18. Czynności podlegające opodatkowaniu akcyzą od wyrobów gazowych.
Katalog czynności podlegających opodatkowaniu akcyzą od wyrobów gazowych zawiera art. 9c ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r.. Wśród nich należy wymienić zwłaszcza:
1) wewnątrzwspólnotowe nabycie oraz import wyrobów gazowych dokonane przez finalnego nabywcę gazowego; w przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia dokonanego przez finalnego nabywcę gazowego, podobnie jak w przypadku wewnątrzwspólnotowego nabycia energii elektrycznej dokonanego przez nabywcę końcowego, podatnikiem akcyzy jest, co do zasady, podmiot reprezentujący wyznaczony przez zagranicznego sprzedawcę. W sytuacjach wyjątkowych, np. w przypadku niewyznaczenia podmiotu reprezentującego przez zagranicznego sprzedawcę lub nieprzesłania faktury w terminie, podatnikiem będzie finalny nabywca gazowy dokonujący wewnątrzwspólnotowego nabycia (art. 13 ust. 6a u.p.a.). Podatnikiem może być finalny nabywca gazowy dokonujący wewnątrzwspólnotowego nabycia wyrobów gazowych niemający koncesji gazowej w Polsce. Może to dotyczyć np. podmiotu kupującego gaz od kontrahentów z innych państw Unii Europejskiej, który to gaz przez krajowe systemy przesyłowe trafia następnie do polskiego zakładu produkcyjnego podmiotu mającego status pośredniczącego podmiotu gazowego.
2) sprzedaż wyrobów gazowych finalnemu nabywcy gazowemu
3) użycie wyrobów gazowych przez PPG
4) użycie wyrobów gazowych przez finalnego nabywcę gazowego:
– użycie wyrobu uzyskanego inaczej niż w drodze nabycia; przy czym ustawa nie wyjaśnia jednak, co należy rozumieć przez nabycie; wydaje się, że idzie tu o formy wymienione w art. 9a ust. 2 pkt 1?8; takim „nienabyciowym” uzyskaniem byłaby więc np. kradzież;
– użycie wyrobu, którego pochodzenia nie można ustalić, i jednocześnie (zastosowano tu koniunkcję) nie ustalono, że od tego wyrobu zapłacono akcyzę; przepis ten jest analogiczny do podobnych regulacji dotyczących innych wyrobów akcyzowych;
– użycie wyrobu do celów innych niż zwolnione, co obejmuje m.in.: sprzedaż, eksport, WDT wyrobów gazowych zamiast ich zużycia; zużycie gazu zwolnionego do celów innych niż napęd statków, samolotów, produkcja energii czy wyrobów energetycznych.
Ten ostatni punkt zawiera katalog otwarty, obejmujący wszelkie przypadki dokonania z gazem czynności innych niż zwolnione. Oznacza to, że jakiekolwiek zbycie gazu nabytego ze zwolnieniem przez finalnego nabywcę gazowego podlega opodatkowaniu. Nie można więc tego gazu przekazać zwłaszcza w drodze darowizny czy też użyć do celów napędowych w samochodach.
Powyższy katalog należy uznać za dość szczelny i bezpieczny zarówno dla sprzedawców, jak i dla nabywców wyrobów gazowych. Sprzedawcy tych wyrobów mają obowiązek ustalenia (podobnie jak np. sprzedawcy olejów opałowych), czy sprzedają oni wyrób finalnemu czy pośredniczącemu podmiotowi gazowemu, lecz jednocześnie zyskali oni możliwość żądania okazania potwierdzenia nadania statusu pośredniczącego podmiotu gazowego. Rozwiązanie takie należy uznać za dość komfortowe. Dla bezpieczeństwa sprzedawca powinien za każdym razem żądać okazania powyższego potwierdzenia, a wszystkie pozostałe podmioty, które nie przedstawią tego potwierdzenia ? uważać za odbiorców finalnych.
Zgodnie z ust. 5 art. 9c ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r., jeżeli nabywca odmówi przedstawienia potwierdzenia przyjęcia powiadomienia o zamiarze rozpoczęcia działalności gospodarczej jako pośredniczący podmiot gazowy, to sprzedawca wyrobów gazowych może odmówić sprzedaży po cenie nieuwzględniającej akcyzy. Należy jednak zauważyć, że status finalnego nabywcy gazowego nie oznacza automatycznie, że sprzedaż na jego rzecz podlega opodatkowaniu (wręcz przeciwnie ? art. 31b określa wiele zwolnień dla tych podmiotów). Należy więc przyjąć, że sprzedawca jest zasadniczo uprawniony do sprzedaży każdemu finalnemu nabywcy gazowemu wyrobów gazowych z zapłaconą akcyzą; chyba że ten wykaże, że jest uprawniony do zwolnienia.
Marek Zagórski
konsultant podatkowy
marek.zagorski@isp-modzelewski.pl
tel. (22) 517 30 60
