Zwolnienie z VAT szkoleń dokształcających w zakresie psychoterapii

W dniu 15 czerwca 2022 r. DKIS wydał interpretację indywidualną sygn. 0113-KDIPT1-1.4012.911.2021.3.ŻR w przedmiocie podatku od towarów i usług dotyczącą zwolnienia z opodatkowania usług polegających na organizacji i prowadzeniu szkoleń dokształcających w zakresie psychoterapii.

Stowarzyszenie świadczy usługi polegające na organizacji i prowadzeniu szkoleń dokształcających w zakresie psychoterapii. Jest to szkolenie mające przygotowywać uczestników do ubiegania się o certyfikat psychoterapeuty Sekcji Naukowej Psychoterapii Polskiego Towarzystwa Psychiatrycznego, a jednocześnie zawiera ono w sobie szkolenie I-go stopnia w psychodramie morenowskiej. Podstawowe kierunki kursu to podejście psychodynamiczne oraz koncepcje psychologiczne i społeczne J.L. Moreno wraz z wyrosłą na ich podłożu psychodramą rozumianą nie tylko jako jedna z technik psychoterapii, ale jako podejście psychodramatyczne do psychoterapii. Nadto szkolenie ma za zadanie przygotować uczestników do prowadzenia psychoterapii w oparciu o podejścia systemowe, psychodynamiczne, behawioralno-poznawcze i humanistyczne.

Kurs przeznaczony jest dla lekarzy i psychologów. Osoby z innym wyższym wykształceniem – na poziomie magisterskim – mogą brać udział w szkoleniu pod warunkiem, że są zatrudnione minimum 5 lat w ośrodku stosującym psychoterapię jako główną metodę leczenia. Celem kursu jest uzyskanie przez uczestników przygotowania do samodzielnego, kompetentnego i zgodnego z zasadami etyki zawodowej, prowadzenia psychoterapii indywidualnej, rodzinnej i grupowej.

Stowarzyszenie nie jest jednostką systemu oświaty ani też nie posiada akredytacji właściwego kuratora oświaty i wychowania. Stowarzyszenie nie jest jednostką samorządu zawodowego psychologów, działającą na podstawie odrębnej ustawy. Przynależność do Stowarzyszenia nie jest obowiązkowa. Uczestnicy kursu ponoszą odpłatność we własnym zakresie. Świadczenie usług ma charakter komercyjny, a zyski przeznaczane są na cele statutowe Stowarzyszenia, będącego Wnioskodawcą. Świadczone przez Państwa Stowarzyszenie usługi będą usługami kształcenia zawodowego i przekwalifikowania zawodowego, innymi niż określone w art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy o podatku od towarów i usług.

Stowarzyszenie jest czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług. Stowarzyszenie świadczy usługi kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, inne niż wymienione w pkt 26. Wnioskodawca złożył wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w ściśle określonym kontekście prawnym, który zaprezentował. Ocena, czy świadczone usługi są usługami prowadzonymi w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach, stanowi – Państwa zdaniem – element oceny prawnej stanu faktycznego, który winien ocenić organ podatkowy. Niemniej jednak, odpowiadając na wezwanie organu, Stowarzyszenie podaje, iż wedle stanowiska WSA we Wrocławiu w wyroku z dnia 17 marca 2015 r. sygn. Akt I SA/Wr 2449/14, usługi Wnioskodawcy świadczone są w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach. Jako taki przepis wskazać należy § 2 pkt 5 lit. b rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 19 czerwca 2019 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień. Usługi, będące przedmiotem pytania, pozostają w bezpośrednim związku z branżą lub zawodem uczestników zajęć. Bez skorzystania z tych usług uczestnicy nie będą mieli prawa wykonywania zawodu psychoterapeuty, w warunkach pozwalających na ich finansowanie ze środków publicznych. Celem usług jest uzyskanie wiedzy do celów zawodowych. Usługi, będące przedmiotem pytania, są usługami podstawowymi. Uzyskiwanie przez Stowarzyszenie dochodów zwolnionych z VAT z tytułu świadczenia usług, będących przedmiotem pytania, nie będzie stanowiło dochodu, osiągniętego przez konkurencyjne wykonywanie tych czynności w stosunku do podatników niekorzystających z takiego zwolnienia. Z treści powołanego § 2 pkt 5 lit. b rozporządzenia wynika, iż psychoterapeutą może być osoba, która ukończyła podyplomowe szkolenie. Szkolenia takie prowadzone są – oprócz stowarzyszeń, takich, jak Wnioskodawca – przez jednostki systemu oświaty, korzystające ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 26 ustawy. Tak więc zwolnienie z VAT, zrówna jedynie Państwa Stowarzyszenie z takimi jednostkami, lecz nie przyniesie dodatkowego dochodu, poprzez zaburzenie zasady konkurencji.

