Kwalifikacja tzw. rabatu potransakcyjnego na gruncie podatku od towarów i usług

W praktyce gospodarczej, w związku z konkurencją na rynku częstym zjawiskiem jest udzielanie tzw. rabatów potransakcyjnych o charakterze towarowym (naturalnym). Możliwe są dwie kwalifikacje tego rodzaju operacji, a mianowicie potraktowanie przekazania dodatkowej ilości towarów jako rabatu udzielonego w ramach zasadniczej transakcji (wpływającego na obniżenie ceny jednostkowej w tej transakcji) albo jako odrębnego nieodpłatnego świadczenia na rzecz kontrahenta, niepowiązanego z żadną konkretną sprzedażą. Do konsekwencji przyznania takiego rabatu odnosi się m.in. prawomocny wyrok NSA z dnia 24 lipca 2024 r. (I FSK 1470/20), utrzymujący w mocy wyrok WSA w Krakowie z dnia 25 listopada 2019 r. (I SA/Kr 870/19) w sprawie ze skargi na interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej (Dyrektora KIS). Składy orzekające sądów obu instancji uznały zasadność kwalifikowania takiego rabatu za rabat w rozumieniu art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: „ustawa z dnia 11 marca 2004 r.”).

Tym samym zarówno WSA jak i NSA przyznał rację w sporze podatnikowi, który w celu uatrakcyjnienia swej oferty oraz intensyfikacji sprzedaży towarów na rzecz obecnych jak i nowych kontrahentów przeprowadzał różnego rodzaju akcje promocyjne, polegające m.in. na udzielaniu rabatów potransakcyjnych, uzależnionych od przekroczenia określonego pułapu zakupów dokonanych przez bezpośredniego nabywcę w okresie rozliczeniowym, które efektywnie zmniejszały cenę zakupu produktów, a u podatnika powodowały obniżenie wartości obrotu i kwoty podatku należnego. Wnioskując o wydanie interpretacji indywidualnej podatnik ten dążył do potwierdzenia, że wskazany rabat potransakcyjny (towarowy, naturalny) staje się de facto rabatem, o którym mowa w art. 29a ust. 10 ustawy z dnia 11 marca 2004 r.

Dyrektor KIS zakwestionował powyższe stanowisko, a uzasadniając wydaną interpretację indywidualną z dnia 10 maja 2019 r. nr 0112-KDIL1-3.4012.119.2019.1.AP wyraził pogląd, że przekazania kupującemu towaru o określonej wartości w zamian za spełnienie ustaleń określonych w umowie nie można ściśle powiązać z żadną konkretną transakcją i dlatego powinno być ono traktowane jako nieodpłatne przekazanie towarów, następujące w ramach odrębnego stosunku prawnego, które z mocy art. 7 ust. 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. zrównane jest z odpłatną dostawą towarów podlegającą opodatkowaniu.

WSA w Krakowie uchylił przedmiotową interpretację zaznaczając, że w istocie organ prawidłowo zinterpretował przepis, ale niewłaściwie zastosował go w stanie faktycznym sprawy. Jak podkreślił Sąd – Dyrektor KIS uznał bowiem, że aby wręczenie towaru mogło stanowić rabat, o którym mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. musi ono wystąpić w ramach zasadniczej transakcji i wpływać na obniżenie ceny jednostkowej w tej konkretnej transakcji, innymi słowy musi odnosić się do określonej transakcji i zostać udzielone w ramach tego samego stosunku prawnego co dostawa, jednak w analizowanej sytuacji nie dopatrzył się takiej przesłanki.

W uzasadnieniu wyroku z dnia 25 listopada 2019 r. (I SA/Kr 870/19) WSA wskazał, że „[…] żaden przepis nie stanowi, iż rabat musi być wyrażony w pieniądzu. Zdaniem Sądu, może mieć również inną postać, np. konkretnego towaru (tzw. rabat naturalny), pod warunkiem że można ją przeliczyć na złotówki. W tym przypadku można ustalić, ile taki rabat wynosi. Rabat naturalny stanowi więc szczególną formę obniżki ceny za zakupiony towar”.

Sąd nawiązał przy tym do uchwały NSA z dnia 25 czerwca 2012 r. (I FPS 2/12), podjętej wprawdzie na tle poprzedniego stanu prawnego oraz dotyczącej tzw. premii pieniężnej (bonusu pieniężnego), jednak – jak podkreślił – nadal aktualnej i przystającej do analizowanego przez WSA stanu faktycznego, w której to uchwale stwierdzono, że wypłata kontrahentowi bonusu warunkowego (premii pieniężnej) z tytułu osiągnięcia określonej wielkości sprzedaży lub terminowości regulowania należności stanowi rabat w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług, zmniejszający podstawę opodatkowania.

Uwzględniając powyższe, WSA przyjął ostatecznie, że skoro przekazanie towarów jest związane z konkretnymi dostawami w określonym czasie, a skutek jest taki, że nabywca otrzymuje więcej towarów za tę samą kwotę należną, przez co zmniejsza się cena jednostkowa towaru, to takie wydanie towarów uznać należy za rabat (o charakterze zbiorczym), o którym mowa w art. 29a ust. 10 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r.

Analogiczne stanowisko w sprawie zajął NSA, który we wzmiankowanym na wstępie prawomocnym wyroku z dnia 24 lipca 2024 r. (I FSK 1470/20) za pozbawioną podstaw uznał skargę kasacyjną Dyrektora KIS od przedstawionego wyroku WSA w Krakowie.

 

 

Wróć do spisu treści serwisu