W poniższym artykule autor omawia zasady odpowiedzialności występuję w nowym podmiocie obrotu gospodarczego jakim jest fundacja rodzinna uregulowana w ustawie z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej.
Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 26 stycznia 2023 r. Fundacja rodzinna odpowiada solidarnie z fundatorem za jego zobowiązania powstałe przed jej ustanowieniem, w tym z tytułu obowiązku alimentacyjnego. Odpowiedzialności tej nie można bez zgody wierzyciela wyłączyć ani ograniczyć. Fundacja rodzinna odpowiada także za wykonanie powstałego po jej ustanowieniu obowiązku alimentacyjnego obciążającego fundatora. W przypadku gdy egzekucja z majątku fundatora obowiązku alimentacyjnego powstałego po ustanowieniu fundacji rodzinnej okaże się bezskuteczna, uprawniony może prowadzić egzekucję z majątku fundacji rodzinnej. Zaznaczyć należy, iż przedstawione powyżej regulacje nie stanowią prawnej przeszkody do skutecznego wniesienia powództwa przeciwko fundacji rodzinnej, zanim egzekucja z majątku fundatora okaże się bezskuteczna. Solidarna odpowiedzialność fundacji wraz z osobą fundatora w praktyce oznacza, iż to od nas zależy od kogo będziemy domagać się zaspokojenia należnych i wymagalnych roszczeń. Natomiast w odniesieniu do roszczeń alimentacyjnych nie musimy czekać na stwierdzenie bezskuteczności egzekucji i możemy od razy wystąpić na drogę cywilnoprawną.
Kolejnym aspektem odpowiedzialności cywilnoprawnej jest regulacja przewidziana w art. 75 ust. 1 tej ustawy. Na podstawie tego przepisu członek zarządu, członek rady nadzorczej oraz likwidator odpowiadają wobec fundacji rodzinnej za szkodę wyrządzoną działaniem lub zaniechaniem sprzecznym z prawem lub postanowieniami statutu, chyba że nie ponoszą winy. Członek zarządu, członek rady nadzorczej oraz likwidator nie naruszają obowiązku dołożenia należytej staranności, jeżeli postępując w sposób lojalny wobec fundacji rodzinnej, działają w granicach uzasadnionego ryzyka gospodarczego, w tym na podstawie informacji, analiz i opinii, które muszą być w danych okolicznościach uwzględnione przy dokonywaniu starannej oceny. W sytuacji gdy szkodę wyrządzi łącznie kilka osób to będą one odpowiadać solidarnie.
W ustawie z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej usankcjonowana została również odpowiedzialność karna. Na podstawie art. 128 ustawy kto będąc uprawnionym do prowadzenia spraw fundacji rodzinnej samodzielnie lub łącznie z innymi osobami lub do jej reprezentowania nie wykonuje obowiązku, o którym mowa w art. 84 (dotyczy to obowiązku przekazania danych organowi KAS obejmujących m.in. listę beneficjentów oraz spis mienia) podlega grzywnie od 240 stawek dziennych. Tej samej karze podlega również osoba, która utrudnia lub udaremnia wykonanie obowiązku o którym mowa w art. 84. Natomiast ten, kto będąc uprawnionym do prowadzenia spraw fundacji rodzinnej samodzielnie lub łącznie z innymi osobami lub do jej reprezentowania podaje nieprawdziwe informacje, o których mowa w art. 84 podlega grzywnie od 360 stawek dziennych.
