2. Pytanie prejudycjalne do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie piwa słodowego o kodzie CN 2203
Postanowieniem z dnia 2 lutego 2018 r. Sąd Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, sygn.
akt IV Ka 698/17 zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z następującym pytaniem prejudycjalnym
dotyczącym wykładni przepisów prawa unijnego:
„czy art. 2 dyrektywy Rady 92/83/EWG z dnia 19 października 1992
r. w sprawie harmonizacji struktury podatków akcyzowych od alkoholu i napojów alkoholowych w związku z załącznikiem
nr 1 do rozporządzenia Rady (EWG) 2658/87 w sprawie nomenklatury taryfowej i statystycznej oraz w sprawie Wspólnej
Taryfy Celnej należy interpretować w ten sposób, że piwem otrzymywanym ze słodu według kodu CN 2203 nomenklatury
scalonej może być wyrób, w przypadku którego do wyprodukowania brzeczki nastawnej użyto ekstraktu słodowego, syropu
glukozowego, kwasku cytrynowego i wody, także wówczas, gdy udział składników niesłodowych w brzeczce jest
przeważający w stosunku do składników słodowych i syrop glukozowy dodano do nastawu brzeczki przed procesem
fermentacji brzeczki oraz jakimi kryteriami należy kierować się określając proporcje udziału w brzeczce nastawnej
składników słodowych i niesłodowych, aby kwalifikować uzyskany produkt jako piwo według kodu CN2203?”
Sąd przedstawił następujące motywy wystąpienia z pytaniem prejudycjalnym:
- z przepisów polskiej ustawy o podatku akcyzowym wynika, że do określenia, czym jest
dany wyrób na jej gruncie, konieczne jest odniesienie się do klasyfikacji wynikającej z Nomenklatury Scalonej,
zgodnie z regułami interpretacji do niej załączonymi; - definicja piwa zawarta w polskiej ustawie o podatku akcyzowym jest tożsama z
definicją piwa zawartą w art. 2 dyrektywy Rady 92/83/EWG z dnia 19 października 1992 r. w sprawie harmonizacji
struktury podatków akcyzowych od alkoholu i napojów alkoholowych; - kodem taryfowym CN 2203 zostało oznaczone ” Piwo otrzymywane ze słodu”; jest więc ono
napojem alkoholowym otrzymywanym w wyniku fermentacji roztworu (brzeczki) przygotowanego ze słodowanego
jęczmienia lub pszenicy, wody i (zazwyczaj) chmielu, ale do przygotowania roztworu (brzeczki) mogą być również
używane pewne ilości niesłodowanych zbóż (np. ziarno kukurydzy lub ryż); dodatek chmielu nadaje gorzki i
aromatyczny smak oraz poprawia trwałość; podczas fermentacji niekiedy dodawane są wiśnie lub inne substancje
aromatyczne; dodane mogą być także cukier (szczególnie glukoza), substancje barwiące, ditlenek węgla i inne
substancje; w zależności od zastosowanego procesu fermentacji produktem może być piwo dolnej fermentacji,
otrzymane w niskiej temperaturze z użyciem drożdży dolnej fermentacji lub piwo górnej fermentacji, otrzymywane w
wyższej temperaturze z użyciem drożdży górnej fermentacji; piwo może być jasne lub ciemne, słodkie lub gorzkie,
łagodne lub mocne itd.; - pojęcie piwa do celów stosowania przepisów akcyzowych obejmuje również mieszaninę
piwa określonego kodem CN 2203 z napojami bezalkoholowymi objęte pozycją CN 2206 przy założeniu, że zawartość
alkoholu przekracza 0,5% objętości; - przepisy prawa nie określają jednak udziału procentowego (minimalnego i maksymalnego)
poszczególnych składników, pozostawiając producentowi wyrobu margines uznania w zakresie proporcji pomiędzy
składowymi produkowanego piwa; sprawia to, że możliwa jest interpretacja, iż użyta do produkcji może być każda
ilość surowców niesłodowych, przy zachowaniu jednoczesnej obecności słodu; - przepisy prawa nie określają również, że dodanie cukru do piwa może nastąpić jedynie
po zakończonym procesie fermentacji; - postępowanie karne w niniejszej sprawie zostało wszczęte w konsekwencji wydanych
przez organ podatkowy – urząd celny decyzji, w których z powodu zbyt niskiego – ich zdaniem – udziału składników
