4. Nowe czynności w zakresie opodatkowania akcyzą samochodów osobowych oraz zmiany związane z rejestracją samochodów ciężarowych i specjalnych w świetle projektu nowelizacji z 12 września 2019 r.
Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw z dnia 12 września 2019 r. (dalej określany jako: „projekt nowelizacji”) przewiduje szereg zmian o charakterze uszczelniającym, mających m.in. wyeliminować nieprawidłowości w opodatkowaniu akcyzą samochodów.
Zmiany treści ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym przewidziane w przedmiotowym projekcie polegają w szczególności na rozszerzeniu katalogu czynności podlegających akcyzie o nowe czynności odnoszące się do samochodów osobowych, a także na wprowadzeniu obowiązków związanych z rejestracją samochodów ciężarowych oraz specjalnych.
Nowymi czynnościami opodatkowanymi akcyzą na podstawie art. 100 ust. 1a pkt 1 i 2 ustawy, mają być:
-
dokonanie w pojeździe samochodowym innym niż samochód osobowy, zarejestrowanym na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym zmian konstrukcyjnych zmieniających rodzaj tego pojazdu na samochód osobowy,
-
nabycie lub posiadanie samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym, jeżeli nie można ustalić podmiotu, który dokonał wcześniejszej czynności podlegającej opodatkowaniu, a w wyniku kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej albo postępowania podatkowego nie ustalono, że podatek został zapłacony w należnej wysokości.
Pierwsza ze wskazanych zmian ma zapobiegać unikaniu płacenia akcyzy od samochodu osobowego w przypadku, gdy w samochodzie ciężarowym albo specjalnym po jego sprowadzeniu i zarejestrowaniu na terytorium kraju wprowadzono zmiany konstrukcyjne, w wyniku których powstanie samochód osobowy. W obecnym stanie prawnym podmiot, który dokonał zmian konstrukcyjnych w pojeździe samochodowym już zarejestrowanym na terytorium kraju ma bowiem jedynie obowiązek zawiadomienia w terminie 30 dni starosty o zmianie stanu faktycznego wymagającej zmiany danych zamieszczonych w dowodzie rejestracyjnym, brak jest jednak jakichkolwiek obowiązków w dziedzinie opodatkowania akcyzą. W świetle projektu, po dokonaniu w zarejestrowanym pojeździe samochodowym zmian konstrukcyjnych zmieniających rodzaj tego pojazdu na samochód osobowy podmiot zobowiązany do złożenia zawiadomienia, o którym mowa w art. 78 ust. 2 pkt 2 ustawy ? Prawo o ruchu drogowym, stanie się podatnikiem akcyzy. Podatnik ten deklarując podstawę opodatkowania określi ją w oparciu o średnią wartość rynkową samochodu osobowego, która zdefiniowana została w art. 104 ust. 11 ustawy.
Zgodnie z projektem, obowiązek podatkowy z tytułu dokonania zmian konstrukcyjnych zmieniających rodzaj pojazdu samochodowego na samochód osobowy ma powstawać z dniem wykonania tej czynności, tj. dokonania zmian konstrukcyjnych zmieniających rodzaj pojazdu na samochód osobowy, nie później jednak niż w dniu złożenia zawiadomienia zgodnie z przepisami o ruchu drogowym o dokonaniu w pojeździe samochodowym tych zmian albo w dniu sprzedaży tego samochodu osobowego, jeżeli jego sprzedaż odbyła się przed dniem złożenia zawiadomienia.
W opisanej sytuacji złożenie deklaracji uproszczonej według ustalonego wzoru, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego powinno nastąpić w terminie 14 dni, licząc od dnia powstania obowiązku podatkowego, nie później jednak niż w dniu złożenia zawiadomienia o dokonaniu w pojeździe samochodowym zgodnie z przepisami o ruchu drogowym.
Obliczenie i zapłata akcyzy na rachunek właściwego urzędu skarbowego ma wedle projektu nastąpić w terminie 30 dni, licząc od dnia powstania obowiązku podatkowego, nie później jednak niż w dniu złożenia zawiadomienia zgodnie z przepisami o ruchu drogowym o dokonaniu w pojeździe samochodowym zmian konstrukcyjnych.
Druga z projektowanych zmian ma prowadzić do objęcia podatkiem akcyzowym sytuacji, w której od nabytego lub posiadanego samochodu osobowego nie została zapłacona akcyza z tytułu wcześniejszych czynności i nie można ustalić podmiotu, który wcześniej dokonał czynności podlegającej opodatkowaniu akcyzą. W tym przypadku obowiązek podatkowy ma powstawać z dniem nabycia lub wejścia w posiadanie tego samochodu, a jeżeli nie będzie można określić dnia powstania obowiązku podatkowego z tytułu wskazanych czynności, wówczas odpowiednio do zmian w art. 101 ust. 5 ustawy, za datę powstania obowiązku podatkowego uznawany będzie dzień, w którym uprawniony organ podatkowy stwierdził dokonanie czynności podlegającej opodatkowaniu akcyzą.
Obowiązek złożenia deklaracji uproszczonej właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego ma powstawać w terminie 14 dni, licząc od dnia powstania obowiązku podatkowego, nie później jednak niż w dniu rejestracji samochodu osobowego na terytorium kraju. Z kolei obliczenie i zapłata na rachunek właściwego urzędu skarbowego akcyzy powinny nastąpić w terminie 30 dni, licząc od dnia powstania obowiązku podatkowego, nie później jednak niż w dniu rejestracji samochodu osobowego na terytorium kraju.
Osobny kierunek projektowanych zmian dotyczy obowiązku wydania podatnikowi na jego wniosek przez właściwego naczelnika urzędu skarbowego, dla celów związanych z rejestracją samochodu osobowego na terytorium kraju albo zmianą danych zawartych w dowodzie rejestracyjnym, dokumentu potwierdzającego zapłatę akcyzy na terytorium kraju. Zgodnie ze zmienianym art. 109 ust. 1a ustawy, naczelnik urzędu skarbowego zobowiązany będzie wydać dokument potwierdzający zapłatę akcyzy na terytorium kraju od samochodu osobowego w przypadku opodatkowania akcyzą opisanych na wstępie nowych czynności.
Na wniosek podmiotu dokonującego nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodu ciężarowego lub specjalnego, o dopuszczalnej masie całkowitej nieprzekraczającej 3,5 t, wydawany będzie odpowiednio dokument potwierdzający brak obowiązku zapłaty akcyzy na terytorium kraju. Dokument taki wydawany będzie w przypadku samochodów ciężarowych (kategoria homologacyjna N1), podrodzaj „furgon”, ?furgon/podest?, ?ciężarowo-osobowy?, „terenowy”, „wielozadaniowy” lub „van” oraz samochodów specjalnych (kategoria homologacyjna M1 i N1).
W celu usprawnienia procesu wydawania przez właściwych naczelników urzędów skarbowych dokumentów potwierdzających brak obowiązku zapłaty akcyzy, na mocy dodawanego do ustawy art. 109 ust. 2b, wnioskodawcy mają załączać do składanego wniosku dokumenty odnoszące się do nabywanego wewnątrzwspólnotowo samochodu osobowego, ciężarowego lub specjalnego, w szczególności fotografie, plany, schematy, katalogi, informacje od producenta lub inne dostępne dokumenty.
Wejście w życie przedstawionych zmian powinno nastąpić w dniu 1 stycznia 2020 r. Aktualnie projekt nowelizacji został przekazany do opiniowania.
dr Joanna Kiszka
joanna.kiszka@isp-modzelewski.pl
tel. (32) 259 71 50
