Opodatkowanie saszetek nikotynowych

Dnia 21 marca 2024 r. w Ministerstwie Finansów odbyło się spotkanie, na którym przedstawiono propozycje zmiany ustawy o podatku akcyzowym dotyczące saszetek nikotynowych.

Zgodnie z art. 98 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2023 r. poz. 1542, dalej jako „ustawa z dnia 6 grudnia 2008 r.”) wyroby tytoniowe bez względu na kod CN dzielimy na trzy podstawowe rodzaje wyrobów: papierosy, tytoń do palenia oraz cygara i cygaretki. W myśl art. 2 ust 1 pkt 35 przez płyn do papierosów elektronicznych rozumie się roztwór przeznaczony do wykorzystania w papierosach elektronicznych, zarówno z nikotyną, jak i bez nikotyny, w tym bazę do tego roztworu zawierającą glikol lub glicerynę, przy czym roztwór uważa się za przeznaczony do wykorzystania w papierosach elektronicznych, gdy jest używany albo ze względu na jego skład i właściwości fizykochemiczne może być użyty w papierosach elektronicznych, bez względu na miejsce jego sprzedaży bądź oferowania na sprzedaż. Ponadto zgodnie z pkt 36 art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. wyroby nowatorskie to wyroby będące:

1. mieszaniną, w której składzie znajduje się tytoń lub susz tytoniowy,
2. mieszaniną, o której mowa w lit. a, oraz zawierające odrębnie płyn do papierosów elektronicznych

- inne niż wyroby, o których mowa w art. 98 ust. 1 i art. 99a ust. 1 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r., które dostarczają aerozol bez spalania mieszaniny.

Z przytoczonego przepisu wynika, że cecha charakteryzująca nowatorski wyrób tytoniowy, a jednocześnie odróżniająca go od pozostałych wyrobów tytoniowych to dostarczanie aerozolu bez spalania mieszaniny zawierającej tytoń lub jego susz. Jednocześnie należy wskazać, że definicja jest skonstruowana na tyle szeroko, aby objąć swoim zakresem wszystkie możliwe produkty służące podgrzewaniu tytoniu.

Obecnie obserwujemy dynamiczny wzrost udziałów wyrobów nowatorskich na rynku wyrobów tytoniowych. W tym względzie wielokrotnie podkreślano, że istnieją wyroby zawierające nikotynę (saszetki nikotynowe), które są wyłączone z opodatkowania podatkiem akcyzowym. Biorąc pod uwagę charakter tych wyrobów oraz ich substytucyjność w stosunku do szeroko rozumianych wyrobów tytoniowych istnieje potrzeba uregulowania produkcji i obrotu tymi wyrobami.

Proponowane przez Ministerstwo Finansów zmiany dotyczą następujących przepisów ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r.:

art. 2 ust. 1:

1)   wyroby akcyzowe – wyroby energetyczne, energię elektryczną, napoje alkoholowe, wyroby tytoniowe, susz tytoniowy, płyn do papierosów elektronicznych, wyroby nowatorskie, saszetki nikotynowe oraz inne wyroby nikotynowe, określone w załączniku nr 1 do ustawy;

35a)     saszetki nikotynowe – wyroby niezawierające tytoniu, zawierające nikotynę, zmieszaną z włóknami roślinnymi lub innymi dodatkami, znajdujące się w porcjowanych saszetkach lub w równoważnej postaci, które mogą być używane doustnie do wchłaniania nikotyny przez organizm ludzki;

35b)     inne wyroby nikotynowe – wyroby niezawierające tytoniu, zawierające nikotynę, które mogą być używane do wchłaniania nikotyny przez organizm ludzki, inne niż płyn do papierosów elektronicznych, saszetki nikotynowe i wyroby nowatorskie, z wyłączeniem wyrobów wykorzystywanych wyłącznie w celach medycznych;

art. 48 ust. 3 w pkt 1a:

(…) minimalna wysokość akcyzy, która byłaby należna od tych wyrobów akcyzowych, gdyby nie zostały one objęte procedurą zawieszenia poboru akcyzy w składzie podatkowym, w którym prowadzona będzie działalność na podstawie wydanego zezwolenia, wynosząca w roku kalendarzowym w przypadku:

1. saszetek nikotynowych – 1,8 mln zł,
2. innych wyrobów nikotynowych – 1,8 mln zł;

art. 99ca:

