zamknięty katalog wydatków, które nie podlegają zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów, pomimo, że pozostają w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością i zostały przez niego poniesione w celu uzyskania przychodu.

Należy ponadto podkreślić, że dla możliwości uznania danego wydatku za koszt uzyskania przychodu, konieczne jest jego właściwe udokumentowanie. Ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie reguluje sposobu prawidłowego dokumentowania kosztów. Mocą art. 9 ust. 1 nakłada ona jednak na podatników obowiązek prowadzenia ewidencji rachunkowej, zgodnie z odrębnymi przepisami, w sposób zapewniający określenie wysokości dochodu (straty), podstawy opodatkowania i wysokości należnego podatku za rok podatkowy. Obowiązkiem podatnika, jako odnoszącego ewentualną korzyść z faktu zaliczenia określonych wydatków w poczet kosztów uzyskania przychodów jest wykazanie, w oparciu o zgromadzone dowody, związku pomiędzy poniesieniem kosztu a uzyskaniem przychodu (w tym zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów), zgodnie z dyspozycją powołanego art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r.

Zgodnie z ugruntowanym poglądem, do kategorii wydatków mających na celu osiągnięcie przychodów zalicza się między innymi koszty reklamy. Wydatki poniesione na reklamę, jako niewymienione w art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r., w pełnej wysokości mogą stanowić koszty uzyskania przychodów, pod warunkiem że wydatki te spełniają kryteria określone w art. 15 ust. 1 tej ustawy.

Pod pojęciem reklamy należy rozumieć działania podmiotu gospodarczego, mające na celu kształtowanie popytu na dane towary, usługi lub markę, poprzez zachęcenie jak największej liczby potencjalnych klientów do nabywania towarów i usług tego podmiotu gospodarczego. Może być ona realizowana za pomocą rozmaitych środków wyrazu oraz przy użyciu zróżnicowanych środków przekazu, w tym poprzez prezentowanie danego towaru lub usługi, jego cech jakościowych, użytkowych lub konsumpcyjnych, zalet technicznych, estetycznych lub zdrowotnych, rozwiązań nowoczesnych czy modnych, a także poprzez rozpowszechnianie logo firmy. Można wobec tego wyróżnić reklamę towaru, usługi, a także reklamę firmy (przedsiębiorstwa).

Wśród działań podejmowanych przez podmioty prowadzące działalność gospodarczą, mających na celu kształtowanie popytu na oferowane przez nie towary, usługi bądź markę można wyróżnić sponsoring. Jest on definiowany, jako „finansowanie czegoś, często w zamian za reklamowanie własnej działalności” (Słownik wyrazów obcych PWN – wersja internetowa). Sponsorowanie może wiązać się z otrzymywaniem świadczeń wzajemnych od podmiotu sponsorowanego, bądź też mieć charakter jednostronny. Skutki podatkowe sponsoringu są uzależnione od treści tego stosunku prawnego. W tym miejscu należy zaznaczyć, że umowy sponsoringu należą do kategorii umów nienazwanych – żadne przepisy nie zawierają bowiem ich definicji. Możliwość ich zawarcia wynikać będzie z reguły ogólnej zawartej w art. 353¹ kc, który zakłada swobodę umów w obrocie gospodarczym.

Sponsoring jest jedną z form promocji, polegającą na skojarzeniu pozytywnego obrazu sponsorowanego ze sponsorem, którego znak towarzyszy imprezom lub działaniom sponsorowanej osoby lub instytucji. Sponsoring uznawany jest za formę reklamy, której przedmiotem jest firma i jej produkty. Sponsorowanie ma także kształtować pozytywny wizerunek firmy i popularyzować jej nazwę na rynku. Zwiększenie popularności firmy może mieć wpływ na wzrost uzyskiwanych przez nią przychodów.

Umowa sponsoringu może przybrać formę tzw. sponsoringu właściwego (wzajemność świadczeń) lub sponsoringu niewłaściwego (który swoim charakterem zbliżony jest do darowizny, gdyż zawiera się w jednostronnym zobowiązaniu się sponsora do finansowania sponsorowanego).

