Implementacja dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nazywanej skrótowo CSRD (ESG) w postaci ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości, ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym oraz niektórych innych ustaw (w momencie pisania tego artykułu oczekuje na podpis prezydenta) spowoduje, iż w sprawozdaniach finansowych spółek giełdowych pojaw się dodatkowa pozycja opisująca wpływ spółki na różne obszary społeczno-ekonomiczne „otaczające” podmiot oraz wpływ na środowisko.
Zgodnie z art. 63r ust. 2 wskazanej ustawy giełdowa jednostka mała, średnia oraz wszystkie duże obowiązane są do przedstawienia w wyodrębnionej części sprawozdania z działalności informacji niezbędnych do zrozumienia wpływu jednostki na kwestie zrównoważonego rozwoju oraz do zrozumienia, w jaki sposób kwestie zrównoważonego rozwoju wpływają na rozwój, wyniki i sytuację jednostki. Jednocześnie w sposób wyraźny uregulowano, co ma być poruszone w sprawozdaniu. Tymi kwestiami są m. in.: zwięzły opis modelu biznesowego i strategii biznesowej jednostki wskazujący na ryzyka związane z kwestiami zrównoważonego rozwoju mogące powstać w jednostce (co trzeba usprawnić w kontekście biznesu i ESG), korzyści (szans) dla jednostki związanych z kwestiami zrównoważonego rozwoju (np. innowacyjne produkty nieemisyjne), plany jednostki finansowania inwestycji służących zapewnieniu ograniczenie globalnego ocieplenia o 1,5 °C zgodnie z tzw. Porozumieniem paryskim (Konwencja Narodów Zjednoczonych w sprawie zmian klimatu, sporządzona w Nowym Jorku dnia 9 maja 1992 r., a przyjęta w Paryżu dniu 12 grudnia 2015 r.). Takie sprawozdanie będzie musiało zawierać informacje o wpływie przyjętej strategii biznesowej na kwestie zrównoważonego rozwoju ( inne niż redukcja CO2). Trzeba będzie także wskazać, jak przedsiębiorstwo zamierza zrealizować te zasady oraz jak określiło cele oraz jakie będą one miały wpływ na akcjonariuszy (interesariuszy) – o tym dalej. W ustawie wskazano szczególnie na cel redukcji emisji gazów cieplarnianych, wskazując dwa lata końcowe tej redakcji (rok 2030 i rok 2050), co oznacza, iż corocznie Spółki zobowiązane będą do opisu postępów poczynionych na rzecz osiągnięcia tych celów (rocznych w stosunku do końcowego) oraz oświadczania, czy cele roczne jednostki związane z czynnikami środowiskowymi opierają się na rozstrzygających dowodach naukowych. Nie wskazano, czym są te dowody naukowe, jednakże jednostki będą musiały posiadać wiedze w tym zakresie lub uzyskać kopie raportów omawiające zagadnienia naukowe w kontekście redukcji dwutlenku węgla. ( tzn. czy spółka określając cel roczny oparła się na jakimś dokumencie naukowym). To samo sprawozdanie będzie także wskazywać na informacje o istnieniu systemów zachęt dotyczących kwestii zrównoważonego rozwoju oferowanych kierownikowi jednostki oraz członkom rady nadzorczej lub innego organu nadzorującego jednostkę. Spółka wyjaśni, jakie benefity i korzyści otrzymują organy nadzorcze z tytułu akceptacji rozwiązań zarządów w zakresie ich poczynań dotycacych np. wdrożonych procesów redukcji CO2. Innym obszarem sprawozdania będą informacje o należytej staranności wynikających z regulacji prawa UE (do zrobiono w tych kwestiach – np. jak ustalono pochodzenia jakieś części do maszyny – monitorowanie śladu węglowego jej wytworzenia) oraz wskazanie najważniejszych rzeczywistych lub potencjalnych niekorzystnych skutków związanych z własnymi działaniami i jej łańcuchem wartości, w tym z jej produktami i usługami, relacjami biznesowymi i łańcuchem dostaw, działań podjętych w celu zidentyfikowania i monitorowania tych skutków, a także innych niekorzystnych skutków, które jednostka jest obowiązana zidentyfikować zgodnie z innymi przepisami prawa Unii Europejskiej dotyczącymi prowadzenia przez jednostki procesu należytej staranności. Inaczej mówiąc jak produkty spółki przyczyniają się do redukcji powstania (lub nie) np. dwutlenków węgla. Raport sprawozdawczy zawierał będzie także informacje opisujące najważniejsze ryzyka dla jednostki w odniesieniu do kwestii zrównoważonego rozwoju, w tym opis głównych rodzajów zależności jednostki od tych kwestii, oraz sposobu zarządzania tymi ryzykami przez jednostkę, (czyli np. jak dany proces technologiczny zależny jest od pozyskania elementów od państw niestosujących zasad ESG (ślad węglowy produktów importowanych, nie stosowanie praw człowieka w tych państwach, etc), oraz jaki są podejmowane czynności w związku z tym procesem lub ryzykiem użycia takich produktów oraz korelacja pomiędzy nimi). Jednocześnie w odniesieniu do wszystkich obszarów wskazanych wyżej podmiot zobowiązany jest do zawarcia informacji dotyczącej wskaźników odnoszące się do zaprezentowanych informacji – jak to wyliczył i co przyjął za podstawę obliczeń. W tym ostatnim kontekście istotne będzie stosowania metod i zasad kalkulacji wskazanych w Rozporządzeniu delegowanym Komisji (UE) 2023/2772 z dnia 31 lipca 2023 r. uzupełniające dyrektywę Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE w odniesieniu do standardów sprawozdawczości w zakresie zrównoważonego rozwoju.
Znacznie upraszczając, jeżeli jakiś proces technologiczny wymaga zarówno wody, energii oraz surowców pochodzących z państw leżących poza UE to w sprawozdaniu (rozdziale) z równoważonego rozwoju Spółka giełdowa wykaże, że aby osiągnąć cel redukcji CO2 ustalony na podstawie jakiegoś powszechnie znanego raportu naukowego, podjęła czynności zmierzające do redukcji zużycia wody (zmniejszenie zanieczyszczeń) optymalizacji zużycia energii (wsparcie zasilaniem z źródeł odnawialnych) oraz kontrolą sposobu wydobycia surowca (światowy certyfikat stosowania standardów pracowniczych lub tym podobne). Za aprobatą organów nadzorczych (statutowych) wdrożyła wskazane procesy, czym w okresie do 2030 roku powinna obniżyć wskaźniki ryzyk ekologicznych ( redukcja produkcji CO2 w całym procesie o X procent) a tym samym poprawić odziaływanie na społeczeństwo poprzez poprawę postrzegania przedsiębiorstwa, jako odpowiedzialnego społecznie. Całość ma skutkować uzyskaniem statusu jednostki giełdowej, która generować może potencjalnie większe przychody (w wyniku nowoczesnych i bardziej transparentnych strukturalnie, finansowo i technologicznie procesów).
