3. Najem samochodów spoza terytorium Polski a obowiązek podatkowy w podatku akcyzowym.
Czy w przypadku, gdy dany podmiot wynajmie poza granicami kraju samochód osobowy jest obowiązany do zapłaty z tego tytułu podatku akcyzowego?
W przedmiotowej kwestii wypowiedział się Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 5 września 2019 r. (I SA/Wr 305/19) wskazując: ?(?) opodatkowaniu podatkiem akcyzowym podlega m.in. nabycie wewnątrzwspólnotowe samochodów osobowych, które należy rozumieć jako czynność polegającą na przemieszczeniu samochodów osobowych z terytorium państwa członkowskiego na terytorium kraju. Nabycie wewnątrzwspólnotowe stanowi zatem samo fizyczne przemieszczenie samochodów osobowych na terytorium kraju z terytorium państwa członkowskiego.
Mając na uwadze przedstawione wyżej przepisy stwierdzić należy, że w analizowanym przypadku, zgodnie z art. 2 pkt 9 u.p.a., ma miejsce nabycie wewnątrzwspólnotowe.
Zgodnie z przepisem art. 101 ust. 2 u.p.a. obowiązek podatkowy z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym powstaje z dniem:
1) przemieszczenia samochodu osobowego z terytorium państwa członkowskiego na terytorium kraju – jeżeli nabycie prawa rozporządzania samochodem osobowym jak właściciel nastąpiło przed przemieszczeniem samochodu na terytorium kraju;
2) nabycia prawa rozporządzania samochodem osobowym jak właściciel – jeżeli nabycie prawa rozporządzania samochodem osobowym jak właściciel nastąpiło po przemieszczeniu samochodu osobowego na terytorium kraju;
3) złożenia wniosku o rejestrację samochodu osobowego na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym – jeżeli podmiot występujący z wnioskiem o rejestrację na terytorium kraju nabytego wewnątrzwspólnotowo samochodu osobowego nie jest jego właścicielem.
Powstanie obowiązku w podatku akcyzowym jest ściśle związane z nabyciem prawa do rozporządzania jak właściciel.
W niniejszej sprawie mamy do czynienia z najmem samochodów osobowych.
Nie dochodzi w takim przypadku do nabycia prawa do rozporządzania jak właściciel przez wnioskodawcę. Pod pojęciem „nabycie prawa rozporządzania samochodem osobowym jak właściciel” rozumie się bowiem wszelkie działania polegające na przeniesieniu dóbr materialnych (w tym przypadku samochodu osobowego), które pozwalają drugiej stronie na rozporządzanie tymi rzeczami jak właściciel. Skutkiem najmu samochodu nie jest uzyskanie przez stronę uprawnienia do rozporządzania towarami jak właściciel lecz czasowe użycie samochodu (w kontrolowanej sprawie) celem przewozu dokumentów.
Przyjęcie odmiennej koncepcji doprowadza do sytuacji, w której każdy wynajem samochodu przez firmę podmiotowi pozbawiałby wynajmującego władztwa nad rzeczą, co ze swej istoty jest wnioskiem absurdalnym, gdyż uniemożliwiłby takiej firmie prowadzenie tej właśnie działalności gospodarczej.
Stąd wniosek, że nie każde nabycie wewnątrzwspólnotowe samochodu osobowego podlega opodatkowaniu tylko to, które powoduje zmianę właściciela.
Podobnie na ten temat wypowiedział się TSUE w wyrokach wprawdzie dotyczących VAT zapadłych na tle art. 14 ust. 1 dyrektywy 112 lecz przepis ten wyraźnie posługuje się identycznym stwierdzeniem (dostawa towarów „oznacza przeniesienie prawa do rozporządzania rzeczą jak właściciel”) czyli systemowo dotyczy tego samego pojęcia jakim jest nabycie prawa do rozporządzania jak właściciel.
Mowa tutaj o wyroku TSUE z dnia 20 czerwca 2018 r., „Enteco Baltic” UAB, C – 108/17, EU:C:2018:473 w którym wskazano, że z orzecznictwa Trybunału wynika również, że pojęcie „dostawy towarów” nie odwołuje się do przeniesienia własności w sposób przewidziany przez obowiązujące prawo krajowe, lecz obejmuje ono każdą czynność przeniesienia rzeczy przez jedną stronę, która upoważnia w rzeczywistości drugą stronę do rozporządzania nią, tak jakby była ona jej właścicielem (wyrok z dnia 3 czerwca 2010 r., De Fruytier, C – 237/09, EU:C:2010:316, pkt 24 i przytoczone tam orzecznictwo; pkt 86 ww. wyroku). Zaś w braku takiego przeniesienia prawa do rozporządzania towarami jak właściciel nie można objąć pojęciem „dostawy towarów” ani przeniesienia rzeczy w celu ich zwykłego przechowywania (zob. podobnie wyrok z dnia 14 lipca 2005 r., British American Tobacco i Newman Shipping, C – 435/03, EU:C:2005:464, pkt 36), ani sytuacji, w której osoba dokonująca przewozu fizycznie przemieszcza dane rzeczy z jednego miejsca do drugiego w imieniu innych podmiotów gospodarczych (zob. podobnie wyrok z dnia 3 czerwca 2010 r., De Fruytier, C – 237/09, EU:C:2010:316, pkt 25; pkt 88 ww. wyroku).
Powyżej wskazane przykłady dobitnie wskazują, że sytuacja jak będąca przedmiotem niniejszej sprawy nie wchodzi w zakres pojęcia „nabycia prawa do rozporządzania jak właściciel”.
W przedstawionym stanie faktycznym w stosunku do skarżącej nie powstanie obowiązek podatkowy w podatku akcyzowym w związku wewnątrzwspólnotowym nabyciem przedmiotowych samochodów osobowych, ponieważ Spółka nie nabędzie prawa do rozporządzania samochodami jak właściciel (art. 101 ust. 2 pkt 3 u.p.a.) oraz nie zamierza składać wniosku o ich zarejestrowanie w Polsce (art. 101 ust. 2 pkt 3 u.p.a.)?.
Reasumując należy stwierdzić, że obowiązek podatkowy w przypadku najmu samochodu osobowego poza terytorium Polski i przywiezienie tego samochodu na terytorium kraju nie powoduje powstania obowiązku podatkowego w podatku akcyzowym, o ile podatnik nie będzie tego samochodu w kraju rejestrowa.
Maciej Jendraszczyk
Doradca podatkowy
Nr wpisu 12 238
Konsultant Podatkowy
w Oddziale Wielkopolskim
maciej.jendraszczyk@isp-modzelewski.pl
tel. 618483348