Gdy umowa zawarta między stronami przewiduje, że w zamian za przekazanie określonych środków pieniężnych, wartości rzeczowych lub świadczeń, sponsor otrzyma od podmiotu sponsorowanego ekwiwalentne świadczenie wzajemne o charakterze reklamowym, można mówić o tzw. sponsoringu właściwym. Stanowi on w istocie odpłatne nabycie usług reklamowych. Koszty sponsoringu właściwego stanowią wówczas w całości koszty uzyskania przychodów sponsora.

W przypadku, gdy sponsor nie otrzymuje żadnego świadczenia wzajemnego od podmiotu sponsorowanego, poniesione przez niego wydatki mają charakter darowizny (tzw. sponsoring niewłaściwy). Wówczas należy mieć na względzie postanowienia art. 16 ust. 1 pkt 14 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r., zgodnie z którym, darowizn i ofiar wszelkiego rodzaju – z zastrzeżeniem wyjątków wskazanych w tym przepisie – nie uważa się za koszty uzyskania przychodów. Oznacza to w praktyce, że do kosztów mogą być zaliczone jedynie wydatki stanowiące ekwiwalent za uzyskany towar czy usługę.

Możliwa jest również sytuacja, gdy umowa sponsoringu przewiduje co prawda obustronne świadczenia sponsora i sponsorowanego, jednak nie są one ekwiwalentne. Wydatki na sponsoring są wówczas kosztami uzyskania przychodów tylko do wysokości wartości usług reklamowych świadczonych przez sponsorowanego. W pozostałej części powinny być traktowane jak darowizna.

W związku z tym, że w przepisach brak jest regulacji odnoszących się do umowy sponsoringu koniecznym jest, aby strony sformułowały w umowie w sposób szczegółowy wzajemne prawa i obowiązki. Przede wszystkim przedmiotowa umowa musi być umową o świadczenie wzajemne tego typu, że sponsor zobowiąże się do finansowego lub rzeczowego wsparcia sponsorowanego, a sponsorowany zobowiąże się do podjęcia działań popularyzujących przedsiębiorcę (np. reklamowania nazwy sponsora, logo czy prowadzonej przez niego działalności). W szczególności istotne jest, aby w sposób jak najbardziej precyzyjny zostały określone wzajemne świadczenia stron oraz jeżeli jest to możliwe, wartość tych świadczeń. Należy bowiem zaznaczyć, że w przypadku tego typu umów występuje zasada ekwiwalentności świadczeń w odniesieniu do kosztów podatkowych. W konsekwencji, tylko takie ukształtowanie w umowie obowiązków sponsorowanego daje podatnikowi korzyści, które pozwalają stwierdzić związek przyczynowo – skutkowy z przychodem, a tym samym możliwość zaliczenia wydatku poniesionego na sponsoring do kosztów uzyskania przychodów w myśl ww. art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r.

DKIS w interpretacji indywidualnej z dnia 27 lutego 2020 r. sygn. 01114-KDIP2-1.4010.548.2019.3.OK wskazał, że „(…) jednym z instrumentów służących realizacji działań w ramach społecznej odpowiedzialności biznesu jest między innymi nawiązanie współpracy w ramach partnerskich umów sponsoringowych. Ich celem jest wspieranie rozwoju gmin i ich mieszkańców, w miejscach, w których X. prowadzi swoją działalność, akcji upowszechniających wydarzenia ważne dla regionu i lokalnych społeczności, a także przyczyniających się do ochrony lokalnego dziedzictwa kulturowego i historycznego. Gminą taką jest gmina Y.

W związku z powyższym Wnioskodawca zawarł w dniu 23 sierpnia 2019 r. umowę sponsoringu, w której występuje jako „Sponsor”. Sponsorowanym jest Diecezja w Y. z siedzibą w Y. wpisana do rejestru kościołów i związków wyznaniowych. Umowa została podpisana na podstawie wniosku złożonego przez Diecezję w Y., a dotyczącego udzielenia wsparcia na rzecz remontu (…).

