Produkcja własna prądu a status VAT

W dniu 2 lipca 2024 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydał interpretacje podatkową (0111-KDIB3-2.4012.196.2024.2.SR) dotycząca podatku od towarów i usług (VAT) od dostawy energii elektrycznej z instalacji fotowoltaicznej, w której potwierdził, iż podmiot odprowadzający nadwyżkę wyprodukowanej energii elektrycznej jest podatnikiem w rozumieniu ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług. Interpretacja zapadła na tle pytania Gminy, która zainstalowała fotowoltaikę na jedynym z należącej do niej budynku (użyteczności publicznej) i zamierzała nadwyżkę prądu sprzedawać operatorowi sieci energetycznej. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wskazał, iż …. sprzedaż energii elektrycznej (stanowiącej towar), w tym energii wyprodukowanej z odnawialnych źródeł energii za wynagrodzeniem, co do zasady wpisuje się w definicję działalności gospodarczej i podlega opodatkowaniu podatkiem VAT jako odpłatna dostawa towarów, co znajduje potwierdzenie w ww. wyroku TSUE w sprawie C-219/12.

W okolicznościach niniejszej sprawy sprzedaż energii elektrycznej należy rozpatrywać więc jako działalność gospodarczą w kontekście art. 15 ust. 2 ustawy o VAT, a Państwa uznać należy za podatnika podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o VAT. W tym przypadku nie występuje wyłączenie jednostki samorządu terytorialnego z grona podatników na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy o VAT – bowiem dokonują/będą dokonywali Państwo dostawy energii elektrycznej wytworzonej w instalacji fotowoltaicznej nie jako organ władzy publicznej, lecz na podstawie umów cywilnoprawnych zawartych z przedsiębiorstwem energetycznym.

W konsekwencji jako zarejestrowany czynny podatnik podatku od towarów i usług, poprzez wprowadzanie energii do sieci energetycznej dokonują/będą Państwo dokonywali (będąc prosumentem energii odnawialnej) na rzecz przedsiębiorstwa energetycznego dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy, podlegającej opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Dostawa energii elektrycznej nie została przez ustawodawcę wymieniona jako zwolniona od podatku, w konsekwencji podlega/będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według właściwej stawki.

Reasumując, wprowadzenie przez Państwa do sieci energetycznej prądu, który jest produkowany/zostanie wyprodukowany w Instalacji zamontowanej na Obiekcie, stanowi/będzie stanowiło po Państwa stronie działalność gospodarczą oraz odpłatną dostawę towarów podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT, niekorzystającą ze zwolnienia z tego podatku.

W interpretacji tej Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej przywołał bardzo istotny wyrok TSUE (C-219/12) dotyczący uznania za podatnika VAT sprzedawcy energii a także wskazujący na rozumienie inwestycji w źródła energii oraz przeznaczenie samej energii. Mianowicie TSUE uznało, iż 33. W każdym razie eksploatacja może nie mieć wyłącznie na celu dostarczanie energii elektrycznej do sieci za wynagrodzeniem. Około 44% wyprodukowanej energii może być zużywane przez własne gospodarstwo domowe T. Fuchsa, być może bez wprowadzenia do sieci ¹⁵ . Jeżeli tak jest, okoliczność ta powinna także być wzięta pod uwagę przy ustalaniu sposobu funkcjonowania prawa do odliczenia.

34. W odniesieniu do działalności gospodarczej polegającej na dostarczaniu energii elektrycznej panele słoneczne powinny być uznawane za dobra inwestycyjne w rozumieniu szóstej dyrektywy. Trybunał Sprawiedliwości zdefiniował dobra inwestycyjne na potrzeby podatku VAT jako dobra, 'które są wykorzystywane do celów działalności gospodarczej, wyróżniają się trwałym charakterem i wartością oraz których koszty nabycia nie są księgowane zwyczajnie jako wydatki bieżące, lecz podlegają amortyzacji w ciągu kilku lat obrotowych' ¹⁶ .
35. Zgodnie z utrwalonym orzecznictwem, jeżeli dobro inwestycyjne jest wykorzystywane zarówno na cele przedsiębiorstwa, jak i prywatne (jak może być w niniejszym przypadku), podatnik ma, na potrzeby podatku VAT, możliwość dokonania wyboru, i) czy zaliczyć to dobro w całości do aktywów swojego przedsiębiorstwa, ii) czy pozostawić całość w ramach majątku prywatnego, wyłączając je tym samym całkowicie z systemu podatku VAT, iii) czy też zaliczyć je do aktywów przedsiębiorstwa jedynie w zakresie wynikającym z rzeczywistego wykorzystania do celów zawodowych ¹⁷ .

(…)

37. Po pierwsze, jeżeli zostają pozostawione w całości w ramach majątku prywatnego, są one całkowicie wyłączone z systemu podatku VAT i kwestia odliczenia nie może zaistnieć ¹⁸ . Można nadmienić, że to samo miałoby miejsce w przypadku wolno stojącego systemu fotowoltaicznego, niepołączonego z siecią i pokrywającego jedynie domowe zapotrzebowanie. W takim przypadku nie miałaby miejsca działalność gospodarcza ani dostawa podlegająca opodatkowaniu.

Orzeczenie to jest istotne nie tylko w przypadku prosumentów w rozumieniu ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (osoba fizyczna lub przedsiębiorca produkujący energie na własne potrzeby z tzw. OZE do 50 kW), ale także dla innych przedsiębiorców (małych i średnich przedsiębiorstw), które w niedalekiej przyszłości staną przed zagadnieniem kosztów energii przy wytwarzaniu produkt. Podmioty te będą musiały zdecydować, czy inwestować własne źródła energii ( np. turbiny gazowe, zoptymalizowane generatory odzyskania energii itp.) przy okazji stając się płatnikami podatku akcyzowego ( art. 9 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku akcyzowym ) oraz podatnikiem podatku od towarów ( przy sprzedaży nadwyżek energii – patrz wyrok), czy nabywać energie na dotychczasowych zasadach ( mając na uwadze rosnące ceny energii np. w związku z planowanymi włączeniami np. od 2030 roku dającej 10% mocy prądu w Polsce elektrowni Bełchatów).

Dokonanie transformacji energetycznej tak jak to miało miejsce w przypadku Gminy (na tle jednego z budynków wskazanego na początku artykułu) w zależności od obecnej struktury podmiotu dokonującego tych zmian oraz planowanego wykorzystania wyprodukowanej energii elektrycznej, kształtować może jego status podatkowych w podatku od towarów i usług oraz prawo do odliczenia tego podatku.