Akcyza i Podatek Akcyzowy – Serwis ISP – Nr. 2/2018

2. Pytanie prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie piwa słodowego o kodzie CN 2203

Postanowieniem z dnia 2 lutego 2018 r. Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, sygn.
akt IV Ka 698/17 zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z następującym pytaniem prejudycjalnym
dotyczącym wykładni przepisów prawa unijnego:
„czy art. 2 dyrektywy Rady 92/83/EWG z dnia 19 października 1992
r. w sprawie harmonizacji struktury podatków akcyzowych od alkoholu i napojów alkoholowych w związku z załącznikiem
nr 1 do rozporządzenia Rady (EWG) 2658/87 w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wspólnej
Taryfy Celnej należy interpretować w ten sposób, że piwem otrzymywanym ze słodu według kodu CN 2203 nomenklatury
scalonej może być wyrób, w przypadku którego do wyprodukowania brzeczki nastawnej użyto ekstraktu słodowego, syropu
glukozowego, kwasku cytrynowego i wody, także wówczas, gdy udział składników niesłodowych w brzeczce jest
przeważający w stosunku do składników słodowych i syrop glukozowy dodano do nastawu brzeczki przed procesem
fermentacji brzeczki oraz jakimi kryteriami należy kierować się określając proporcje udziału w brzeczce nastawnej
składników słodowych i niesłodowych, aby kwalifikować uzyskany produkt jako piwo według kodu CN2203?”

Sąd przedstawił następujące motywy wystąpienia z pytaniem prejudycjalnym:

