W dniu 5 czerwca 2023 r. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie siedmiu sędziów wydał wyrok sygn. I FSK 1454/18 rozstrzygający sprawę opodatkowania VAT gminnych projektów w zakresie odnawialnych źródeł energii współfinansowanych ze środków unijnych.
Wyrok NSA został wydany analogicznie do dwóch wyroków TSUE z dnia 30 marca 2023 r. Pierwszy z nich (sygn. akt C-616/21) dotyczył gminnych programów usuwania azbestu z nieruchomości mieszkańców, dofinansowanych z wojewódzkiego funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Drugi wyrok (sygn. akt C-612/21) odnosił się do opodatkowania unijnych dotacji montażu na domach mieszkańców odnawialnych źródeł energii (dofinansowanie wyniosło 75%). Reszta wydatków opłacana była przez mieszkańców.
W przedmiotowej sprawie NSA uchylił wyrok WSA w Lublinie z dnia 14 marca 2018 r. (sygn. akt I SA/Lu 118/18) oraz interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 12 grudnia 2017 r. Skład orzekający uznał, iż gmina realizująca projekt z zakresu odnawialnych źródeł energii (kolektorów słonecznych), współfinansowany w znacznej części ze środków europejskich, w ramach którego montuje i podpina instalacje fotowoltaiczne na budynkach oraz na gruntach mieszkańców, którzy przejmą po upływie 5 lat własność zamontowanych instalacji, nie wykonuje z tego tytułu działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Na podstawie powyższego NSA uznał, że otrzymane na ten cel dofinansowanie ze środków europejskich (z Europejskiego Fundusz Rozwoju Regionalnego) nie może być rozważana jako podstawa opodatkowania, o której mowa w art. 29a ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
Podobnie orzekł TSUE w wyroku z dnia 30 marca 2023 r. wskazując, że dostarczenie i zainstalowanie przez gminę, za pośrednictwem przedsiębiorstwa, systemów odnawialnych źródeł energii na rzecz jej mieszkańców, jeżeli taka działalność nie ma na celu osiągania stałego dochodu i skutkuje jedynie zapłatą przez tych mieszkańców kwot pokrywających najwyżej jedną czwartą poniesionych kosztów, a pozostała część jest finansowana ze środków publicznych nie stanowi dostawy towarów i świadczenia usług. TSUE uznał, że gmina nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług, nie musi płacić podatku od tych usług i tym samym obciążać nim mieszkańców. Nadto wskazano, że wkład własny mieszkańców ani dofinansowanie nie stanowią zapłaty za usługi opodatkowane podatkiem od towarów i usług.
W przedmiotowej sprawie NSA uznał, że przekazując dotację gmina nie świadczy usług na rzecz beneficjentów. Sąd wskazał, że usługa jest opodatkowana, jeżeli zachodzi związek między jej wykonaniem a otrzymanym wynagrodzeniem. Zatem gmina nie świadczy usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług finansując mieszkańcom wymianę pieców z otrzymanej wcześniej dotacji.
Karolina Karaś
tel. 32 259 71 50
