Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 2 października 2023 r. (sygn. 0111-KDIB3-1.4012.669.2023.1.MG) stanął na stanowisku, że ustalona i pobierana przez gminę od mieszkańca opłata za dodatkowe usługi w zakresie odbierania odpadów komunalnych ustalona uchwałą nie stanowi podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług jako wynagrodzenie za odpłatne świadczenie usług. Opłata ta ma charakter daniny publicznej i nie podlega opodatkowaniu VAT.
Interpretacja została wydana na wniosek gminy wykonującej zadania własne obejmujące m.in. sprawy wodociągów i zaopatrzenia w wodę, kanalizacji, usuwania i oczyszczania ścieków komunalnych, utrzymania czystości i porządku oraz urządzeń sanitarnych, wysypisk i unieszkodliwiania odpadów komunalnych, zaopatrzenia w energię elektryczną i cieplną oraz gaz. Ponadto gmina wykonuje swoje prawa i obowiązki w zakresie gospodarowania odpadami komunalnymi. Gmina utworzyła punkt selektywnego zbierania odpadów komunalnych (PSZOK). W związku z tym określono rodzaj dodatkowych usług świadczonych przez gminę w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów, sposób ich świadczenia oraz wysokość cen za te usługi. Dodatkowe usługi wykonywane przez gminę w zakresie odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych stanowią zadanie własne gminy. Odbiór odpadów ma charakter obowiązku, który nie jest wykonywany na podstawie umowy cywilnoprawnej. Mieszkańcy mają obowiązek przekazywania odpadów komunalnych gminie i nie mogą wybrać innego sposobu utylizacji odpadów ani innego podmiotu odbierającego odpady. Mieszkańcy mają ustawowy obowiązek wnoszenia na rzecz gminy opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi i analogiczny charakter mają dodatkowe usługi.
W powyższym stanie prawnym gmina zwróciła się do organu z pytaniem czy ustalona i pobierana od mieszkańca opłata za dodatkowe usługi w zakresie odbierania odpadów komunalnych stanowi podstawę opodatkowania podatkiem od towarów i usług, jako wynagrodzenia za odpłatne świadczenie usług, czy też opłata ma charakter daniny publicznej i w związku z tym nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem VAT?
Organ podkreślił, że Gmina ustalając stawkę opłaty za świadczenie usług dodatkowych i pobierając ją od właścicieli nieruchomości, występuje w pozycji nadrzędnej w stosunku do podmiotów uczestniczących w danej czynności (właścicieli nieruchomości), wykonując zadania z zakresu władzy publicznej. Dodatkowe usługi w zakresie odbioru i zagospodarowania odpadów komunalnych stanowią uzupełnienie podstawowego świadczenia Gminy dla mieszkańców.
Organ uznał, że skoro gmina pobiera od właścicieli nieruchomości opłaty za dodatkowe usługi świadczone przez nią w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów, to działa w odniesieniu do tych czynności jako organ władzy publicznej, w zakresie realizacji zadań własnych powierzonych na podstawie ustawy. W konsekwencji, z tytułu realizacji świadczeń objętych wnioskiem, Gmina jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy, a pobierana opłata, której obowiązek uiszczenia wynika z ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, ma charakter publicznoprawny i nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Zatem, ustalona i pobierana od mieszkańca opłata za dodatkowe usługi w zakresie odbierania odpadów komunalnych ustalona uchwałą Rady Gminy nie stanowi podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług jako wynagrodzenie za odpłatne świadczenie usług. Opłata ta ma charakter daniny publicznej i w związku z tym nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Karolina Karaś
tel. 32 259 71 50
