W ustawie z dnia 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw prawodawca wprowadził liczne zmiany w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, wśród których znalazły się istotne modyfikacje w zakresie podatku od przychodów z zasiłku macierzyńskiego.
Zmiany od dnia 1 lipca 2022 r.
Katalog przychodów z art. 21 ust. 1 pkt 148 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych otrzymanych przez podatników do ukończenia 26. roku życia, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł z dniem 1 lipca 2022 r. uległ rozszerzeniu i swym zakresem objął również przychody z zasiłku macierzyńskiego, o którym mowa w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.
Analogiczna zmiana została wprowadzona w art. 21 ust. 1 pkt 152 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r., zgodnie z którym od 1 lipca 2022 r. zwolnieniem z podatku objęte zostały przychody podatnika, który przeniósł miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł, osiągnięte z zasiłku macierzyńskiego.
Od 1 lipca 2022 r. na mocy art. 21 ust. 1 pkt 153 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. zwolnione są ponadto przychody do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł, osiągnięte z zasiłku macierzyńskiego, podatnika, który w roku podatkowym w stosunku do co najmniej czworga dzieci wykonywał władzę rodzicielską, pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało, lub sprawował funkcję rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą, a w przypadku pełnoletnich uczących się dzieci – wykonywał ciążący na nim obowiązek alimentacyjny albo sprawował funkcję rodziny zastępczej.
W ramach art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. ustawodawca wskazał rodzaje emerytur i rent istotnych dla możliwości skorzystania ze zwolnienia od podatku dla przychodu z zasiłku macierzyńskiego od 1 lipca 2022 r. Warunkiem skorzystania z tego zwolnienia jest to, że podatnik mimo nabycia uprawnienia, nie otrzymuje:
- emerytury lub renty rodzinnej (rolnicy),
- emerytury lub renty rodzinnej (żołnierze zawodowi),
- emerytury lub renty rodzinnej (policja i służby mundurowe),
- emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie z 17.12.1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,
- świadczenia, o którym mowa w art. 30 ust. 1 pkt 4a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r.,
- uposażenia przysługującego w stanie spoczynku lub uposażenia rodzinnego, o których mowa w ustawie z 27.7.2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych.
Zwolnienie, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 154 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. nie dotyczy funkcjonariuszek uzyskujących przychody ze stosunku służbowego, którym nie przysługuje zasiłek macierzyński, lecz uposażenie wypłacane na podstawie ustaw pragmatycznych (m.in. ustawy o Policji). Uposażenie to będzie korzystało ze zwolnienia jako przychód ze stosunku służbowego, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 148 i pkt 152–154 art. ustawy z dnia 26 lipca 1991 r.
Przepisy art. 21 ust. 1 pkt 148, 152-154 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 lipca 2022 r. stosuje się do przychodów (dochodów) uzyskanych od dnia 1 stycznia 2022 r.
Zmiany obowiązujące od 1 stycznia 2023 r.
Wprowadzono zmiany w zakresie oświadczeń i wniosków składanych przez podatnika płatnikowi na potrzeby zwolnień określonych w art. 21 ust. 1 pkt 148 oraz pkt 152-154 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. Zmiany te mają w większości charakter porządkujący w związku z czym nie ulegają zmianie podstawowe zasady obowiązujące dotąd w tym zakresie. Z istotnych zmian o charakterze doprecyzowującym na uwagę zasługuje zmiana, która wejdzie w życie 1 stycznia 2023 r. w ustawie z dnia 26 lipca 1991 r., na mocy której dookreślono, iż oświadczenie złożone płatnikowi o spełnianiu przesłanek do stosowania zwolnią ma skutek także w kolejnych latach. Z dniem 1 lipca 2022 r. rozszerzeniu uległa forma w której oświadczenie takie może być składane: podatnik może składać oświadczenie nie tylko na piśmie, ale także „w inny sposób przyjęty u danego płatnika”, co oznacza, że do składania i przyjmowania oświadczeń będzie można przykładowo wykorzystać system teleinformatyczny.
Karolina Karaś
tel. 32 259 71 50