Stowarzyszenie dysponuje pięcioma salami do prowadzenia zajęć, w tym dwie sale wykładowe, a pozostałe przeznaczone są na zajęcia o charakterze warsztatowym, seminaryjnym i ćwiczeniowym w mniejszych grupach. Stowarzyszenie zapewnia również uczestnikom materiały szkoleniowe dotyczące wszystkich zajęć z programu szkolenia.

W związku z powyższym zadano pytanie, czy kursy prowadzone przez Stowarzyszenie korzystają ze zwolnienia od podatku od towarów i usług ?

W ocenie Wnioskodawcy, prowadzone kursy korzystać będą ze zwolnienia od podatku od towarów i usług, bez względu na wielkość obrotu.

DKIS uznał stanowisko Wnioskodawcy za nieprawidłowe i wskazał, że „(…) aby móc skorzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 ustawy, szkolenia muszą obejmować nauczanie pozostające w bezpośrednim związku z konkretną branżą czy zawodem i muszą mieć na celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych. Dodatkowo należy spełnić jeden ze wskazanych poniżej warunków, tj.:

• formy i zasady tych szkoleń muszą wynikać z odrębnych od podatkowych aktów prawnych,
• na świadczone szkolenia uzyskano akredytację w rozumieniu przepisów ustawy – Prawo oświatowe,
• szkolenia muszą być finansowane w całości ze środków publicznych.

Natomiast aby skorzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie § 3 ust. 1 pkt 14 przywołanego rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r., świadczone usługi muszą stanowić usługi kształcenia i przekwalifikowania zawodowego, obejmować nauczanie pozostające w bezpośrednim związku z konkretną branżą czy zawodem oraz muszą mieć na celu uzyskanie lub uaktualnienie wiedzy do celów zawodowych. Dodatkowo szkolenia muszą być finansowane w co najmniej 70% ze środków publicznych.

Dla zastosowania zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 29 ustawy, istotne jest – w pierwszej kolejności – uznanie danej usługi za usługę kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania, a następnie spełnienie dodatkowych warunków wynikających z niniejszego przepisu, tj. prowadzenie danego szkolenia w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach lub uzyskanie akredytacji na dany rodzaj szkolenia lub finansowanie danego szkolenia w całości ze środków publicznych.

Dokonując wykładni ww. przepisów przez pryzmat definicji usługi kształcenia zawodowego i przekwalifikowania, określonej w art. 44 Rozporządzenia Wykonawczego Rady (UE) nr 282/2011 z dnia 15 marca 2011 r. należy mieć na uwadze dosłowne brzmienie tych przepisów.

Zgodnie ze Słownikiem języka polskiego PWN (dostępnym w Internecie), użyte w art. 44 rozporządzenia słowo „bezpośredni” oznacza „dotyczący kogoś lub czegoś wprost”, słowo „branża” oznacza „gałąź produkcji lub handlu obejmująca towary lub usługi jednego rodzaju”, natomiast słowo „zawód” oznacza „wyuczone zajęcie wykonywane w celach zarobkowych”.

Analiza powyższego prowadzi do wniosku, że kształcenie zawodowe lub przekwalifikowanie zawodowe, o których mowa w ww. przepisach, obejmujące nauczanie pozostające w bezpośrednim związku z branżą lub zawodem, to takie kształcenie, w wyniku którego dana osoba podnosi swoje kwalifikacje, a bezpośrednio po jej ukończeniu jest w stanie podjąć pracę zarobkową, lub wykonywać określony zawód.

Jak wyżej wskazano przepisy prawa podatkowego przewidują zwolnienie dla usług kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego prowadzonych w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach lub świadczone przez podmioty, które uzyskały akredytację w rozumieniu przepisów Prawo oświatowe wyłącznie w zakresie usług objętych akredytacją lub finansowane w całości lub w części ze środków publicznych.

