Podatnik podatku od towarów i usług

Podstawowe regulacje określające kto jest podatnikiem podatku od towarów i usług zawiera art. 15 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Niniejszy tekst podejmuje się omówienia podstawowych wiadomości dotyczących tego pojęcia.

Przepis art. 15 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. zawiera regułę ogólną zgodnie z którą podatnikami podatku od towarów i usług są podmioty wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Ustawodawca określa także jakie podmioty po spełnieniu tej przesłanki mogą być podatnikami: podatnikiem mogą być osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne. Ponadto ustawodawca określa, że podatnikiem jest także przedsiębiorstwo w spadku (stosowne regulacje w tym względzie zawiera art. 15 ust. 1a-1b ustawy z dnia 11 marca 2004 r.). Należy także podkreślić, że Ustawodawca nakłada na podatnika podatku od towarów i usług obowiązki rejestracyjne. Zgodnie z art. 96 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. podmioty, o których mowa w art. 15 tej ustawy, są obowiązane przed dniem wykonania pierwszej czynności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług złożyć naczelnikowi US zgłoszenie rejestracyjne.

Pojęcie wykonywanej samodzielnie działalności gospodarczej. Kluczową przesłanką pozwalającą zakwalifikować dany podmiot jako podatnika podatku od towarów i usług jest wykonywanie przez niego działalności gospodarczej (działalność ta musi być wykonywana samodzielnie). Definicję działalności gospodarczej zawiera art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców (w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników), a także działalność osób wykonujących wolne zawody. Ustawodawca wskazuje, że działalność gospodarcza obejmuje w szczególności czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych. Nie wszystkie jednak czynności są uznawane na gruncie podatku od towarów i usług za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą.

Czynności nieuznawane na gruncie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. za działalność gospodarczą. Ustawodawca w art. 15 ust. 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. zawarł katalog zamknięty czynności, które nie są kwalifikowane jako samodzielnie wykonywana działalność gospodarcza – wyłączone czynności są definiowane przez odwołanie do ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. posługuje się tu specyficzną konstrukcją gdyż mówi o „czynnościach, z tytułu których przychody zostały wymienione” we wskazanych przepisach ustawy regulującej podatek dochodowy od osób fizycznych. Ustawodawca wymienia tu dwie grupy takich czynności.

Po pierwsze za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą nie uznaje się czynności z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 12 ust. 1-6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Są to czynności których osiąga się przychody ze stosunku pracy i im podobne. Czynności te są bezwarunkowo wyłączone z „VAT-owskiego” pojęcia samodzielnie wykonywanej działalności gospodarczej – w przeciwieństwie do drugiej grupy czynności.

Drugą kategorię stanowią „przychody z działalności wykonywanej osobiście” określone w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. Za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą czynności z tytułu których przychody zostały wymienione w art. 13 pkt 2-9 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. W tym jednak przypadku czynności te nie są uznawane za wykonywaną samodzielnie działalność gospodarczą, jeżeli z tytułu wykonania tych czynności osoby te są związane ze zlecającym wykonanie tych czynności prawnymi więzami tworzącymi stosunek prawny pomiędzy zlecającym wykonanie czynności i wykonującym zlecane czynności co do warunków wykonywania tych czynności, wynagrodzenia i odpowiedzialności zlecającego wykonanie tych czynności wobec osób trzecich.

Inni podatnicy podatku od towarów i usług. Ustawodawca w art. 17 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. w sposób kazuistyczny wymienia także inne podmioty, które są podatnikami podatku od towarów i usług. Przepis art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. zawiera sześć punktów (niektóre z nich są dość rozbudowane), w których określone są podmioty będące podatnikami omawianego podatku.

 

 

Wróć do spisu treści serwisu