Czy z tytułu wykupu obligacji zerokuponowych powstaje przychód i koszt podatkowy?

Z tytułu wykupu obligacji zerokuponowych nie powstaje przychód ani koszt podatkowy.

W związku z tym, że emisję i wykup obligacji należy utożsamiać w skutkach podatkowych z udzielaniem i spłatą pożyczek, które co do zasady są neutralne podatkowo na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych, to także wykup obligacji dla obligatariusza do wysokości „pożyczonej” wcześniej kwoty emitentowi obligacji, nie stanowi u obligatariusza przychodu na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W związku z brakiem obowiązku rozpoznania przychodu podatkowego w tytułu wykupu obligacji, obligatariusz nie ma prawa do rozpoznania kosztu uzyskania przychodu. Czynność ta będzie więc dla neutralna podatkowo.

Taki też pogląd wyrażony został w interpretacji indywidualnej Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, z dnia 29.04.2022 r., 0111-KDIB1-3.4010.549.2021.4.JKU: „(…) Z inną sytuacją mamy do czynienia w przypadku wykupu Obligacji przez emitenta.

W przypadku wykupu Obligacji przez emitenta przychód z tytułu tej transakcji powstanie jedynie w wysokości wartości dyskonta, stanowiącego różnicę miedzy wartością nominalną obligacji a wydatkami poniesionymi na ich nabycie, a nie jak wskazuje Wnioskodawca w wysokości kwoty pieniężnej z tytułu wykupu Obligacji, odpowiadającej wartości nominalnej wykupionych Obligacji.

Zauważyć również należy, iż istota obligacji polega na tym, że ich emitent (którym w przypadku obligacji skarbowych jest Skarb Państwa) co do zasady poprzez emisje uzyskuje od obligatariuszy określoną kwotę pieniężną, którą obowiązany jest zwrócić w oznaczonym terminie oraz zapłacić określoną kwotę lub procent za korzystanie z pieniędzy obligatariuszowi. Można zatem przyjąć, że charakter obligacji jest zbliżony do pożyczki, która w myśl art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz.U. z 2020 r., poz. 1740) stanowi umowę, na mocy której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

W konsekwencji, obligacje jako dłużne papiery wartościowe wykazujące duże podobieństwo do pożyczek, spełniają tożsamą funkcję w obrocie gospodarczym (tj. stosowane są jako instrument służący pozyskiwaniu finansowania), gdzie emitent papieru wartościowego postrzegany jest jako „pożyczkobiorca”, a obligatariusz jako „pożyczkodawca”. Tym samym do określania na gruncie przepisów Ustawy o CIT przychodów z wykupu obligacji, przez analogię stosować należy przepisy o rozpoznawaniu przychodów z pożyczek.

W myśl art. 12 ust. 4 pkt 1 Ustawy o CIT, do przychodów nie zalicza się otrzymanych lub zwróconych pożyczek (kredytów), w tym również uregulowanych w naturze, z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów). Ponadto, zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 2 Ustawy o CIT, do przychodów nie zalicza się również kwot naliczonych, lecz nieotrzymanych odsetek od należności, w tym również od udzielonych pożyczek (kredytów).

Na gruncie Ustawy o CIT, udzielenie pożyczki i późniejsza jej spłata pozostają zatem neutralne podatkowo i nie stanowią źródła przychodu dla pożyczkodawcy, ponieważ umowa pożyczki nakłada na pożyczającego obowiązek zwrotu tej samej ilości pieniędzy. Inaczej rzecz ujmując, kwota przenoszona w wykonaniu takiej umowy ma charakter zwrotny, nie stanowi dla podmiotu otrzymującego taką kwotę definitywnego przysporzenia majątkowego i z tego względu jest zdarzeniem nierodzącym konsekwencji na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie powstania przychodów i kosztów.

Neutralność pożyczek, jak również innych transakcji niemających cech definitywnego przysporzenia (w zakresie kwoty głównej) na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych, powoduje, iż również dla obligatariusza kwota wykupu uzyskana od emitenta (do wysokości „pożyczonej” wcześniej kwoty emitentowi Obligacji, tj. w omawianej sprawie do wysokości wartości wydatków na nabycie obligacji) nie stanowi przychodu na gruncie Ustawy o CIT.

Zatem stwierdzić należy, iż w omawianej sprawie kwota wypłacona Wnioskodawcy przez Emitenta tytułem wykupu Obligacji, do wysokości wydatków poniesionych na nabycie obligacji, nie będzie stanowić przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a zatem Wnioskodawca nie jest uprawniony również do rozpoznania kosztów uzyskania przychodów z tytułu wykupu Obligacji.”

 

 

Wróć do spisu treści serwisu