Czy udzielenie pożyczki przez fundację na działalność statutową innej fundacji stanowi podstawę do zwolnienia u pożyczkodawcy dochodu od podatku dochodowego od osób prawnych?

Zgodnie z obecnie wyrażanym poglądem, udzielenie pożyczki przez fundację na działalność statutową innej fundacji nie stanowi podstawy do zwolnienia u pożyczkodawcy dochodu od podatku dochodowego od osób prawnych.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, wolne od podatku są dochody podatników, z zastrzeżeniem ust. 1c, których celem statutowym jest działalność naukowa, naukowo-techniczna, oświatowa, w tym również polegająca na kształceniu studentów, kulturalna, w zakresie kultury fizycznej i sportu, ochrony środowiska, wspierania inicjatyw społecznych na rzecz budowy dróg i sieci telekomunikacyjnej na wsi oraz zaopatrzenia wsi w wodę, dobroczynności, ochrony zdrowia i pomocy społecznej, rehabilitacji zawodowej i społecznej inwalidów oraz kultu religijnego – w części przeznaczonej na te cele.

Zwolnienie, o którym mowa powyżej dotyczące podatników przeznaczających dochody na cele statutowe lub inne cele określone w tym przepisie, nie dotyczy:

1. dochodów uzyskanych z działalności polegającej na wytwarzaniu wyrobów przemysłu elektronicznego, paliwowego, tytoniowego, spirytusowego, winiarskiego, piwowarskiego, a także pozostałych wyrobów alkoholowych o zawartości alkoholu powyżej 1,5%, oraz wyrobów z metali szlachetnych albo z udziałem tych metali lub dochodów uzyskanych z handlu tymi wyrobami; zwolnieniem objęte są jednak dochody podmiotów, o których mowa w art. 7 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-8 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce, uzyskane z działalności polegającej na wytwarzaniu wyrobów przemysłu elektronicznego;

1a) dochodów uzyskanych z działalności polegającej na oddaniu środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych do odpłatnego używania na warunkach określonych w art. 17a-17k;

2. dochodów, bez względu na czas ich osiągnięcia, wydatkowanych na inne cele niż wymienione w tych przepisach.

Zwolnienie dotyczące podatników przeznaczających dochody na cele statutowe lub inne cele określone w tym przepisie ma zastosowanie, jeżeli dochód jest przeznaczony i – bez względu na termin – wydatkowany na cele określone w tym przepisie, w tym także na nabycie środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych służących bezpośrednio realizacji tych celów oraz na opłacenie podatków niestanowiących kosztu uzyskania przychodów.

Przez użyte przez ustawodawcę określenie „cel statutowy” należy rozumieć cel, który został wyraźnie sprecyzowany w statucie danej osoby prawnej.

Obecnie wyrażany pogląd opiera się na argumentacji, zgodnie z którą udzielenie pożyczki nie stanowi definitywnego wydatkowania dochodu. Świadczenie pożyczkowe jest zdarzeniem obojętnym podatkowoprawnie. Udzielenie pożyczki nawet w celu wsparcia działalności innego podmiotu nie ma prymatu wydatkowania, co automatycznie uniemożliwia zastosowanie zwolnienia dochodu od podatku dochodowego. Takie stanowisko wyraził Dyrektor KIS m.in. w interpretacji indywidualnej z dnia 25 stycznia 2023 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, 0114-KDIP2-1.4010.166.2022.2.KS: „(…) 4. Czy przekazanie w drodze darowizny lub nieoprocentowanej pożyczki przez Wnioskodawcę innym podmiotom, niedziałającym w celu osiągnięcia zysku, dochodów Wnioskodawcy w celu umożliwienia tym podmiotom podejmowania, w imieniu Wnioskodawcy, zadań w zakresie działalności kulturalnej, oświatowej oraz naukowej umożliwia Wnioskodawcy skorzystanie ze zwolnienia w zakresie podatku dochodu dochodowego od tej części dochodów?

(…)

Odnosząc się z kolei do możliwości zastosowania zwolnienia podatkowego do dochodów przeznaczonych na udzielenie pożyczki zauważyć należy, że zwrot „dochód wydatkowany”, o którym mowa w przywołanym wyżej przepisie art. 17 ust. 1a pkt 2 ustawy o CIT oznacza formę ostatecznego i rzeczywistego wydatkowania. W pojęciu świadczenia definitywnego nie mieści się termin pożyczka. Stosownie do art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (tekst jedn.: Dz. U. z 2022 r. poz. 1360 z późn. zm.):

Przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Zatem, kwota przenoszona na drugą stronę w wykonaniu umowy pożyczki ma charakter zwrotny, czyli dla pożyczkobiorcy nie stanowi definitywnego przysporzenia majątkowego, a dla pożyczkodawcy – definitywnego wydatkowania. Ze swej natury świadczenie pożyczkowe jest zdarzeniem obojętnym podatkowoprawnie. W związku z tym, kwestia „wspierania działalności statutowej innych podmiotów” poprzez udzielenie pożyczki w kontekście treści art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT nie ma znaczenia dla przedmiotu zapytania. Udzielenie pożyczki nawet w celu wsparcia działalności innego podmiotu nie ma prymatu wydatkowania, co automatycznie skreśla możliwość zastosowania zwolnienia wynikającego z analizowanego przepisu.

Mając na uwadze powyższe wyjaśnienia, nieprawidłowe jest Państwa stanowisko w zakresie pytania nr 4 w kwestii możliwości zwolnienia z opodatkowania osiągniętego przez Państwa dochodu na udzielenie pożyczki w kontekście zwolnienia z opodatkowania na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o CIT.

Dodać należy, że podzielamy pogląd, zgodnie z którym umowa pożyczki nie kwalifikuje się do ujęcia jej w grupie sposobów pośredniego przeznaczenia dochodu uprawniających do zwolnienia podatkowego na podstawie art. 17 ust. 1e ustawy o CIT, ponieważ jej przedmiotem nie jest nabycie papierów wartościowych. (…).”

 

 

Wróć do spisu treści serwisu