Na przełomie ostatnich lat zauważa się w sądzie wzrost spraw o podział majątku wspólnego po ustaniu wspólności majątkowej – co przekłada się na obciążenie pracy sądów a co za tym idzie wydłużenie całego postępowania.
Głównym celem postępowania sądowego dotyczącego podziału majątku wspólnego jest całościowe uporządkowanie stosunków wynikających ze współwłasności owego majątku.
Orzeczenie sądu w sprawie o podział majątku wspólnego może zawierać rozstrzygnięcia dotyczące:
- zamiar ustalenia nierównych udziałów w majątku wspólnym po ustaniu wspólności,
- zwrotu wydatków i nakładów z majątku wspólnego na majątek osobisty i odwrotnie (w praktyce, jest to jedno z najpopularniejszych roszczeń. Przyczyną tego zjawiska jest różnorakie dokonanie rozliczeń majątkowych małżonków w oparciu o szeroką definicje wydatków oraz nakładów. Oznaczają one nie tylko koszty poniesione na zachowanie, eksploatację, czy ulepszenie już istniejącej rzeczy/istniejących rzeczy, ale także inne przysporzenia dokonane na rzecz jednej z mas majątkowych, których skutkiem jest jednoczesny uszczerbek w drugiej z nich),
- roszczeń wynikających z tytułu posiadania poszczególnych przedmiotów, pobranych pożytków i innych przychodów, spłaconych długów,
- sporu o przynależność przedmiotu do majątku wspólnego,
- sporu o istnienie uprawnienia do żądania podziału majątku wspólnego,
- zarzutu nieważności małżeńskiej umowy majątkowej.
Należy zauważyć, że bardzo ważnym zdarzeniem procesowym związanym z prowadzeniem postępowania w małżeńskich sprawach działowych jest postępowanie dowodowe – a szczególnie dowód z opinii biegłego.
Opinia biegłego to nie tylko liczby ale także zaprezentowanie przedmiotu tez dowodowych. Do jednych z najbardziej powszechnych zagadnień, które rozpatruje sąd na podstawie opinii biegłego należą:
- wycena rzeczy lub prawa,
- waloryzacja, wycena nakładów,
- możliwość podziału fizycznego rzeczy,
- wycena wartości czynszu najmu/dzierżawy,
- wycena wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy,
- wycena wartości pożytków,
- waloryzacja kwot pieniężnych,
- wycena waluty obcej,
- wycena okoliczności związanych z funkcjonowaniem rodziny i realizację jej potrzeb,
- rozliczenia między majątkami osobistymi małżonków,
Niestety w praktyce sądowej istotnym czynnikiem wpływającym na szybkość przebiegu postępowania jest czas oczekiwania na opinię biegłego.
Malwina Sik
Konsultant prawny
malwina.sik@isp-modzelewski.pl
tel. 22 517 30 93