Dochody podatników CIT (niestosujących tzw. estońskiego CIT, czyli ryczałtu od dochodów spółek) podlegają w 2023 r. opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych – co do zasady według stawki 19 lub 9%. Niższa stawka podatku CIT (9%) przysługuje, jeżeli przychody podatnika (w roku podatkowym równym rokowi kalendarzowemu) za 2023 r. nie przekroczą 9 357 000 zł.
Aby stosować ulgową 9% stawkę, podatnicy kontynuujący w 2023 r. działalność rozpoczętą w latach ubiegłych, muszą spełnić jeszcze jeden warunek – mieć w tym roku status małego podatnika CIT, a taki posiadają, jeśli ich przychody ze sprzedaży za rok ubiegły (2022) zmieściły się w limicie 9 654 000 zł.
Obniżona stawka 9% dotyczy przychodów (dochodów) innych niż z zysków kapitałowych i mogą ją stosować:
- mali podatnicy,
- podatnicy rozpoczynający działalność (w roku podatkowym, w którym ją rozpoczęli), z pewnymi ograniczeniami dotyczącymi podmiotów powstałych w wyniku niektórych czynności restrukturyzacyjnych.
Zgodnie z art. 19 ust. 1a updop podatnik, który został utworzony:
- w wyniku przekształcenia, połączenia lub podziału podatników, z wyjątkiem przekształcenia spółki w inną spółkę, albo
- w wyniku przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną wykonującą we własnym imieniu działalność gospodarczą lub spółki niebędącej osobą prawną, albo
- przez osoby prawne, osoby fizyczne albo jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, które wniosły na poczet kapitału podatnika uprzednio prowadzone przez siebie przedsiębiorstwo, zorganizowaną część przedsiębiorstwa albo składniki majątku tego przedsiębiorstwa o wartości przekraczającej łącznie równowartość w złotych kwoty co najmniej 10 000 euro przeliczonej według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok podatkowy, w którym wniesiono te składniki majątku, w zaokrągleniu do 1000 zł, przy czym wartość tych składników oblicza się, stosując odpowiednio przepisy art. 14, albo
4) przez osoby prawne, osoby fizyczne albo jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej wnoszące, tytułem wkładów niepieniężnych na poczet kapitału podatnika, składniki majątku uzyskane przez te osoby albo jednostki w wyniku likwidacji innych podatników, jeżeli te osoby albo jednostki posiadały udziały (akcje) tych innych likwidowanych podatników, albo
5) przez osoby prawne, osoby fizyczne albo jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, jeżeli w roku podatkowym, w którym podatnik został utworzony, oraz w roku podatkowym bezpośrednio po nim następującym, zostało do niego wniesione na poczet kapitału uprzednio prowadzone przedsiębiorstwo, zorganizowana część przedsiębiorstwa albo składniki majątku tego przedsiębiorstwa o wartości przekraczającej łącznie równowartość w złotych kwoty 10 000 euro przeliczonej według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października roku poprzedzającego rok podatkowy, w którym wniesiono te składniki majątku, w zaokrągleniu do 1000 zł, przy czym wartość tych składników oblicza się, stosując odpowiednio przepisy art. 14
– nie stosuje przepisu ust. 1 pkt 2 w roku podatkowym, w którym rozpoczął działalność, oraz w roku podatkowym bezpośrednio po nim następującym.
Warunkiem zastosowania 9% stawki jest – w myśl art. 19 ust. 1 pkt 2 updop – by przychody osiągnięte w roku podatkowym (a więc w 2023 r., jeśli pokrywa się on z rokiem kalendarzowym) nie przekroczyły wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 2 mln euro przeliczonej według średniego kursu euro ogłaszanego przez NBP na pierwszy dzień roboczy roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1000 zł. Kwota ta, w przeliczeniu na złote po kursie z 2.01.2023 r. (4,6784 zł/euro, tabela nr 001/A/NBP/2023), wynosi 9 357 000 zł.
