Serwis Doradztwa Podatkowego

Skutki w podatku od towarów i usług wniesienia aportem przedsiębiorstwa w spadku do spółki cywilnej

W przypadku, gdy w wyniku śmierci przedsiębiorcy (czynnego, zarejestrowanego podatnika podatku VAT) prowadzone przez niego przedsiębiorstwo przekształca się z mocy prawa w przedsiębiorstwo w spadku, a spadkobiercy, którzy z mocy ustawy z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym (dalej: „ustawa o zarządzie sukcesyjnym”) stają się zarządcami sukcesyjnymi tegoż przedsiębiorstwa, zamierzają wnieść jego majątek w dniu działu spadku tytułem wkładu do założonej przez nich spółki cywilnej w celu kontynuowania działalności gospodarczej prowadzonej wcześniej przez spadkodawcę – powstaje pytanie o konsekwencje tych czynności na gruncie ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: „ustawa z dnia 11 marca 2004 r.”). W kwestii tej wypowiedział się m.in. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (Dyrektor KIS) w interpretacji indywidualnej nr 0114-KDIP1-3.4012.713.2024.1.KP z dnia 9 grudnia 2024 r.

Ze względu na brak uregulowania dotyczącego wprost następstwa prawnego spółki cywilnej, do której spadkobiercy (współwłaściciele przedsiębiorstwa w spadku) wnoszą w formie aportu majątek w postaci przedsiębiorstwa, organ odniósł się również do wątpliwości związanych z zastosowaniem w opisanej sytuacji sukcesji generalnej na zasadach analogicznych do wynikających z art. 97 § 1 i 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (dalej: „Ordynacja podatkowa”).

Dyrektor KIS jako prawidłowe ocenił stanowisko spadkobierców zarówno w przedmiocie uznania spółki cywilnej następcą prawnym w przypadku wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego jak i zakwalifikowania czynności przeniesienia majątku przedsiębiorstwa w spadku jako wyłączonej z opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r.

Organ zgodził się, że w myśl art. 49 pkt 3 ustawy o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwo w spadku jest w istocie masą majątkową posiadającą, zgodnie z art. 15 ust. 1a ustawy z dnia 11 marca 2004r., przymiot podatnika i na mocy art. 15 ust. 1b tejże ustawy jest to podmiot kontynuujący działalność gospodarczą zmarłej osoby fizycznej, dla celów podatkowych wstępujący w miejsce zmarłego podatnika. Skoro zaś zarząd sukcesyjny wygasa w szczególności z dniem dokonania działu spadku obejmującego przedsiębiorstwo w spadku i w dniu tym nastąpi wniesienie majątku przedsiębiorstwa w spadku w formie aportu do spółki cywilnej założonej przez spadkobierców w celu kontynuowania działalności gospodarczej zmarłego, zatem w konsekwencji, w myśl art. 59 ust. 1 pkt 6 ustawy o zarządzie sukcesyjnym, dojdzie do wygaśnięcia zarządu sukcesyjnego, a spółka ta stanie się następcą prawnym w podatku od towarów i usług.

Odnosząc się do istoty sprawy, tj. kwestii wyłączenia z opodatkowania czynności zbycia przedsiębiorstwa w spadku organ przypomniał, że na mocy art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. przepisów tejże ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, przy czym pojęcie „transakcja zbycia” – w ocenie Dyrektora KIS – rozumieć należy „[…] w sposób zbliżony do terminu „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu”. Ponieważ przedmiotem aportu będą wszystkie składniki majątku przedsiębiorstwa w spadku, będące współwłasnością ułamkową wspólników, Dyrektor KIS nie miał wątpliwości, że ów zespół składników materialnych oraz niematerialnych, będzie nadal stanowił przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 551 Kodeksu cywilnego, pozwalające na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej w zakresie, w jakim była ona realizowana przez spadkodawcę i tym samym jego wniesienie przez spadkobierców w charakterze wkładu do spółki cywilnej nosi znamiona czynności, do której na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. ma zastosowanie wyłączenie z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

 

dr Joanna Kiszka

Dyrektor Śląskiego Oddziału Instytutu Studiów Podatkowych
joanna.kiszka@isp-modzelewski.pl
tel. 32 259 71 50

Skontaktuj się z naszą redakcją