Przy czym odesłanie w art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a ustawy do „odrębnych przepisów” odnosić się może wyłącznie do przepisów, które określają formy i zasady usług szkoleniowych w zakresie kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego. Odrębne przepisy określające formy i zasady to przepisy, z których wynika np. program szkolenia, ilość godzin szkolenia, tematyka, krąg osób objętych szkoleniem, warunki jakie musi spełnić organizator kształcenia.

Natomiast zastosowanie zwolnienia, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. b ustawy, względem usługi, która stanowi usługę kształcenia zawodowego lub przekwalifikowania zawodowego, ma zastosowanie pod warunkiem, że usługa ta jest świadczona przez podmiot, który uzyskał akredytację w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe.

Przewidziany w art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. c ustawy o podatku od towarów i usług oraz w § 3 ust. 1 pkt 14 ww. rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. wymóg finansowania usług w określonej wysokości ze środków publicznych jest spełniony w przypadku, gdy rzeczywistym (w znaczeniu ekonomicznym) źródłem finansowania tej usługi są środki publiczne. (…)

Podkreślenia wymaga jednak fakt, że przepisy ww. rozporządzenia Ministra Zdrowia z 19 czerwca 2019 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień, nie regulują form ani zasad kształcenia osób wykonujących zawód psychoterapeuty. Samo określenie, jakie kwalifikacje powinny posiadać osoby uprawnione do wykonywania świadczeń, o których mowa w rozporządzeniu, nie pozwala uznać za spełnioną przesłanki, określonej w przepisie art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a ustawy, tzn. aby usługi kształcenia zawodowego prowadzone były w formach i na zasadach przewidzianych w odrębnych przepisach. Aby można było mówić o tym, że warunki zostały określone w odrębnych przepisach, przepisy te, np. rozporządzenie, muszą regulować formy kształcenia, czyli określać sposoby prowadzenia szkoleń oraz precyzować zasady prowadzenia takich szkoleń. Natomiast jak już wskazano, ww. rozporządzenie Ministra Zdrowia określa wyłącznie jakie kwalifikacje powinny posiadać osoby wykonujące m.in. świadczenia z zakresu opieki psychiatrycznej.

Zatem, nie został spełniony drugi warunek uprawniający do zwolnienia świadczonych usług polegających na organizacji i prowadzeniu szkoleń dokształcających w zakresie psychoterapii, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a ustawy.

W związku z powyższym świadczone przez Stowarzyszenie usługi polegające na organizacji i prowadzeniu szkoleń dokształcających w zakresie psychoterapii, nie korzystają ze zwolnienia od podatku VAT przewidzianego w art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a ustawy.

W treści wniosku wskazali Państwo również, że Stowarzyszenie nie posiada akredytacji właściwego kuratora oświaty i wychowania oraz że uczestnicy kursu ponoszą odpłatność we własnym zakresie. Zatem w analizowanym przypadku usługi polegające na organizacji i prowadzeniu szkoleń dokształcających w zakresie psychoterapii nie mogą korzystać ze zwolnienia na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. b i c ustawy. (…)

W rezultacie, biorąc pod uwagę opis sprawy, treść powołanych przepisów Dyrektywy 2006/112/WE Rady oraz wskazane powyżej orzeczenia TSUE należy stwierdzić, że świadczone przez Stowarzyszenie usługi polegające na organizacji i prowadzeniu szkoleń dokształcających w zakresie psychoterapii, nie mieszczą się w zakresie zwolnienia określonego w art. 132 ust. 1 lit. i Dyrektywy, ponieważ Stowarzyszenie nie jest odpowiednim podmiotem prawa publicznego lub inną instytucją działającą w tej dziedzinie, której cele są uznane za podobne przez państwo członkowskie.

W konsekwencji, świadczone przez Stowarzyszenie usługi polegające na organizacji i prowadzeniu szkoleń dokształcających w zakresie psychoterapii nie spełniają przesłanki do objęcia ich zwolnieniem na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 29 lit. a ustawy w powiązaniu z jego wykładnią wynikającą z art. 132 ust. 1 lit. i Dyrektywy 2006/112/WE Rady”.

 

 

Wróć do spisu treści serwisu