Tzw. ulga na złe długi jest instrumentem prawnym, który umożliwia wierzycielowi odzyskanie kwoty podatku należnego od dokonanej czynności, za którą nie otrzymał zapłaty. W poniższym artykule autor omawia zastosowanie wskazanej ulgi.
1. Istota ulgi.
Zgodnie z art. 89a ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: „ustawa z dnia 11 marca 2004 r.”) podatnik może skorygować podstawę opodatkowania oraz podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona. Korekta dotyczy również podstawy opodatkowania i kwoty podatku przypadającej na część kwoty wierzytelności, której nieściągalność została uprawdopodobniona. Jak wskazuje ust. 1a art. 89a ustawy z dnia 11 marca 2004 r., nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną, w przypadku gdy wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie w ciągu 90 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze.
2. Warunki zastosowania ulgi.
Warunkiem zastosowania tzw. ulgi na złe długi jest spełnienie łącznie warunków wskazanych w ust. 2 art. 89a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. Zgodnie z tym przepisem:
1) na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której dokonuje się korekty, o której mowa w ust. 1 art. 89a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. wierzyciel jest podatnikiem zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny,
2) od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 3 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona.
Wskazać należy, że zgodnie z art. 89a ust. 2a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. w przypadku dostawy towaru lub świadczenia usług dokonanych na rzecz podmiotu innego niż podatnik, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. (osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej lub przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą, ale będący podatnikami VAT zwolnionymi ze względu na przedmiot działalności lub wysokość obrotów), zarejestrowany jako podatnik VAT czynny, korekta, o której mowa w ust. 1, może zostać dokonana, jeżeli:
1) wierzytelność została potwierdzona prawomocnym orzeczeniem sądu i skierowana na drogę postępowania egzekucyjnego lub
2) wierzytelność została wpisana do rejestru długów prowadzonego na poziomie krajowym, lub
3) wobec dłużnika ogłoszono upadłość konsumencką na podstawie odrębnych przepisów.
3. Sposób rozliczenia.
Regulacja zawarta w art. 89a ust. 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. informuje nas, że korekta podstawy opodatkowania oraz podatku należnego może nastąpić w rozliczeniu za okres, w którym nieściągalność wierzytelności uznaje się za uprawdopodobnioną, pod warunkiem że do dnia złożenia przez wierzyciela deklaracji podatkowej za ten okres wierzytelność nie została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie. Natomiast zgodnie z ust. 4 tego przepisu w sytuacji gdy po złożeniu deklaracji podatkowej, należność została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie, wierzyciel obowiązany jest do zwiększenia podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana lub zbyta. W przypadku częściowego uregulowania należności, podstawę opodatkowania oraz kwotę podatku należnego zwiększa się w odniesieniu do tej części. Podkreślić należy, że wierzyciel zobowiązany jest poinformować o korekcie właściwego dla niego naczelnika urzędu skarbowego w deklaracji podatkowej, w której dokonuje tej korekty.
Podkreślić należy, ze omawiana ulga stanowi korzystne rozwiązanie dla podatników ponieważ w określonych przypadkach daje możliwość odzyskania rozliczonego podatku należnego.
