Umorzenia kwot wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego oraz zwrot części nadpłaconego kredytu na podstawie ugody – czy stanowią przychód dla kredytobiorców?
Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 26 czerwca 2025 r. o sygn. 0115-KDWT.4011.1.2025.2.JŁR zajął stanowisko w sprawie ewentualnego poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Wątpliwości podatnika dotyczyły możliwości ustalenia przychodu wobec podpisanej ugody w formie umorzenia kwoty kredytu.
Interpretacja została wydana na wniosek podatnika, który wraz z żoną posiada kredyt hipoteczny udzielony na cele mieszkaniowe – dom jednorodzinny. Jest to jedyna inwestycja mieszkaniowa małżonków, którzy nie korzystali z żadnego zaniechania poboru podatku od kwot umorzonych wierzytelności z tytułu kredytu mieszkaniowego. Małżonkowie mieszkają w tym domu, a małżonka prowadzi w nim sezonową działalność gospodarczą – wynajem pokoi w części domu w sezonie letnim – opodatkowane w formie karty podatkowej. Małżonkowie otrzymali propozycję przekształcenia kredytu CHF w kredyt PLN. Bank zaproponował ugodę w formie umorzenia kwoty kredytu w kwocie 554.824,33 zł oraz zwrotu na rzecz kredytobiorców w wysokości 48.909,03 zł (kwota szacunkowa). W przedmiocie zawartej z bankiem umowy zapadł wyrok sądu, w którym stwierdzono nieważność umowy. Kredyt został zaciągnięty w 2008 roku na kwotę 360.000,00 zł. Saldo zadłużenia na dzień 22 kwietnia 2025 r. w walucie CHF (kapitał) wynosiło 120.661,20 CHF. Kwota 48.909,03 zł będzie stanowiła zwrot części nadpłaconego kapitału (nadal opłacane są co miesiąc raty – kwota rośnie). Pozostała kwota tj. 554.824,33 zł jest saldem zadłużenia (kurs średni NBP). W powyższym stanie faktycznym zwrócono się do DKIS z pytaniem czy zgoda na warunki ugody z bankiem powoduje wystąpienie jakiegokolwiek przychodu z tytułu ugody. Zdaniem podatnika kwalifikuje się on do zaniechania poboru podatku dochodowego od osób fizycznych w przypadku podpisania ugody w formie umorzenia kwoty kredytu.
Organ stwierdził, że umorzenie przez bank wierzytelności z tytułu kredytu zaciągniętego w 2008 r. na budowę domu jednorodzinnego, stanowić będzie przychód w rozumieniu art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, z tytułu nieodpłatnych świadczeń, klasyfikowany do źródła, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 9 w zw. z art. 20 ust. 1 ww. ustawy. Jednocześnie, do uzyskanego przychodu związanego z umorzeniem wierzytelności z tytułu kredytu hipotecznego zastosowanie znajdzie zaniechanie poboru podatku dochodowego od osób fizycznych na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z 11 marca 2022 r. w sprawie zaniechania poboru podatku dochodowego od niektórych dochodów (przychodów) związanych z kredytem hipotecznym udzielonym na cele mieszkaniowe. Organ wskazał, że spełnione zostały wszystkie przesłanki umożliwiające zastosowanie ww. zaniechania w odniesieniu do umorzonej wierzytelności. Uzyskany z tego tytułu przychód nie będzie zatem podlegał opodatkowaniu i wykazaniu w zeznaniu podatkowym.
Zdaniem DKIS kwota 48.909,03 zł, stanowiąca zwrot części nadpłaconego kredytu, stanowi świadczenie pieniężne, które nie spowoduje uzyskania przysporzenia majątkowego, faktycznego przyrostu majątku. Otrzymana kwota będzie stanowić zwrot własnych pieniędzy, które wpłacono wcześniej do banku. Tym samym z tego tytułu nie powstanie po stronie kredytobiorcy przychód w rozumieniu przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wypłata ta będzie zatem „neutralna” podatkowo.
Reasumując, kredytobiorca nie będzie miał obowiązku wykazania w zeznaniu rocznym oraz zapłaty podatku dochodowego od umorzenia wierzytelności oraz zwróconej przez bank nadpłaconej kwoty kredytu hipotecznego.