1. z przepisów polskiej ustawy o podatku akcyzowym wynika, że do określenia, czym jest
   dany wyrób na jej gruncie, konieczne jest odniesienie się do klasyfikacji wynikającej z Nomenklatury Scalonej,
   zgodnie z regułami interpretacji do niej załączonymi;
2. definicja piwa zawarta w polskiej ustawie o podatku akcyzowym jest tożsama z
   definicją piwa zawartą w art. 2 dyrektywy Rady 92/83/EWG z dnia 19 października 1992 r. w sprawie harmonizacji
   struktury podatków akcyzowych od alkoholu i napojów alkoholowych;
3. kodem taryfowym CN 2203 zostało oznaczone ” Piwo otrzymywane ze słodu”; jest więc ono
   napojem alkoholowym otrzymywanym w wyniku fermentacji roztworu (brzeczki) przygotowanego ze słodowanego
   jęczmienia lub pszenicy, wody i (zazwyczaj) chmielu, ale do przygotowania roztworu (brzeczki) mogą być również
   używane pewne ilości niesłodowanych zbóż (np. ziarno kukurydzy lub ryż); dodatek chmielu nadaje gorzki i
   aromatyczny smak oraz poprawia trwałość; podczas fermentacji niekiedy dodawane są wiśnie lub inne substancje
   aromatyczne; dodane mogą być także cukier (szczególnie glukoza), substancje barwiące, ditlenek węgla i inne
   substancje; w zależności od zastosowanego procesu fermentacji produktem może być piwo dolnej fermentacji,
   otrzymane w niskiej temperaturze z użyciem drożdży dolnej fermentacji lub piwo górnej fermentacji, otrzymywane w
   wyższej temperaturze z użyciem drożdży górnej fermentacji; piwo może być jasne lub ciemne, słodkie lub gorzkie,
   łagodne lub mocne itd.;
4. pojęcie piwa do celów stosowania przepisów akcyzowych obejmuje również mieszaninę
   piwa określonego kodem CN 2203 z napojami bezalkoholowymi objęte pozycją CN 2206 przy założeniu, że zawartość
   alkoholu przekracza 0,5% objętości;
5. przepisy prawa nie określają jednak udziału procentowego (minimalnego i maksymalnego)
   poszczególnych składników, pozostawiając producentowi wyrobu margines uznania w zakresie proporcji pomiędzy
   składowymi produkowanego piwa; sprawia to, że możliwa jest interpretacja, iż użyta do produkcji może być każda
   ilość surowców niesłodowych, przy zachowaniu jednoczesnej obecności słodu;
6. przepisy prawa nie określają również, że dodanie cukru do piwa może nastąpić jedynie
   po zakończonym procesie fermentacji;
7. postępowanie karne w niniejszej sprawie zostało wszczęte w konsekwencji wydanych
   przez organ podatkowy – urząd celny decyzji, w których z powodu zbyt niskiego – ich zdaniem – udziału składników
   słodowych w brzeczce nastawnej zakwestionowano kwalifikowanie przez oskarżonego produkowanego przez niego wyrobu
   jako piwa według kodu CN 2203 i obliczanie przez B. S. podatku akcyzowego według stawki dla wymienionej pozycji;
8. polskie organy celne oraz sądy administracyjne stanęły na stanowisku, że do tego, aby
   produkowany wyrób mógł być zaklasyfikowany do kodu CN 2203 koniecznym jest, aby podstawowym – przeważającym –
   głównym – zasadniczym surowcem użytym do produkcji tego wyrobu były składniki słodowe;
9. w przypadku Republiki Francuskiej w świetle wydawanych decyzji w sprawie wiążących
   informacji taryfowych: FR-RTC-2015-000929, FR-RTC-2016-003782 oraz FR-RTC-2016-003791 proporcje pomiędzy
   składnikami słodowymi nie miały znaczenia, gdyż w każdym przypadku – niezależenie od tego, czy ekstrakt słodowy
   stanowił co najmniej 7% czy też 55% masy ekstraktu podstawowego – wyrób był klasyfikowany według pozycji CN 2203
   nomenklatury scalonej;
10. występuje zatem rozbieżność pomiędzy polskimi organami celnymi i sądami
    administracyjnymi, a administracją celną Francji co do klasyfikacji taryfowej wyrobu, jeżeli w półprodukcie
    użytym do jego produkcji nie przeważają składniki słodowe;
11. rozbieżności interpretacyjne pomiędzy organami polskimi a francuskimi uzasadniają
    potrzebę harmonizacji orzecznictwa, celem zapewnienia ochrony wspólnego rynku oraz swobody przepływu towarów i
    kapitału; produkty podobne z różnych krajów Unii Europejskiej powinny być przecież opodatkowane według tych
    samych zasad – tj. piwo w rozumieniu jednego kraju, podobnie jak piwo w rozumieniu innego kraju;
12. z perspektywy prawa unijnego zasada swobodnego przepływu towarów stanowi kluczowy
    element w tworzeniu i rozwijaniu rynku wewnętrznego; jest to jedna ze swobód gospodarczych Unii Europejskiej,
    praktyka zaś polskich organów podatkowych w zakresie interpretacji norm CN może naruszać swobodę przepływu
    towarów, której z kolei stosownie do formuły Dassonville sprzeciwiają się wszelkie uregulowania państw
    członkowskich dotyczące handlu, mogące bezpośrednio lub pośrednio, rzeczywiście lub potencjalnie utrudnić handel
    wewnątrz Unii;
13. w dostępnym orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej nie można
    znaleźć jednoznacznej odpowiedzi na pytanie w przedmiocie dopuszczalności i zgodności z prawem unijnym
    wprowadzania ograniczenia w stosowaniu stawki podatku właściwej dla piwa jedynie względem takiego piwa, w którym
    udział składników słodowych ma charakter dominujący (oznaczonego CN 2203);
14. kwalifikacja wyrobu produkowanego przez oskarżonego do odpowiedniego kodu celnego
    nomenklatury scalonej CN, a w szczególności, kwestia, czy wytwarzany przez B. S. ” napój na bazie piwa i napoju
    bezalkoholowego” zasadnie był kwalifikowany przez niego jako mieszanina piwa o kodzie CN 2203 z napojami
    bezalkoholowymi, posiada kluczowe znaczenie dla określenia, czy oskarżony jako podatnik podczas składania
    organowi podatkowemu deklaracji podawał w nich nieprawdę i przez to narażał podatek akcyzowy na uszczuplenie
    oraz czy w ten sposób wbrew przepisom ustawy wydawał wyroby akcyzowe, w stosunku do których zakończono procedurę
    zawieszenia poboru akcyzy, bez ich uprzedniego oznaczenia znakami akcyzy, a więc, czy popełnił przestępstwo z
    art. 56 § 1 w zw. z art. 63 § 1 w zw. z art. 6 § 2 w zw. z art. 7 § 1 Kodeksu karnego skarbowego;
15. w związku z tym, że w sytuacji kiedy pytanie prejudycjalne jest podniesione w sprawie
    zawisłej przed sądem krajowym, którego orzeczenia nie podlegają zaskarżeniu według prawa wewnętrznego, Sąd
    Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, stosownie do treści art. 267 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej
    zobowiązany był wnieść sprawę do Trybunału.

Marek Zagórski
konsultant
podatkowy
marek.zagorski@isp-modzelewski.pl
tel.
(22) 517 30 60