1. Produkcją saszetek nikotynowych w rozumieniu ustawy jest ich wytwarzanie, przetwarzanie, a także pakowanie.
2. Za produkcję saszetek nikotynowych nie uznaje się ich wytwarzania przez konsumenta ręcznie domowym sposobem w gospodarstwie domowym na własne potrzeby.
3. Podstawą opodatkowania saszetek nikotynowych jest ich ilość wyrażona w kilogramach.
4. Stawka akcyzy na saszetki nikotynowe wynosi 200 zł za każdy kilogram.
5. W przypadku produkcji, o której mowa w ust. 1, niezgodnej z art. 47, stawka akcyzy na saszetki nikotynowe wynosi dwukrotność stawki, o której mowa w ust. 4.
6. W przypadku nabycia lub posiadania saszetek nikotynowych znajdujących się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, jeżeli nie została od nich zapłacona akcyza w należnej wysokości, a w wyniku kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej albo postępowania podatkowego nie ustalono, że podatek został zapłacony, stosuje się stawkę w wysokości określonej w ust. 5.
7. Producent, importer lub podmiot dokonujący nabycia wewnątrzwspólnotowego saszetek nikotynowych, przeznaczonych do sprzedaży na terytorium kraju, jest obowiązany wydrukować na opakowaniu jednostkowym informację o ich ilości wyrażonej w gramach.
8. W przypadku importu lub nabycia wewnątrzwspólnotowego saszetek nikotynowych znajdujących się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, w opakowaniach jednostkowych nieoznaczonych w sposób określony w ust. 7, stosuje się stawkę w wysokości określonej w ust. 5.

art. 99cb:

1. Produkcją innych wyrobów nikotynowych w rozumieniu ustawy jest ich wytwarzanie, przetwarzanie, rozlew a także pakowanie.
2. Za produkcję innych wyrobów nikotynowych nie uznaje się ich wytwarzania przez konsumenta ręcznie domowym sposobem w gospodarstwie domowym na własne potrzeby.
3. Podstawą opodatkowania innych wyrobów nikotynowych jest ich ilość wyrażona w kilogramach.
4. Stawka akcyzy na inne wyroby nikotynowe wynosi 200 zł za każdy kilogram.
5. W przypadku produkcji, o której mowa w ust. 1, niezgodnej z art. 47, stawka akcyzy na inne wyroby nikotynowe wynosi dwukrotność stawki, o której mowa w ust. 4.
6. W przypadku nabycia lub posiadania innych wyrobów nikotynowych znajdujących się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, jeżeli nie została od nich zapłacona akcyza w należnej wysokości, a w wyniku kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej albo postępowania podatkowego nie ustalono, że podatek został zapłacony, stosuje się stawkę w wysokości określonej w ust. 5.
7. Producent, importer lub podmiot dokonujący nabycia wewnątrzwspólnotowego innych wyrobów nikotynowych, przeznaczonych do sprzedaży na terytorium kraju, jest obowiązany wydrukować na opakowaniu jednostkowym informację o ich ilości wyrażonej w gramach.
8. W przypadku importu lub nabycia wewnątrzwspólnotowego innych wyrobów nikotynowych znajdujących się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, w opakowaniach jednostkowych nieoznaczonych w sposób określony w ust. 7, stosuje się stawkę w wysokości określonej w ust. 5.

art. 136 ust. 4-7, 9 i 10:

Użyte w różnym przypadku wyrazy „lub wyrobów nowatorskich” zastępuje się użytymi w odpowiednim przypadku wyrazami „lub wyrobów nowatorskich, saszetek nikotynowych lub innych wyrobów nikotynowych.

Zmiana wymagać będzie również rozwiązania przejściowego dla wyrobów znajdujących się na rynku w momencie wejścia w życie ustawy w taki sposób, aby przedsiębiorcy mogli przygotować się do nowego stanu prawnego. W zakresie przepisów przejściowych Ministerstwo Finansów proponuje:

Art. x 1. Posiadacz saszetek nikotynowych, innych wyrobów nikotynowych, wyrobów nowatorskich, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 36 lit. b, wyprodukowanych na terytorium kraju, nabytych wewnątrzwspólnotowo lub importowanych, przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, nieoznaczonych znakami akcyzy, przeznaczonych do dalszej sprzedaży na terytorium kraju po dniu 28 lutego 2025 r., jest obowiązany oznaczyć je legalizacyjnymi znakami akcyzy.

1. Posiadacz wyrobów, o których mowa w ust. 1, składa w urzędzie obsługującym ministra właściwego do spraw finansów publicznych, do dnia 30 października 2024 r., wstępne zapotrzebowanie na legalizacyjne znaki akcyzy. Przepis art. 125 ust. 5 ustawy zmienianej w art. 1 stosuje się odpowiednio.
2. Decyzję w sprawie sprzedaży legalizacyjnych znaków akcyzy na wyroby, o których mowa w ust. 1, wydaje właściwy naczelnik urzędu skarbowego w sprawach znaków akcyzy na wniosek ich posiadacza. Przepisy art. 15 i art. 126 ust. 2 i ust. 3 pkt 2 ustawy zmienianej w art. 1 stosuje się odpowiednio.

Ministerstwo Finansów zakłada, że ustawa weszłaby w życie z dniem 1 stycznia 2025 r. z wyjątkiem przepisów przejściowych które weszłyby w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia, tak by umożliwić podmiotom wcześniejszą rejestrację, uzyskanie zezwolenia na prowadzenie składu podatkowego oraz uzyskanie banderol.