Przychód (obrót) w działalności kantorowej przy udzielaniu pomocy w tamach tarczy w związku z pandemią COVID-19

Najwyższa Izba Kontroli w „Informacji o wynikach kontroli. Efekty wybranych działań państwa podejmowanych w celu łagodzenia skutków epidemii w gospodarce” z dnia 28 września 2023 r. odniosła się do kwestii pojęcia przychodów (obrotu) w działalności kantorowej.

„W Regulaminie Programu Tarcza 1.014 PFR SA nie określił definicji przychodu dla przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych oraz pośrednictwa w ich kupnie i sprzedaży. Interpretację tego pojęcia Spółka przekazała w formie komunikatu trzy tygodnie po uruchomieniu programu, w trakcie naboru wniosków, wskazując, że za przychód należy uznać zrealizowany wynik w okresie miesięcznym, rozumiany jako różnica pomiędzy wartością sprzedaży a wartością zakupu danej waluty w tym miesiącu (czyli tzw. spread). Istotnie zmieniało to sytuację 208 przedsiębiorców, z którymi PFR SA zdążył zawrzeć 219 umów na łączną kwotę 332 406,9 tys. zł. W konsekwencji 168 przedsiębiorców w ramach 175 umów zwróciło subwencję (w całości lub częściowo) w łącznej kwocie 239 836,6 tys. zł, z czego zwrot należności w całości dotyczył 153 umów zawartych ze 147 przedsiębiorcami, na łączną kwotę 223 046,4 tys. zł. Na dzień 1 marca 2022 r. pozostała do zwrotu kwota wyniosła 92 570,2 tys. zł. Dotyczyła ona 44 przedsiębiorców, którzy nie zwrócili subwencji w ogóle oraz 22 przedsiębiorców, którzy dokonali jedynie częściowych zwrotów.” Dalej NIK zauważa, że „Polski Fundusz Rozwoju SA publikując ww. komunikat z dnia 17 maja 2020 r. dokonał nie tyle interpretacji pojęcia „przychód”, lecz wprowadził pojęcie „dochodu”, powszechnie rozumianego w rachunkowości jako różnica pomiędzy przychodami i kosztami uzyskania przychodu. W tej działalności głównym przychodem są wpływy ze sprzedaży wartości dewizowych (w tym zwłaszcza walut), a podstawowym kosztem uzyskania przychodu – koszt nabycia wartości dewizowych od klientów sprzedających. Różnica między tymi wartościami to dochód, określany w działalności kantorowej jako spread.” Dalej Najwyższa Izba Kontroli zauważa, że „W odniesieniu do prowadzących działalność w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych oraz pośrednictwa w ich kupnie i sprzedaży PFR SA dokonał, korzystając z Zasady Racjonalnej Uznaniowości, w drodze opublikowania komunikatu, w trakcie trwającego naboru wniosków do Programu Tarcza 1.0, interpretacji pojęcia „przychodu” ustalonego jako kryterium w Programie Tarcza 1.0, zawartego w uchwale RM, nadając mu znaczenie tożsame pojęciu „dochodu”, co istotnie zmieniało sytuację części przedsiębiorców, ograniczając w ten sposób wysokość subwencji możliwej do uzyskania przez tych przedsiębiorców lub ich jej pozbawiając. W Regulaminie Programu Tarcza 1.0 stanowiącym podstawę do ubiegania się przedsiębiorców o wsparcie, w tym prowadzących działalność w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych oraz pośrednictwa w ich kupnie i sprzedaży, nie było postanowień definiujących przychody ze sprzedaży (lub obroty) w działalności kantorowej jako spread. Powstanie roszczeń o zwrot nienależnie pobranych kwot wsparcia przez przedsiębiorców prowadzących działalność w zakresie kupna i sprzedaży wartości dewizowych oraz pośrednictwa w ich kupnie i sprzedaży było konsekwencją dokonania przez PFR SA (począwszy od 17 maja 2020 r.) nie tyle interpretacji pojęcia „przychód”, lecz wprowadzenia pojęcia „dochodu”, powszechnie rozumianego w rachunkowości jako różnica pomiędzy przychodami i kosztami uzyskania przychodu.”

Wróć do spisu treści serwisu