Przedmiotem umowy jest określenie praw i obowiązków X. oraz Diecezji w zakresie działań sponsoringowych świadczonych na rzecz X. w związku z realizacją prac remontowych (…).

(…) W zakresie niniejszej umowy Sponsorowany wyświadczy na rzecz Sponsora określone usługi (świadczenia sponsoringowe). Zakres usług obejmuje przede wszystkim emisję reklamową na nośnikach reklamowych tj. bannerach, prasie lokalnej, stronach internetowych oraz audycjach w radio dotyczącą zadań inwestycyjnych Wnioskodawcy związanych z kościołem w Y. i regionem inwestycji. W ramach umowy sponsoringowej z 23 sierpnia 2019 r. przewidziano, że Sponsorowany przedstawi listy świadczeń sponsoringowych realizowanych przez Sponsorowanego z tytułu tej umowy wraz z kwotami świadczeń wymienionych w tej umowie. W związku z powyższym Sponsorujący otrzymał jako załącznik do pierwszego rachunku z tytułu umowy szczegółowe zestawienie świadczeń wraz z ich wyceną na okres trwania umowy. Ogół świadczeń Sponsorowanego sumuje się do kwoty (…) zł oraz jest jej ekwiwalentem. Sposób wyceny świadczeń został uzgodniony przez strony. W związku z powyższym Sponsorujący otrzymuje bardzo atrakcyjny pakiet świadczeń reklamowych, które trwają w długim okresie i utrwalają pozytywny wizerunek Sponsorującego w świadomości odbiorców. Zdaniem Wnioskodawcy cała kwota wynikająca z umowy została przyporządkowana świadczeniom Sponsorowanego i w tym sensie biorąc pod uwagę całokształt świadczeń są one ekwiwalentne.

Wątpliwości Wnioskodawcy budzi kwestia czy koszty poniesione w związku z zawarciem umowy sponsoringu z Diecezją w Y., o którym mowa w stanie faktycznym, będą kosztami uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Jak wynika z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego ogół świadczeń Sponsorowanego sumuje się do kwoty (…) zł oraz jest jej ekwiwalentem. Sposób wyceny świadczeń został uzgodniony przez strony umowy. W umowie sponsoringu wymienione zostały szczegółowe świadczenia, jakie strony wzajemnie względem siebie zobowiązują się realizować. W związku z powyższym Sponsorujący otrzymuje pakiet świadczeń reklamowych, które trwają w długim okresie i utrwalają pozytywny wizerunek Sponsorującego w świadomości odbiorców. Tym samym cała kwota wynikająca z umowy została przyporządkowana świadczeniom Sponsorowanego i w tym sensie biorąc pod uwagę całokształt świadczeń są one ekwiwalentne.

Biorąc powyższe pod uwagę stwierdzić należy, że wskazane we wniosku wydatki poniesione przez Wnioskodawcę do wysokości równowartości wsparcia finansowego wystosowanego przez Wnioskodawcę do Diecezji w wysokości (…) zł, tj. wartości usług reklamowych wyświadczonych przez sponsorowanego będą mogły stanowić koszt podatkowy Wnioskodawcy po właściwym udokumentowaniu ww. wydatków przez Spółkę”. Podobne stanowisko przedstawił DKIS w interpretacji indywidualnej z dnia 28 lipca 2021 r. sygn. 0111-KDIB1-1.4010.1818.2021.4.BS.

Biorąc pod uwagę powyższe, jeżeli świadczenia stron w ramach zawartej umowy sponsoringu mają charakter ekwiwalentny to Sponsor może zaliczyć przedmiotowe wydatki do kosztów uzyskania przychodu., w wysokości wartości usług reklamowych wyświadczonych przez Sponsorowanego.

 

 

Wróć do spisu treści serwisu