W dniu 7 czerwca 2022 r. NSA wydał wyrok w zakresie kontynuowania po zmarłym formy opodatkowania (sygn. akt II FSK 2579/19). NSA oddalił skargę kasacyjną dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, który odmówił podatnikowi prawa do liniowej stawki podatku od dochodów osób fizycznych.
Ze złożonego przez podatniczkę wniosku o interpretację wynika, że zmarły był wspólnikiem spółki komandytowej – w skład spadku weszły jego prawa oraz obowiązki w tej spółce. Ojciec podatniczki przed śmiercią był komandytariuszem w spółce komandytowej. W tym czasie spółki komandytowe nie płaciły podatku od swoich dochodów. Z fiskusem rozliczali się wspólnicy. W 2017 r. ojciec podatniczki złożył oświadczenie o wyborze opodatkowania dochodu z działalności gospodarczej podatkiem liniowym według stawki 19%. Po jego śmierci, w 2018 r., spadek, zawierający m.in. udziały w spółce komandytowej, przyjęła przed notariuszem podatniczka wraz ze swoją siostrą, co zostało potwierdzone w akcie poświadczenia dziedziczenia. Dział spadku nie został przeprowadzony. Tego samego dnia podatniczka złożyła naczelnikowi urzędu skarbowego dwa pisma. W pierwszym z nich oświadczyła, że jest uprawniona do wykonywania praw i obowiązków komandytariusza po zmarłym ojcu i będzie po nim kontynuować działalność gospodarczą, wiążącą się z uczestnictwem w spółce. W drugim piśmie oświadczyła, że z dniem otwarcia spadku przejmuje prawo spadkodawcy do opodatkowania liniowym podatkiem dochodowym od osób fizycznych dochodów związanych z udziałem w spółce i dokonuje wyboru tego sposobu opodatkowania.
Podatniczka zwracając się z wnioskiem o wydanie interpretacji chciała uzyskać potwierdzenie, iż w takim stanie faktycznym nabywa prawo do kontynuowania po zmarłym ojcu opodatkowania w formie liniowego podatku od dochodów osób fizycznych. Uznała ona, że zgodnie z art. 97 par. 1 ustawy z dnia 13 listopada 1997 r. – Ordynacja podatkowa spadkobiercy podatnika przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy, a Jeżeli, na podstawie przepisów prawa podatkowego, spadkodawcy przysługiwały prawa o charakterze niemajątkowym, związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, uprawnienia te przechodzą na spadkobierców pod warunkiem dalszego prowadzenia tej działalności na ich rachunek. Zdaniem podatniczki w konsekwencji ma ona prawo kontynuować opodatkowanie w formie wybranej przez ojca, bowiem obejmuje je sukcesja podatkowa, o której mowa w przywołanym przepisie. W ślad za tym dla skutecznego dziedziczenia konieczne jest to, aby dotyczyło ono prawa majątkowego spadkodawcy albo – w przypadku kiedy ma ono charakter niemajątkowy – spadkobierca powinien kontynuować działalność gospodarczą spadkodawcy.
Z takim stanowiskiem nie zgodził się jednak dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, który podniósł, że warunkiem koniecznym dla opodatkowania dochodów z działalności podatkiem liniowym jest złożenie przez podatnika oświadczenia o jego wyborze. W sytuacji rozpoczęcia prowadzenia działalności w trakcie roku podatkowego pisemne oświadczenie o wyborze należy złożyć do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia tej działalności, nie później jednak niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu. Zdaniem organu podatniczka chcąc płacić liniowy podatek od dochodów ze spółki powinna była złożyć świadczenie o wyborze tej formy opodatkowania, i to jeszcze przed uzyskaniem pierwszego przychodu. W praktyce oznacza to, że musiała to zrobić w dniu nabycia spadku, bo wtedy stała się wspólnikiem spółki. A skoro tego nie zrobiła, to powinna płacić podatek dochodowy na zasadach ogólnych. Podatniczka zaskarżyła interpretację. WSA w Warszawie przyznał jej rację i podniósł, że wybór sposobu opodatkowania dochodów z działalności podatkiem liniowym jest prawem, które podlega sukcesji, co ostatecznie potwierdził NSA w wyroku z dnia 6 czerwca 2022 r. Zdaniem NSA stanowi ono bowiem uprawnienie o charakterze stricte majątkowym. A wynika wprost z tego, że wybór wpływa bezpośrednio na sytuację ekonomiczną tego, który go dokonał. Za niedopuszczalne NSA uznał zajęte przez organ stanowisko, że sporne uprawnienie ma charakter osobisty, bo nie dopatrzył się żadnych przymiotów osobistych spadkodawcy, od których miałby zależeć wybór opodatkowania liniowym PIT. NSA stanął zatem na stanowisku, iż podatniczka nie musiała składać oświadczenia o wyborze liniowego PIT. Była bowiem opodatkowana tak jak spadkodawca.
Karolina Karaś
tel. 32 259 71 50