Przychód w rozumieniu art. 19 ust. 1 pkt 2 updop to przychód ustalony zgodnie z updop (w kwocie netto, bez podlegającego odliczeniu VAT) – bez względu na źródło, z którego pochodzi. Zatem dla celów ustalenia, czy przychody podatnika uprawniają do stosowania stawki 9% CIT, należy wziąć pod uwagę zarówno przychody z zysków kapitałowych (choć niezależnie od ich wysokości są one objęte stawką 19%), jak i z innych źródeł, opodatkowane i zwolnione z CIT, a także te, od których MF zaniechał poboru podatku.
Dla zastosowania stawki 9% CIT przez małego podatnika istotny jest jeszcze jeden limit, o którym mowa w art. 4a pkt 10 updop – status ten mają podatnicy, u których wartość przychodu ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego VAT) w poprzednim roku podatkowym (2022) zmieściła się w kwocie 2 mln euro w przeliczeniu po średnim kursie euro ogłoszonym przez NBP na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1000 zł.
Limit ten, w przeliczeniu po kursie euro z 3.10.2022 r. (4,8272 zł/euro, tabela nr 191/A/NBP/2022), wynosi 9 654 000 zł.
Jak wskazano w interpretacji KIS z 3.01.2022 r. (0111-KDIB2-1.4010.537.2021.1.MKU), przy obliczaniu powyższego limitu należy uwzględnić wszelkie przychody ze sprzedaży danego podatnika, w tym także zwolnione od podatku dochodowego oraz przychody ze sprzedaży zaliczane do zysków kapitałowych z wyłączeniem przychodów osiąganych z innego tytułu niż sprzedaż. W limicie tym nie uwzględnia się więc np. otrzymanych dywidend i innych przychodów z udziału w zyskach osób prawnych, odszkodowań czy przychodów z umorzenia odsetek. Nie bierze się też pod uwagę przychodu z umorzenia subwencji/finansowania preferencyjnego z PFR.
Jeśli bieżący przychód w trakcie 2023 r. przekroczy równowartość 2 mln euro (9 357 000 zł), oznacza to utratę prawa do stawki 9% w stosunku do dochodów uzyskanych od początku roku, a nie tylko od momentu przekroczenia. Choć potwierdzenie spełnienia warunku dotyczącego wysokości bieżącego przychodu będzie możliwe dopiero po zakończeniu roku podatkowego, stawka 9% może być (ale nie musi – zależy to od decyzji podatnika) stosowana już przy obliczaniu zaliczek na CIT (art. 25 ust. 1g updop, interpretacja KIS z 19.12.2022 r., 0111-KDWB.4010.87.2022.2.HK).
Przekroczenie progu przychodów uprawniających do stawki 9% skutkuje tym, że podatnik ma obowiązek obliczania zaliczek według wyższej stawki 19% począwszy od miesiąca/kwartału, w którym nastąpiło przekroczenie. W okresie (miesiącu/kwartale), w którym suma przychodów przekroczy limit 2 mln euro, nie jest już możliwe stosowanie stawki 9%.
Organy podatkowe potwierdzają, że podatnik nie jest wówczas zobowiązany do korygowania (ani „wyrównywania”) zaliczek wpłaconych od początku roku do momentu przekroczenia limitu. Po przekroczeniu wpłaca zaliczki według stawki 19% w wysokości różnicy między podatkiem należnym od dochodu osiągniętego od początku roku a sumą zaliczek należnych za poprzednie miesiące/kwartały, ustalonych jeszcze według stawki 9%.
W związku z brakiem obowiązku korygowania zaliczek nie powstanie obowiązek płatności odsetek od uiszczanych zaliczek, ponieważ zaliczki te zostały ustalone w prawidłowej wysokości, a wnioskodawcy przysługiwało wówczas prawo do płatności zaliczek według obniżonej stawki podatku (zob. interpretacja KIS z 2.09.2021 r., 0111-KDIB2-1.4010.268.2021.1.MK).