słodowych w brzeczce nastawnej zakwestionowano kwalifikowanie przez oskarżonego produkowanego przez niego wyrobu
jako piwa według kodu CN 2203 i obliczanie przez B. S. podatku akcyzowego według stawki dla wymienionej pozycji; - polskie organy celne oraz sądy administracyjne stanęły na stanowisku, że do tego, aby
produkowany wyrób mógł być zaklasyfikowany do kodu CN 2203 koniecznym jest, aby podstawowym – przeważającym –
głównym – zasadniczym surowcem użytym do produkcji tego wyrobu były składniki słodowe; - w przypadku Republiki Francuskiej w świetle wydawanych decyzji w sprawie wiążących
informacji taryfowych: FR-RTC-2015-000929, FR-RTC-2016-003782 oraz FR-RTC-2016-003791 proporcje pomiędzy
składnikami słodowymi nie miały znaczenia, gdyż w każdym przypadku – niezależenie od tego, czy ekstrakt słodowy
stanowił co najmniej 7% czy też 55% masy ekstraktu podstawowego – wyrób był klasyfikowany według pozycji CN 2203
nomenklatury scalonej; - występuje zatem rozbieżność pomiędzy polskimi organami celnymi i sądami
administracyjnymi, a administracją celną Francji co do klasyfikacji taryfowej wyrobu, jeżeli w półprodukcie
użytym do jego produkcji nie przeważają składniki słodowe; - rozbieżności interpretacyjne pomiędzy organami polskimi a francuskimi uzasadniają
potrzebę harmonizacji orzecznictwa, celem zapewnienia ochrony wspólnego rynku oraz swobody przepływu towarów i
kapitału; produkty podobne z różnych krajów Unii Europejskiej powinny być przecież opodatkowane według tych
samych zasad – tj. piwo w rozumieniu jednego kraju, podobnie jak piwo w rozumieniu innego kraju; - z perspektywy prawa unijnego zasada swobodnego przepływu towarów stanowi kluczowy
element w tworzeniu i rozwijaniu rynku wewnętrznego; jest to jedna ze swobód gospodarczych Unii Europejskiej,
praktyka zaś polskich organów podatkowych w zakresie interpretacji norm CN może naruszać swobodę przepływu
towarów, której z kolei stosownie do formuły Dassonville sprzeciwiają się wszelkie uregulowania państw
członkowskich dotyczące handlu, mogące bezpośrednio lub pośrednio, rzeczywiście lub potencjalnie utrudnić handel
wewnątrz Unii; - w dostępnym orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej nie można
znaleźć jednoznacznej odpowiedzi na pytanie w przedmiocie dopuszczalności i zgodności z prawem unijnym
wprowadzania ograniczenia w stosowaniu stawki podatku właściwej dla piwa jedynie względem takiego piwa, w którym
udział składników słodowych ma charakter dominujący (oznaczonego CN 2203); - kwalifikacja wyrobu produkowanego przez oskarżonego do odpowiedniego kodu celnego
nomenklatury scalonej CN, a w szczególności, kwestia, czy wytwarzany przez B. S. ” napój na bazie piwa i napoju
bezalkoholowego” zasadnie był kwalifikowany przez niego jako mieszanina piwa o kodzie CN 2203 z napojami
bezalkoholowymi, posiada kluczowe znaczenie dla określenia, czy oskarżony jako podatnik podczas składania
organowi podatkowemu deklaracji podawał w nich nieprawdę i przez to narażał podatek akcyzowy na uszczuplenie
oraz czy w ten sposób wbrew przepisom ustawy wydawał wyroby akcyzowe, w stosunku do których zakończono procedurę
zawieszenia poboru akcyzy, bez ich uprzedniego oznaczenia znakami akcyzy, a więc, czy popełnił przestępstwo z
art. 56 § 1 w zw. z art. 63 § 1 w zw. z art. 6 § 2 w zw. z art. 7 § 1 Kodeksu karnego skarbowego; - w związku z tym, że w sytuacji kiedy pytanie prejudycjalne jest podniesione w sprawie
zawisłej przed sądem krajowym, którego orzeczenia nie podlegają zaskarżeniu według prawa wewnętrznego, Sąd
Okręgowy w Piotrkowie Trybunalskim, stosownie do treści art. 267 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej
zobowiązany był wnieść sprawę do Trybunału.
Marek Zagórski
konsultant
podatkowy
marek.zagorski@isp-modzelewski.pl
tel.
(22) 517 30 60
